Het is wat met de deadline voor het clubblad. Meestal wordt hij overschreden maar af en toe maken mensen het te gek en kunnen stukken niet meer geplaatst. Soms zijn ze geschikt om nog een maandje te blijven liggen, soms ook niet. Het is in ieder geval de reden waarom jullie wel eens vaste rubrieken moeten missen.

Deze keer wel veel verhalen over het ONK. Zelf vond ik het erg gezellig en vooral de locatie was erg geslaagd.

De vakantieperiode zit er weer aan te komen, met daarbij natuurlijk alle gelegenheid om brouwerijen te bezoeken en andere avonturen te beleven. Genoeg aanleiding om daarna eens in de pen te klimmen en een mooi stukje te schrijven voor het clubblad van augustus!

Hartelijke groet,
Lidewij

Raar gevoel hoor, een paar dagen ná het ONK. Maandenlang hebben we toegeleefd naar dit festijn, en met name de laatste weken werden de voorbereidingen steeds intensiever. Toen de keuringen eenmaal naar tevredenheid afgerond waren, viel er wel een deel van de last weg, want een correct georganiseerde wedstrijd is uiteindelijk het belangrijkste. Maar toen moest de ONK-dag zélf natuurlijk nog komen en in de aanloop daar naartoe waren er toch nog wel wat moeilijkheden te overwinnen.

Het festival

Persoonlijk vind ik zo'n traject altijd wel mooi: de aanloop, de wilde ideeën, het plannen maken, de uitwerking, en dan uiteindelijk de grote finale. En tsjonge, tsjonge, wat een finale was het! Wat een superfeest! We hadden dit jaar een behoorlijk risico genomen door het ONK én op zondag te vieren (in plaats van de gebruikelijke zaterdag) én in het Archeon (en dus met betaalde toegang). Tijdens de LABO-vergadering heb ik de mede-voorzitters van de andere verenigingen gevraagd hoe hun leden hadden gereageerd op deze aanpassingen op de 'traditie'. Vrijwel zonder uitzondering werd er zeer enthousiast op gereageerd en kregen we complimenten over de keuze van de locatie. De ONK-dag begon wat aarzelend. Rond 8 uur 's ochtends waren de meeste leden van de ONK-commissie en diverse vrijwilligers al present en werd er druk gewerkt aan het opbouwen en inrichten van de kramen. Toen het Archeon open ging voor bezoekers stond alles klaar, maar het weer wilde nog niet zo erg meewerken. Het druilerige weer zorgde dat de sfeer er nog niet echt in kwam, hoewel... een biermarkt hoeft om 10 uur 's ochtends natuurlijk nog niet te knallen. Gelukkig waren de weergoden ons goed gezind, en kwam er vanaf een uur of één 's middags geregeld een zonnetje voorbij. Genoeg om het feestterrein te veranderen in een gezellige massa van biergenieters. Met minstens zo'n 500 tot 600 bezoekers was het de rest van de middag gezellig druk. En wat nog mooier was: onze belangrijkste doelstelling om er een dag voor het hele gezin van te maken is ruimschoots gehaald! Niet alleen (vooral mannelijke) amateurbierbrouwers, maar ook vrouwen, kinderen en ouderen deelden mee in de feestvreugde. De combinatie van heerlijke speciaalbieren, diverse happen, en de enthousiaste muziek van Hailander zorgden voor een opperbeste sfeer.

De prijsuitreiking

Tsja, en toen werd het tegen vijf uur 's middags toch nog even spannend. Houden we het droog, of niet? Koortsachtig werd buienradar.nl geraadpleegd voor het verlossende antwoord. De keuze om de ONK-prijsuitreiking toch buiten te houden in de Arena, viel gelukkig goed uit. Sterker nog: doordat de bewolking op tijd wegtrok werden de prijswinnaars letterlijk in het zonnetje gezet. Eén voor één beklommen de prijswinnaars het schitterende (door Ed Verhoeven gebouwde) erepodium om zich te laten toejuichen. Een waardige huldiging van de brouwers die door het BKG als winnaars waren aangewezen. Diep respect trouwens voor de BKG-ers die de beoordelingen met zeer veel toewijding hadden uitgevoerd. Hulde ook aan onze leden Theo van Eijden (2e plaats klasse A, met een weizen), Jos Groen (1e plaats klasse C, met een sterke blonde), Ben Jacobs (2e plaats klasse C, met een blonde), en Erik Deelissen en Jan Wurpel (3e plaatse klasse V, met een laurierporter). En toen hadden de wedstijdcommissie voor mij ook nog een verrassing in petto. Terecht had ik geen enkele voorkennis over de uitslag (strikte scheiding tussen wedstrijd en festival) en dus kwam het als een complete verrassing dat ik in de klasse E de 1e prijs had gewonnen. Nota bene, met de Chimay Blauw-kloon die we op 17 november vorig jaar hadden gebrouwen tijdens de gezamenlijke brouwdag! Een deel van de eer gaat dan ook naar Gerrit en Arjen (van de Inkoop-commissie) voor het recept en de ingrediënten, en naar Herman (van de Gist-comissie) voor de giststarter.

De afronding

 Na de prijsuitreiking kan een ONK-dag nog wel eens uit gaan als een nachtkaars. Zo niet deze keer! Door de uitgebreide spijspot had iedereen een excuus om nog te blijven hangen. De wedstrijdresultaten werden besproken en diverse taps bleven ook nog even open. De winnaars werden geëerd, en de verliezers verkondigden hoe ze volgend jaar wél in de prijzen zouden vallen. Langzamerhand gingen alle bezoekers huiswaarts en kon er opgeruimd worden. Zo rond een uur of negen 's avonds was de rust weergekeerd, en konden we meer dan tevreden de poorten van het Archeon sluiten. Rest mij hier nog om de leden van de ONK-commissie én alle vrijwilligers bijzonder hartelijk te danken voor hun bijdrage. Het was mede dankzij jullie een 'project' om nog lang van na te genieten! Oh ja, voor ik het vergeet: op de LABO-vergadering hebben we vast een optie genomen op het ONK in 2013!

Volgende clubavond

En dan begint het gewone verenigingsleven weer. Alhoewel gewoon: op vrijdag 27 juni hebben 'godfather' Jan van Schaik op bezoek. Hij brengt diverse ciders en aanverwante dranken mee. Wordt een bijzondere avond...

Met vriendelijke groet,
Jan-Willem Fukkink voorzitter

Voorbereiding

Het Archeon vormde het decor van de Open Nederlandse Kampioenschappen (ONK) bier brouwen voor amateurs. Natuurlijk is het je niet ontgaan dat ’t WortWat de organisatie van dat ONK voor haar rekening nam. Meer nog dan dat: aan die organisatie is een voorbereidings­tijd van ruim een jaar voorafgegaan. Nog voor de zomer van 2007 stond er een clubavond in het teken van het ONK. Voor wie er niet bij was, aan de hand van een stuk of tien flipovervellen vond een brainstormsessie plaats, die bedoeld was om zoveel mogelijk ideeën te generen voor het grote evenement. Op elk vel stond een rubriek: wedstrijd, eten en drinken, muziek, entertainment, sponsors, bierbeleving, PR, enzovoort. Vrijwilligers die op zich namen om de verzameling ideeën van één van de rubrieken verder uit te werken, zagen de bui al hangen: zij werden gevraagd om ‘hun’ rubriek verder uit te werken en onder meer met die inbreng deel uit te maken de task-force die uiteindelijk de organisatie van het ONK in de steigers moest zetten. Gemiddeld elke vier weken vergaderen. Kortom: het ging er serieus aan toe. Hoewel…? Er werd natuurlijk ook veel gelachen en bier gedronken.

Locatiekeuze

Wat mij van de eerste bijeenkomsten is bijgebleven, als één van de leden van het taskforce-clubje, is dat we vrij lang stil hebben gestaan bij de keuze van de locatie. Op een gegeven moment ging de keuze tussen twee locaties: het Archeon in Alphen aan de Rijn en het zalencentrum Claus Partyhouse in Hoofddorp. Die tweede optie hebben we serieus onderzocht, te meer omdat zij een aantal voordelen had: de vestigingsplaats (gelijk aan die van de club), de bereikbaarheid en het gegeven dat ze al onze horeca-achtige activiteiten uit handen konden nemen. Daar stond tegenover dat het Archeon bijvoorbeeld unieke kansen bood om bier en geschiedenis met elkaar in verband te brengen. Zelf had het immers contacten met brouwende gezelschappen uit de bronstijd en de middeleeuwen. Bovendien zouden onze ‘eigen’ exposanten, sponsors, kraampjes en brouwdemonstratie, daar gemakkelij­­ker in te passen zijn en beter uit de verf kunnen komen. Hèt grote voordeel van het Archeon boven alle anderen was ten slotte dat het ons in staat zou stellen om van het ONK een familiedag te maken. De uiteindelijke keuze voor het Archeon is ons indertijd op veel kritiek komen te staan uit de hoek van amateurbrouwend Nederland vanwege de toegangsprijzen die het Archeon normaliter hanteert. “Hoe haalden wij het in ons hoofd om hele families op kosten te jagen voor een evenement dat voorgaande jaren altijd gratis was?” Zulke geluiden vernamen we dikwijls in e-mailwisselingen en op forums.

Keuringen

Maar dat was een jaar geleden. En als ik nu toch kort ‘the making of' het ONK weergeef, dan kan ik me ook een uitstapje veroorloven naar de keuringsdagen op 16, 17 en 18 mei. Plaats van handeling was het Hoofdvaart College in Hoofddorp. Deze keer was ik echter niet als één van de mede-organistoren bij het geheel betrokken, maar als steward. (Nog een uitstapje: een steward is een soort stagiair van het Bierkeurmeestersgilde; als een steward op vier keuringsdagen onder begeleiding van een ervaren keurmeester heeft proefgedraaid, komt hij in aanmerking voor een licentie als keurmeester.) Een buitengewoon leerzame ervaring. Op de achtereenvolgende dagen kreeg ik Belgian Pale Ale, de India Pale Ale en een aantal bieren uit de vrije klasse voor mijn kiezen. Wat die laatste betreft, daar zaten echte toppers tussen van (zo werd mij later duidelijk) onze clubleden. Smakelijk en origineel. Wat te denken van een Laurier Porter van Erik Deelissen en Jan Wurpel (3e plaats klasse V) of van een Highlander Whisky (4e plaats klasse V; mijn persoonlijke favoriet) van Herman Assendelft? En nu ik toch veren aan het uitdelen ben: ik heb tijdens de keuringsdagen met bewondering gadegeslagen hoe strak georganiseerd het hele keuringsproces en de hele logistiek eromheen verliep. Chapeau voor Lorenzo Beltrán en zijn beide rechterhanden Ed Verhoeven en Dirck Kuijzer!

Archeon

En tot zover alles wat vooraf ging. Uiteindelijk ging het natuurlijk om de grote dag bij het Archeon. Maar wat is nu eigenlijk het Archeon? Een park, een museum, een attractiepark, een beetje van alles wat, of iets er tussenin?

Over zichzelf schrijft het Archeon dat alle 43 gebouwen waaruit het bestaat, reconstructies zijn van archeologische vondsten van bouwwerken die ooit in Nederland hebben gestaan. Die gebouwen doen de geschiedenis herleven, vooral omdat ze bewoond worden door zoge­naamde Archeotolken die, gekleed in eigentijdse klederdracht, je meenemen in de tijd. Zij doen dat vooral (en dat vind ik nog het mooiste) door in de wij-vorm te spreken over ‘hun’ leefwijze en gebruiken. Ten opzichte van een groot openluchtmuseum, waar het Archeon in mijn ogen nog het meest van wegheeft, voegt dit inlevingsvermogen van de gastheren en –vrouwen enorm veel toe. Een stap vanuit de prehistorie naar de Middeleeuwen betekent meteen een reis door de tijd.

Prehistorie

Bier is van alle tijden. Dus een kleine demonstratie over hoe bier gebrouwen werd in de prehistorie en in de Middeleeuwen, mocht natuurlijk niet ontbreken. In de prehistorie, iets preciezer: in de bronstijd, zo’n 2000 tot 800 jaar voor Christus werden in Noord- en West-Europa dranken genuttigd op basis van granen en honing, op smaak gebracht met kruiden en bessen. Vermoedelijk ging het om een soort bier met honing of om mede. Twee bewoonsters van het Archeon brouwden en lieten het resultaat van twee weken ervoor proeven. Een kruidige, zoete smaak, zonder koolzuur en licht alcoholhoudend. Drinkbaar, zeker, maar sowieso te laat om in te zenden voor de vrij klasse.

Middeleeuwen

Dan de Middeleeuwen. De Franciscanen pakten het heel anders aan. Door de eeuwen heen begon hop inmiddels de plaats in te nemen van kruidenmengsels als bijvoorbeeld gruit. Bovendien werd er in die tijd zowel licht als zwaar bier gebrouwen. Een grote koperen ketel hing boven het vuur. (In de prehistorie stond de kookpot er nog naast.) Maar hoe waren de broeders er nou zeker van dat het brouwmengsel de gewenste temperatuur bereikte? Dat was natuurlijk een domme vraag van me. “Meten is weten, bestond in die tijd nog niet”, legde één van de broeders me uit. “Gissen is missen, kende men natuurlijk wel” vulde ik aan. De smaak van het brouwsel was elke keer anders. Zo ook bij het Archeon, waar in de loop van de dag elke keer weer een ander bier geproefd kon worden. Daar zaten ook mooie experimenten met kruiden tussen.

Galliërs

De eigen inbreng van ’t Wort Wat! voor wat betreft de brouwdemonstraties werd verzorgd door Menno Klaassen en zijn brouwmaat Marco. Die hadden zich in de kleding gestoken van de Galliërs en hadden passende brouwattributen bij zich. Hier maak ik met het beschrijven even een pas op de plaats, aangezien Menno zelf nog van plan is een stukje hierover voor het clubblad te gaan schrijven. Leuke bijkomstigheid was wel dat zij in de buurt stonden van alle kraampjes. Dat zorgde voor het nodige leven in, maar ook rondom de brouwerij, muzikaal bijgestaan door de band Hailander.

Prijsuitreiking

Een goed bezochte Romeinse arena was natuurlijk een droomlocatie voor de uitreiking van de prijzen van het ONK. Geheel in stijl was het podium voor de prijswinnaars (vakmanschap van Ed Verhoeven). Bij de nummers één, twee en drie was ’t Wort Wat! sterk vertegenwoordigd. Enig minpuntje was dat er naar verhouding veel prijswinnaars niet kwamen opdagen. Die durfden misschien de concurrentie met de brouwers van ’’t Wort Wat! niet aan.

Spijspot

Om de gehele dag passend af te sluitend was er voor belangstellenden ook nog een spijspot te verteren. Spare ribs, saté, salades en andere hapjes werden gretig genuttigd. De ijscokar die voor de kinderen onder de bezoekers was geregeld, had nog voldoende ijs te bieden, om maar te zwijgen van het bier dat de kraamhouders nog in huis hadden. De sfeer zat er aan het einde van de middag nog goed in. Twee mannen stonden uitzinnig van vreugde op een tafel luidkeels mee te zingen met de muziek. Later zag ik ze gearmd, steun bij elkaar zoekend, op de weg naar de uitgang. In zekere zin paste het ook nog goed bij de sfeer. Zulke taferelen vonden ook in de Middeleeuwen plaats. Bier is van alle tijden, gepaste dronkenschap ook.

Het is de vijfde clubavond van dit jaar en vanwege ONK een week eerder, reden waarom de opkomst misschien wat lager was dan de vorige avonden (ongeveer 35 m/v) maar niet minder gezellig en Maandbier op tap! Wel was er een vol programma. Er werd gestart met het proeven van het gewonnen bier van Brouwersbosch voor de stripdagen met Madame Jannette, een soort hete dame. Als je daar een slok van neemt denk je aan de Chinees of een Indische rijsttafel, een heel bijzondere ervaring.

Een uitgebreid verhaal over het Archeon en ook nog een blindproeverij voor het herkennen van een aantal commerciële bieren verpakt in folie, er werd veel gegokt en geraden.

Het Maandbier deze keer van Erik Bouman, je kent hem wel, die van Klein Duimpje. En nu maar hopen dat de duim niet volgens de Romeinse periode terug gaat duimpje, down, de dood. Dit keer geen commercieel maar een eigen probeer bier had hij voor de maandbierwisselkei competitie beschikbaar gesteld en wel Jeneverbesbier 7%, een bier dat eerst mis was gegaan maar bij een tweede poging toch tot een goed resultaat heeft geleid. Ik weet niet of het gepeperde bier vooraf van Brouwersbosch de smaak papillen te veel heeft verstoord. Van het fustje zijn ruim 30 biertjes getapt en 33 wedstrijdformulieren retour met een prima resultaat: 1x9/2x8.5/7x8/10x7/3x7.5/1x7.3/1x7.1/1x6.8/2x6.5/5x6//

Totaal 238 punten= gemiddeld 8.14!!

Voor de toekomst mag dit wel een commercieel bier worden.

Ik schrijf dit na het ONK, vrijdag was ik al op de camping, de omgeving van het Archeon verkend. Een mooie streek, dat Groene Hart, met meer vliegtuiggeluid dan in Hoofddorp. Zondag prima dag! Jongens, bedankt voor deze geweldige organisatie. Ik weet van de zijlijn dat er veel tijd in is gestoken, maar dan ook met een geweldig resultaat!!

Tot de volgende keer!

Jullie uitbater John

De organisatie van het Open Nederlands Kampioenschap Bier brouwen ging gepaard met de nodige media-aandacht. De radio, zowel landelijk als regionaal, en enkele lokale dag- en weekbladen besteedden aandacht aan het ONK en aan alle bijbehorende activiteiten in het Archeon. Hieronder zie je een voorbeeld van wat het Witte Weekblad, editie Alphen a/d Rijn ervan brouwde.

Open Nederlands Amateurbierbrouwers Kampioenschap 2008 in Archeon

‘Het gaat om de geur en smaak van een bier’

Alphen – Amateurbierbrouwers waren zondag 1 juni te gast bij Archeon. Daar organiseerde amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat! uit Hoofddorp het Open Nederlands Kampioenschap (O.N.K.) Amateurbierbrouwen. Naast de prijsuitreiking was er nog veel meer te beleven. Er waren bierbrouwdemonstraties, kraampjes waar bier geproefd kon worden, kraampjes met bierkaas en bierattributen, een lezing over biergist en optredens van trio Hailander. Een hele dag vermaak en gezellig samenzijn voor de hele familie.

In het Archeon is de geschiedenis van het bierbrouwen te zien: in de Bronstijd, toen er geen hop gebruikt werd, maar een kruid, gagel. Hoe de Galliërs bier brouwden en hoe de monniken in de Middeleeuwen kloosterbier brouwden. Zij gebruikten wel hop, maar ze konden de temperatuur niet regelen, waardoor elk gebrouwen bier anders smaakte.

Er zijn in Nederland honderden amateurbierbrouwers. Honderd inzenders hebben 335 bieren ingeschreven voor keuring en mededinging naar het O.N.K. Jeroen Carol-Visser uit Gouda is amateurbierbrouwer. ‘Ik ben een echte bierliefhebber. Drie jaar geleden ben ik zelf bier gaan brouwen. Ik brouw één maal per kwartaal zo’n 20 liter bier. Om bier te brouwen heb je een mengsel nodig van mout, hop, gist en water. Mout bepaalt het alcoholpercentage en hop de bitterheid. Door deze ingrediënten te variëren, ontstaat er steeds een ander bier. Ik heb ook een bier naar het O.N.K. ingezonden onder de naam ‘Amarillo I.P.A.’ (Indian Pale Ale) en ik hoop te winnen.’

Bierkeurmeester Peter van den Hurk uit Eindhoven legt uit: ’37 keurmeesters hebben een paar weken geleden alle inzendingen gekeurd. Het bier wordt op een bepaalde stijl gekeurd. Als iemand een pils instuurt, dan wordt het ook als een pils gekeurd op geur, smaak en verzorging. Onze taak is het beste bier eruit te halen.’

Kampioen

Naast het genieten van een heerlijk glaasje bier zijn alle inzenders natuurlijk gekomen voor de prijsuitreiking in de arena. In de klasse A – lichtkleurige bieren, minder dan 6% alcohol – wint T. Dijkstra met een Pils. De winnaar van klasse B – donkerkleurige bieren, onder de 6% alcohol – is G. Verschoor met een Alt. J. Groen wint in klasse C – lichtkleurige bieren, meer dan 6% alcohol – met een Sterke Blonde. In klasse D – lichtkleurige bieren, meer dan 6% - wordt W. van den Broek met een Vlaams Bruin eerste. In klasse V – fantasiebieren – ontvangt A. Peeters de eerste prijs. J.W. Fukkink wint klasse E met een kloon van Chimay blauw. En algemeen kampioen O.N.K. 2008 met het beste bier der winnende bieren is geworden: W. van den Broek met een Vlaams Bruin.

Iedereen kent ze wel de 5-liter weggooivaatjes, en wie heeft nooit geacht: “zonde, zou ik ze niet kunnen navullen?” Welnu, dat kan. Benodigdheden: vaatje van 5 liter met een ingebouwd kraantje, een tapkraantje en een plug. Het kraantje op het vat is van het uittrekbare type. Het is niet per sé nodig een vat met een kraantje te nemen want er zijn in de handel (lees: bij van de Kooij in Jubbega) ook aparte tapkraantjes verkrijgbaar die je op het vat vastklikt. Zie foto.

De zwarte knop is de pomp. Hiermee kun je druk in het vat pompen om voldoende tapsnelheid te houden. De losse staaf plaats je onder de pomp. Zie de pijl. Deze staaf schuift helemaal in het vat tot op de bodem. De lucht die je erin pompt drukt het bier door de deze staaf naar boven. Via het zwarte kraantje aan de voorkant kun je het bier tappen. Een mooi en eenvoudig systeem dat geen koolzuurpatroon vereist. Mijn ervaring is dat je er goed je bier mee kunt tappen en het ook geheel leeg kunt tappen.

Op de plaats van de oude stop in het midden van het bovendeksel van het 5-litervat moet een andere stop komen. In het midden van deze stop zit een dop die er vanaf de onderkant ingeschoven wordt. Op de rechter foto is deze stop vanaf de onderzijde afgebeeld. De druk in het koolzuur houdt deze stop tegen de dop gedrukt. Als je wilt tappen dan plaats je de staaf van de tapkraan op de losse dop en druk je deze naar beneden het vat in. Doordat de diameter van de staaf gelijk is aan de dop, ontsnapt er geen koolzuur uit het vat. Later, als het vat leeg is, kan de grote stop verwijderd worden en kun je de dop weer uit het vat halen.

Stopjes met drukventiel

Het komt wel eens voor dat de druk in het vat te hoog oploopt. Zoals een flesje kan ontploffen door de hoge druk kan ook een vat ontploffen. Hans Doeleman kan hier over meepraten. Met een speciale rubberen dop met ingebouwd drukventiel kan het teveel aan koolzuur automatisch ontsnappen. Een druk van ongeveer 2,5 bar blijft behouden in het vat. De dop is vele malen herbruikbaar.

De vaatjes

De vaatjes kun je kopen als blank stalen vat zonder opdruk. Ook kan je een Bitburger of Hertog Jan vaatje kopen en leegdrinken. Een leeg vat is bijna even duur als een nieuw leeg vat. Bij de Lidl verkoopt men Finkbrau Hefe Weissbier. Als je geluk hebt, tref je in de winkel een 5-litervaatje aan. Dit is waarlijk een goed bier en de prijs daarvan is gelijk aan een leeg blik dus die keuze is snel gemaakt.

Vaatjes zelf vullen

Het vullen van een vaatje is niet anders dan het vullen van de flesjes behalve dat het sneller gaat. Je moet echter met één ding rekening houden: de suiker voor de nagisting. Doordat het volume groter is hoeft er minder suiker aan toegevoegd te worden. Is bij een 33 cl flesje 8 gram suiker per liter de norm, bij een vat kun je volstaan met 4 gram per liter. Zelf heb ik wel eens een vat gehad waarvan de bovenkant bol ging staan, het enige dat je dan nog kunt doen is koud zetten en snel opdrinken.

Eén ding rest me nog en dat is een mogelijk risico. Een paar maanden geleden had ik als maand bier een blond bier in een 5-litervat meegenomen. Het bleek dat dit bier iets een metaalsmaak dat, iets dat mij nog nooit was overkomen met een nagevuld blik. Mogelijk komt dit doordat het blik al meerdere keren gebruikt was en aan de binnenzijde was gaan roesten. De bescherming van het blik aan de binnenzijde tegen roest is maar heel beperkt. Er wordt een laklaag aan de binnenzijde gespoten en dat moet voor de bescherming tegen corrosie zorgen. Normaal is dit voldoende maar als een blik vaak hergebruikt wordt loop je toch een risico.

Mocht je na het lezen van dit artikel nog vragen hebben, kun je altijd contact met me opnemen.

Jef van den Steen, een naam die in de bierwereld bij iedereen toch wel een belletje doet rinkelen denk ik, maar toch een kleine introductie: op publicatiedatum van dit clubblad bijna 59 jaar oud, geboren in het Belgische Mere, van zijn vak wiskundelaar, maar al tientallen jaren behept met het speciaalbiervirus, auteur van vele bierboeken, redacteur van de Zytholoog (het clubblad van Zythos, de Belgische zustervereniging van Pint) en andere publicaties, kenner van de Belgische bierwereld als geen ander met een specifieke kennis van het Pajottenland, oftewel de Lambiek, G(u)euze en andere bieren met aan de basis spontane gisting en, niet te vergeten: sinds enkele jaren zelf professioneel brouwer na jaren van hobbybrouwen; één van de mannen achter kleinbrouwerij De Glazen Toren in Erpe-Mere (www.glazentoren.be) met fraaie produkten als Ondineke, Saison d’Erpe-Mere en Canaster. Persoonlijk heb ik mogen genieten van zijn gepassioneerde en humoristische toelichtingen bij diverse proeverijen en als gids bij de tweejaarlijkse Tour de Geuze; zijn aanwezigheid opent deuren (en vaten!) die voor anderen gesloten blijven. Aan het eind van dit artikel een overzicht van zijn boeken met de mogelijkheid deze onder de gangbare winkelprijs te bestellen, maar eerst aandacht voor zijn nieuwste boek "Doe het eens met bier : Meer dan 150 verrassende cocktails".

Als amateurbrouwers bepalen wij zelf de smaak van ons bier, zul je wellicht denken. Moet ik dan bieren gaan mixen, met elkaar vermengen, andere smaken gaan toevoegen? Dat is precies de uitdaging die je met dit boek wordt gegeven, en waarvan ik denk dat brouwers er iets mee kunnen. Probeer deze cocktails met vaak verrassende resultaten, met in het achterhoofd de gedachte “wat kan ik hier mee in mijn receptontwikkeling”. Ook kan het aanleiding zijn twee eigen brouwsels die elkaar mooi aanvullen met elkaar te mengen om zo iets nieuws te realiseren. Laat je inspireren!

Nu inhoudelijk naar het boek: softcover, iets groter dan A5 formaat, met 179 pagina’s een handzaam boek, geïllustreerd met zeer smaakvolle foto’s waarop de bieren parelen in het glas. Na een inleiding, uiteraard, over biercocktails, recepten en soorten bier volgt de hoofdmoot van het boek: de ruim 150 cocktails. Deze zijn ingedeeld op basis van de toevoegingen: eerst Bier met niet-alcoholische dranken en/of toevoegsels, dan Bier & bier en vervolgens het “hoofdgerecht”, Bier & andere alcoholische dranken. Tot slot de “desserts” onder de noemers Bier & warmte en Bier & koude: van Biergrog en Bierpunch tot Bierijs, biersorbet en als uitsmijter ijssouffle. Een Overzicht van cocktails per biersoort maakt het geheel compleet. Natuurlijk moet ik er enkele voorbeelden voor jullie uit lichten: Voor wie in Berlijn is geweest moet de Berliner Weisse mit Schuss, oftewel de drie kleuren van het stoplicht bekend voorkomen: Rood met frambozensiroop, Geel de eigen kleur van het bier, en Groen met lievevrouwebedstrosiroop. Wellicht ook wel bekend is de combinatie van de Ierse Guinness met Engelse Bass Pale Ale: Black and Tan, uit te schenken met een speciale platte black-and-tan lepel zodat de bieren zich niet mengen en de kleuren black en tan (roodbruin) gescheiden blijven. Echter wat te denken van Trappistenflip: Westmalle dubbel met eidooiers, (bruine) suiker en room, of Vrolijke Limburger: Appelbolletjes gemarineerd in Calvados geserveerd in Pils met een scheutje grenadine. Black Velvet, een combinatie van Guinness en champagne zal bij menigeen wel bekend zijn, maar wat te denken van Velvet Bleu: een combinatie van een scheutje Creme de cassis met Chimay Blauw en champagne. Op de aan cider gewijdde clubavond kunnen we wellicht de Poor Man’s Black Velvet proberen: ½ Ierse Stout met ½ Cider. Om te weten hoe je een Narfer Narf, Sting Ray, Rocher Bayard, Titanic of Granny maakt kan ik je alleen maar aanraden dit leuke boek aan te schaffen. Wel geef ik nog het geheim prijs van de Orange Blossom Special variant die ik zelf al heb bedacht en genoten als liefhebber van de Bush bieren van brouwerij Dubuisson te Pipaix: Schep twee eetlepels gemalen ijs in een ruim tulpglas en overgiet deze met 4cl Grand Marnier (het oorspronkelijke recept is met Mandarine Napoleon). Vul het glas aan met een 25cl fles Bush Ambree. Voor een echte cocktail showpresentatie eerst de rand van het glas inwrijven met sinaasappelsap, deze daarna even in de kristalsuiker dopen en tot slot versieren met een schijfje sinaasappel.

De bierpurist zal misschien hebben zitten gruwelen en leest dit wellicht al niet meer, toch wil ik een lans breken voor deze mogelijkheden. Wellicht kunnen we hiermee niet-bierdrinkers over de streep trekken om toch eens iets bierigs te proberen. Natuurlijk zijn er voorbeelden in dit boek van, voor veel bierliefhebbers verderfelijke, smaakverzoeting. Ook hier kun je grenzen verleggen, bij de eerder genoemde Berliner Weisse mit Schuss is de sirooptoevoeging bedoeld om de voor sommigen onaantrekkelijke zuurgraad van het Berlijnse basisbier te breken. Tot slot een waarschuwing: “DO try this at home”! Door de veelal alcoholische toevoegingen wordt het een en ander (vooral het bier) er niet slapper op. Het is dus wellicht aan te raden lekker thuis te experimenteren, het boek nodigt er toe uit. Succesvolle (variaties op) recepten zie ik graag in het clubblad verschijnen, wellicht is er ruimte voor een nieuwe rubriek ?!

Heb ik je lekker gemaakt voor dit boek, dan is het eenmalig te bestellen voor de ledenprijs van euro 15,00 i.p.v. de gangbare winkelprijs van 19,95 op basis van aflevering op de clubavond of volgens afspraak.

Op de clubavond van 27 juni zal het boek ter inzage liggen. Ook diverse andere boeken van Jef van den Steen zijn met korting te bestellen: 1. Trappist: de monniken en het bier, 2. Geuze en Kriek, 3. Abdijbieren: Geestelijk erfgoed, 4. De smaak van bier. Al deze grote, fraaie, hardcover boeken met een zeer goed leesbare inhoud op hoog niveau hebben een winkelprijs van euro 34,50 en zijn nu te bestellen voor de ledenprijs van euro 26,00 per stuk. Voor nadere info kijk op www.davidsfondsuitgeverij.be en/of bekijk ook deze boeken op de clubavond. Bestellen op de clubavond of per email met bijbehorende betaling contant of (bij voorkeur) op Postbank 2157430 t.n.v. H.Kamerman te Alphen ad Rijn uiterlijk 1 juli 2008. Aflevering zal dan plaatsvinden op de clubavond van 29 augustus bij de Prael in Amsterdam of (later) in overleg.

Tot slot hecht ik er aan duidelijk te maken dat ik er geen persoonlijk belang bij heb deze boeken te verkopen, ik ben zelf erg enthousiast over de boeken van Jef van den Steen en ben blij deze voor een aantrekkelijker prijs aan jullie te kunnen aanbieden. De verkoopprijzen zijn gebaseerd op kwantumkorting van de uitgeverij onder verrekening van van vooringeschatte verzendkosten voor een eenmalige zending.

Een eventueel overschot komt ten gunste van de bibliotheek.

Het is mijn intentie om regelmatig soortgelijke boekbesprekingen te maken, in principe met een aantrekkelijk aanbod om het boek zelf via de club aan te schaffen. Tips, reacties e.d. zijn altijd welkom via e-mail.  Ik hoor graag jullie reacties,

Hans “Beermaster” Kamerman
nieuw lid van de bibliotheekcommissie

Bij het Open Nederland Kampioenschap Bier Brouwen zijn er, verdeeld over zes klassen, 328 bieren ingezonden. Ook een aantal leden van ’t Wort Wat is in de prijzen gevallen. Hieronder zijn van alle klassen, de nummers één, twee en drie nog eens op een rijtje gezet. De lijst is aangevuld met de resterende klasseringen van de onze clubleden.

Jos Groen en Ben Jacobs, respectievelijk de nummers één en twee in de klasse C.

Jan-Willem Fukkink, winnaar van de eerste prijs in de klasse E.