Het schoonmaken van bierflessen.

Dit is voor mij het minst geliefde gedeelte van onze hobby.

Ik kreeg van een collega een aantal weken geleden de opmerking van “jij brouwt toch bier?”. Hier op kon ik alleen maar bevestigend op antwoorden. “Of ik nog wat aan kratten met lege flesjes had.” “Natuurlijk” zei ik, “maar over hoeveel kratten praten wij?” Hij zou even in zijn tuin kijken, en na een paar dagen vertelde hij mij dat het 16 stuks waren.
Dus daar zat ik dan met 16 kratten vol met flesjes gevuld met slakken en aangekoekte schimmels. Wat moest ik hier nu mee? Door met water te spoelen kreeg ik de schimmels er niet uit, met zand en water spoelen hielp maar gedeeltelijk.
In één van mijn bierbrouwboeken wordt gesproken over de flessen met een oplossing van bleekwater vullen en te laten weken. Na een 24 uur weken bleek dit ook nog niet afdoende, maar het zorgde er wel voor dat de meest grove aanslag werd verwijderd.
Maar er bleven een redelijk aantal flesjes gevuld met een hardnekkige aangekoekte schimmel, wat nu? Dan maar grof geschut, ik ben nog in het bezit een paar zeer oude Dommelsch kratten met aan de onderkant van die grote ronde gaten waar als je de flesje omgekeerd inzet de hals er een stuk doorheen steekt. Daarna heb ik een stuk triplex gezaagd en dat op de flessen neergelegd en vast gezet met houten spieën. Nu de hogedrukreiniger gebruikt met de vuilfrees, hiermee de flessen behandeld. Op deze manier werkte dit prima, de flesjes staan stevig in de kratten en je kan in een handomdraai het krat met alle flesjes legen. Ik heb de flesjes viermaal achter elkaar behandeld met de vuilfrees, en de flesjes werden allen optisch schoon.

Nu kon ik aan mijn normale schoonmaak procedure beginnen, deze procedure ben ik gaan volgen na een gesprek met Ad Schoenmaker van brouwerij de Gans te Goes, het goed bekijken van de flessen schoonmaak machine van de Schelde brouwerij, en het lezen van diverse artikelen in ons clubblad en op internet over het bakken van flesjes, en de internetsite van de Duitse firma Krones, een van de toonaangevende producenten van flessenspoel en afvulmachines. Daarin staan mooie plattegronden van de weg die de flesjes in de schoonmaak machines volgen.

Ik gebruik een cementbak van ± 60 liter, te koop in elke bouwmarkt. Deze zijn niet duur en uitstekend geschikt voor dit doel. In deze cementkuip kan ik 48 flesjes in een keer kwijt, 44 stuks rechtopstaand en de laatste vier prop ik er liggend tussen in. Indien je een cementbak wilt aanschaffen moet je wel letten op de afmetingen, want er zijn hoge en lage modellen. Zelf gebruik ik een model met een inwendige bodem diameter van 45,3 cm, een inwendige boven diameter van 53,3 cm en een inwendige hoogte van 34 cm. De bak isoleer ik met twee oude dekbedden en wordt afgedekt met een vuilniszak, daaroverheen een houtenplaat plus nog wat isolatie. Ik verwarm ± 50 liter water op tot 80 °C en voeg een eetlepel onthardingszout toe. Daarna drie vaatwasmiddeltabletten toevoegen (niet de tabletten gebruiken waar al spoelmiddel in verwerkt is). Je kunt het goedkoopste merk gebruiken. Daarna worden de flesjes en de kuip gevuld en afgedekt.

24 uur later kan ik er nog niet in komen met blote handen omdat het water nog te heet is. De etiketten zijn er inmiddels afgeweekt. De flesjes haal ik eruit en spoel ze schoon met heet water van binnen en buiten. De flesje gaan daarna nog in een bad van 2 eetlepels citroenzuur poeder met 10 liter heet water voor ± 2 tot 3 minuten. Dit doe ik om eventueel biersteen en vaatwasmiddelresten te verwijderen. Schoonspoelen met koud water met behulp van een Jet™Carboy and Bottle Washer (dit is een spoelapparaat aan te sluiten op een kraan aangesloten op het waterleidingnet), en daarna uit laten lekken.
In principe kan je nu de flesjes afvullen, maar als je vooruit wil werken en de flesjes nog een tijdje “steriel” wil bewaren dan afdekken met een velletje aluminium folie.
De flesje worden daarna afgebakken in de oven met een kerntemperatuur van 130 °C voor 30 minuten (gemeten met een oven thermometer met de sonde tussen de flesjes geplaatst). De oven kan wel aangeven dat 130 °C is bereikt maar het duurt ongeveer 45 minuten voordat de kern van de stapel flesje deze temperatuur heeft bereikt.
Het lijkt vreselijk omslachtig maar op deze manier kan ik de flesjes elke keer weer opnieuw gebruiken, en ik heb tot op heden nog geen grauwsluier, of biersteen geconstateerd in mijn flesjes.
Mochten er leden zijn die een andere werkwijze volgen en er ook goede resultaten mee boeken, dan hoor ik dat graag. Of schrijf er een stukje over zodat onze medeleden er hun voordeel mee kunnen doen.

Erik Deelissen
 

Referenties:

‘t Wort Wat internetsite:
Flesjes bakken, december 1994 april 1995, (Mark van Bommel)
Over chempro, Sun, hypochloride en het nadeel van flesje bakken.

Internet:
www.krones.de

Boeken:
The new complete joy of homebrewing (Charlie Papazian)
Brew Ware, how to find, adapt & build homebrewing equipment (Karl F. Lutzen & Mark Stevens).

Hieronder staat Lavatec kek afgebeeld van de firma Krones.

©KRONES AG