De afgelopen clubavond van 1 maart stond in het teken van de Algemene ledenvergadering. Er waren twee bestuursleden die verkiesbaar waren. Er had zich niemand aangemeld voor deze vacante functies. Nadat de stemmen geteld waren bleek dat alle aanwezigen zich konden vinden in de herverkiezing van Erik Deelissen en Jan Wurpel. Het financiële jaarverslag is door twee leden gecontroleerd en in orde bevonden.

Ook het beleid voor is door de voorzitter Theo van Eijden toegelicht. Het huidige ledental is momenteel 209 leden. Omdat er geregeld avonden zijn waarbij de opkomst boven de 75 leden ligt is een verdere groei niet wenselijk, veel meer leden passen niet in de boerderij. Er zijn zelfs parkeer problemen gemeld. Omdat dit ook een mooie omvang is richten we als bestuur dus op stabiliteit. We zullen onze promotie activiteiten  beperkten tot in de regio. We willen we meer nadruk gaan leggen op het gezamenlijk proeven en beoordelen van bier, met name bieren die op één van de 4 gezamenlijke brouwdagen zijn gebrouwen. Natuurlijk gaan we door met de brouwcursus die twee maal per jaar een twaalftal nieuwe leden op levert. Ook nu weer is er gesproken over het clubblad. Toegelicht  is dat  we een papier clubblad maandelijks blijven rondsturen aan de leden. Mochten er leden zijn die hier geen prijs meer op stellen, dan kunnen zij dit bij Erik Deelissen, onze secretaris, aangeven.

Na de ALV kregen we een presentatie van de excursie commissie. Op donderdag 25 april gaan we naar België. We bezoeken Brouwerij het Anker in Mechelen en het biercentrum van professor Delveaux in voormalige brouwerij de Kroon in Neerijse. De dag besluiten we met een bezoek aan Leuven. Op de website kan je, na inloggen, je inschrijven voor dit evenement. Als rondje van het bestuur was er Carolus Tripel Classic. De excursiecommissie had op hun verkennend bezoek een vaatje meegenomen.

Jan Grimbergen had een grote bos gageltakken meegenomen. Er zaten mooie katjes aan. Volgens de brouwer van Jopen is dit wat er in het bier gaat en niet de blaadjes. De takken zijn te koop bij bloemisterijen en worden als decoratie in boeketten gebruikt.

Op de avond hadden we extra lekkere hapjes; kaas van Kees en Ellie van Wees. Een kaasboerderij in de Haarlemmermeer. Zij hebben diverse prijzen gewonnen met hun boerenkaas en dat was te proeven.

De komende clubavond zal gaan plaatsvinden op vrijdag 29 maart. Op deze clubavond gaat Herman Verbeek een presentatie geven over T_control, een programma voor amateur en micro brouwers. Hiermee kan je te temperatuur van je maisch en vergisting controleren en beheersen. Hij heeft er een mooie applicatie voor op de computer bij gemaakt
.

Na afloop van de presentatie gaan we het bier, de Chouffe,  van de gezamenlijke brouwdag van november proeven. Dit is een proeverij in klein comité tussen de brouwers van het bier onderling. Doel is een indruk te krijgen tussen de verschillen die er zijn en achterhalen wat de bepalende de factoren zijn geweest. Neem 2 tot 3 flesjes van je bier mee.

Op donderdagavond 1 april start er weer een brouwcursus, de cursus is al geheel volgeboekt. Voor de cursus aanvangend in het najaar zijn er ook al weer veel inschrijvingen binnen. Deze cursus wordt gegeven door Titus Rinia en Theo van Eijden

Hierbij het recept van het maandpakket van de maand april:

Zoet Stout

(type: SweetStout)

Zoet Stout, ook wel Melk Stout genoemd is een stout die lactose (melksuiker) bevat. Lactose is onvergistbaar door biergist en voegt daarom zoetheid, body en calorieën aan het bier toe. Melk stout (maar ook andere stouts, zoals Guiness) werd vroeger aan zogende moeders gegeven, vanwege de vermeende voed­zaamheid. In de periode na de tweede wereldoorlog gelastte de Britse regering de brouwers de aanduiding 'melk' van het etiket te halen en ook alle afbeeldingen die geassocieerd werden met melk.

Een zoete Stout waarbij tijdens de eerste slok de gebrande donkere smaken gemaskeerd worden door het zoet en waarbij  pas later de karameltonen naar boven drijven.

Dit pakket kan tot zondag 14 april besteld worden via de inkooppagina op de website.

Wil jij jouw eigen kroonkurken op maat?   http://www.bottlemark.com/  Een Amerikaans thuisbrouwer/klant van mijn bierwinkel gebruikt hen vaak voor zijn brouwsels.   

Ooh, ooh Den Haag!

Kompaan, is een nieuwe brouwerij in Den Haag.  Zij zijn thuisbrouwers en er was een duurzaam festival in Den Haag.  Derek Walsh was uitgenodigd om te praten over bier en ook wat bier te proeven.  Derek was heel enthousiast over hun bier en zei jullie moeten dit commercieel laten brouwen!  De drie Haagse brouwers hebben en bedrijf gestart en hun eerste bier commercieel laten brouwen.  De eerste bier heet Kompaan 20, omdat het het twintigste brouwsel was voordat zij helemaal tevreden waren.  Het is een heel lekker, hoppig blond.  Het verkoopt snel en terecht!  Het tweede bier, de Kompaan 45, was vroeg in december klaar. Het is een kruising tussen een porter en een dubbel.  Ook een lekker bier.  Hun derde bier wordt een stout en komt binnenkort uit.  Laat mij weten als ik wat moet meenemen naar een clubavond.  Zij kosten € 2.50 per 33cl fles.

Ik ben druk met mijn brouwmaatjes in Den Haag om een lekker IPA te brouwen.  Als basisrecept hebben wij de IPA Obama gebruikt en dan meerdere keer gebrouwen met verschillende hopsoorten.  IPA’s zijn echt hip op dit moment.  Jan-Willem’s IPA is nog steeds een van de best verkopende bieren van mijn bierwinkel.  Morgen (14 maart) ga ik naar Raalte toe (Sallands bouwerij) om samen met Ruud Morst (van de Eem brouwerij) een lekker IPA te brouwen! Het bier zal hopelijk klaar zijn rond eind april. 

Ik verzamel lege wegwerpflessen van mijn winkel, voor een paar Wortwat leden, maar ik heb meer dan genoeg.  Dus laat mij het weten als jij 33cl flessen of 50cl flessen nodig hebt.

Etiket Wedstrijd

Ik ben geen tekenaar ;-)  Dus hierbij een wedstrijd!  Als iemand een mooi etiket kan ontwerpen vóór 14 april, krijgt de beste etikettekenaar 12 flesjes van mijn bier met hun ontworpen etiket erop.  Iemand zin in?  Het bier gaat ABCBeers Koning IPA heten, ter gelegenheid van de nieuwe Koning!  Mail mij voor een kopie van het ABCBeers logo.

Dit is een lekker fris en doordrinkbaar  zomerbiertje.

Kols

Het ONK 2013, door onze vereniging georganiseerd, nadert nu snel. Op dit moment nog een brouwsel inzetten gaat niet meer lukken. Dus het moet van een eerdere brouw komen. En dat betekent vast dat je tijd overhoudt voor de organisatie…

En we gaan natuurlijk allemaal meedoen met die brouwsels van ons, want vorig jaar waren er bijna geen inzendingen van twortwat!! Dus kijk in uw ´kelders´ en breng een paar bieren naar boven. Ik ben ook nog aan het nadenken, maar het ONK leeft.

Zo hadden wij recent weer een vergadering met de MediaCie, om na te denken, samen met Jan Grimbergen en Rob Hagen over onze bijdrage aan het ONK. En die vergadering was bij mij thuis, dus na het noodzakelijke zakelijke deel, het noodzakelijke proeven (U weet wel, het leerzame aspect van zo’n avond). En direct werd er om een recept gevraagd, die van mijn ‘chocolate Stout’, vanwege de inbreng van de cacao in de smaak. Daar recepten in ons blad welkom zijn, besloot ik een ieder te bedienen via mijn column.

Benodigd voor 15 (!) liter bier:

Ingrediënten

Maisch schema

Begin SG: 1066.

Eind SG: 1012.

Een errug lekker biertje, maar het schuim is snel vertrokken. Niet geheel onlogisch met al die chocolade. Misschien alleen cacao of een 85% chocola toevoegen en dan eventueel wat minder? Probeer maar uit.

En oh ja, de gist kan ook een Safale S-4 zijn, het door mij gebruikte Amerikaanse gist maakt je bier wat droger. En natuurlijk is de Willamette te vervangen door enkel E.K. Golding, want zo belangrijk is de hop bij dit bier niet. Alhoewel, het kruidige van de Willamette wel past bij de cacao. Zoals je ziet kan je met receptontwikkeling alle kanten op, en valt er veel uit te proberen. Dat vind ik nou het leukste van brouwen. En het moment natuurlijk dat het eerste flesje open gaat…

Proost,
Ben

Wat is het?

3-methylbutaanzuur, of meer algemeen isovaleriaanzuur, is een natuurlijk vetzuur dat voorkomt in veel planten en etherische oliën. Isovaleriaanzuur is heldere, kleurloze vloeistof die slecht oplosbaar in water maar zeer oplosbaar in de meeste gewone organische oplosmiddelen. Andere synoniemen zijn: delphinic zuur, 3-methylboterzuur en isopentanoic zuur. Isovaleriaanzuur zelf heeft een penetrante kaas- of zweetgeur. Opmerkelijk is dat esters van dit zuur veel gebruikt worden in de parfumindustrie vanwege hun aangename geur.

Er is gesuggereerd dat isovaleriaanzuur de anticonvulsieve component in valeriaan is. Het is een belangrijk onderdeel van onaangename zweetvoetengeur wanneer het wordt geproduceerd door huidbacteriën die leucine omzetten. Isovaleriaanzuur is wat oudbakken hop haar kenmerkende kaasachtige aroma en smaak geeft. Deze overjarige hop heeft een aroma dat doet denken aan ranzige tenenkaas. Als de concentratie aan isovaleriaanzuur gering is geeft het een fruitige indruk. Brettanomycesgisten kunnen deze geurcomponenten ook toevoegen.

Smaakgrens: 1.5 m/l, voorkomende concentratie in bier, 0.2  - 1.5 mg/l

Figuur 1: Molecuulmodel		Figuur 2: Isovaleriaanzuur

Hoe ontstaat het?

Isovaleriaanzuur is een oxidatieproduct van alfazuren uit de hopharsen. Naar mate de hopharsen meer geoxideerd zijn wordt dit aroma sterker. Het zal duidelijk zijn dat Geuze en Lambiek gemaakt worden met overjarige hop. In de afbeelding hieronder staat een basisstructuur van een alfazuur afgebeeld. In principe zijn er drie hoofdtypen alfazuren die dezelfde basisstructuur hebben. Echter ze verschillen van elkaar door de "R-groep" (linksboven in het afgebeelde molecuul). De verschillen zijn klein, maar deze kleine verschillen zijn toch interessant en invloedrijk. Wanneer dit alfazuur oxideert als gevolg van leeftijd en/of onjuiste opslag, kan deze R-groep worden verwijderd uit het molecuul en ontstaat een isovaleryl groep.

Figuur 3: Alfazuur

Een andere manier waardoor je isovaleriaanzuur kan krijgen in je bier is door middel van een Brettanomyces (Brett) infectie. Het is niet de meest voorkomende bron van infectie in bier, maar infectie van deze gist kan een kaasachtig aroma produceren, evenals vele andere ongewenste smaak actieve verbindingen zoals azijnzuur (azijn), 4-ethylfenol (bandages) en 4-ethylguaiacol (rokerig).

Sommige brouwerijen voegen opzettelijk Brett aan hun bier toe om een bepaald smaakprofiel te bereiken. Bij Orval voegt men deze gist toe tijdens het bottelen. Het smaakprofiel van de Brett heeft dan niet de overhand want de hoofdvergisting is met een neutralere gist gedaan. Tijdens de rijping op fles ontstaat er een bepaald karakter. Dit karakter wordt nadrukkelijker naarmate de fles ouder wordt. Echter vaker wel dan niet is een Brett-infectie een slechte zaak.

Hoe kom je er van af?

Het beperken van ongewenste isovaleriaanzuurnivo's in je bier komt neer op het gebruik van verse en kwalitatief hoogwaardige grondstoffen. Gebruik bij voorkeur hop uit een ongeopende verpakking en bewaar aangebroken verpakkingen goed afgesloten in de koelkast. Vacuüm verpakken heeft de voorkeur. Als je een verpakking hop openmaakt, schrijf dan ook altijd de datum van openen op de verpakking, zodat je op een later moment nog weet hoe lang geleden de verpakking is geopend. Na een jaar moet je hop uit geopende verpakkingen bij voorkeur niet meer gebruiken. Om Brett besmetting  te voorkomen is schoon brouwen en overvloedig gebruik van gezonde gist een voorwaarde.

Op 2 juni vindt de prijsuitreiking plaats van het 28e Open Nederlandse Kampioenschap Bier Brouwen. Ervaren brouwers zijn natuurlijk vertrouwd met dit jaarlijks terugkerende evenement. Brouw je zelf nog niet zo lang of heb je de kans om voor de prijzen te gaan tot dusverre laten liggen, lees dan verder. Hieronder vind je alle antwoorden op vragen over het ONK die je altijd al had, maar nooit durfde te stellen.

1 Waarom deelnemen aan het ONK?

Natuurlijk lonkt voor sommigen de eeuwige roem die hun toekomt als zij in de prijzen vallen. Op zich is daar niets mis mee. Een extra reden kan echter zijn dat je goede feedback op je eigen brouwsel wil ontvangen. Die feedback krijg je namelijk na afloop van de wedstrijd in de vorm van een beoorde­lings­rapport van de keurmeester die je bier heeft gekeurd. Behalve een cijfer voor je bier, geeft hij ook weer in welke mate het de beoogde bierstijl benadert of daarvan afwijkt. Zo nodig vermeldt het rapport ook wat je voor een beter resultaat een volgende keer anders kunt doen.

2 Hoe kan ik bier inzenden voor het ONK?

Op de website www.onk2013.nl vind je een inschrijfformulier. Vul dat in voor elk bier dat je wilt inzenden. Maak vervolgens 4 euro per in te zenden bier over op 7228352 ten name van ’tWort Wat. Vermeld daarbij "ONK 2013” en het deelnamenummer dat je krijgt toegestuurd. Via e-mail ontvang je ook etiketten. Knip die uit en bevestig die met plakband op de drie euroflesjes die je wilt inzenden. Verzeker je ervan dat de flesjes geen opvallende kenmerken hebben en voorzien van een ongemerkte, zilver- of goudkleurige kroonkurk.

Het bier kun je inleveren vanaf 22 april 2013 tot en met 26 april 2013 op één van de adressen die de website www.onk2013 vermeldt. Maak voordat je erheen gaat eerst even een afspraak, zodat je zeker weet dat er iemand thuis is.

3 Waarom moet ik drie flessen bier inleveren?

De keuring is opgesplitst in keuringsrondes. Elke keer als een van de ingezonden bieren een ronde verder is, worden er weer andere keurmeesters betrokken om samen tot een oordeel komen. Soms pas de volgende dag. Dat kan alleen als er nog een tweede of derde flesje op de keuringslocatie aanwezig is.

4 Wat gebeurt er na afloop van de prijsuitreiking met mijn ingezonden bier?

Anders dan bij voorgaande edities van het ONK is er dit jaar voor gekozen om het bier dat na keuring overblijft niet ter beschikking te stellen aan de oorspronkelijke brouwers. De ervaring leert dat het een enorme klus blijkt om dat in goede banen te leiden.

5 Moet ik een logboekformulier meezenden?

In principe hoef je alleen een formulier te downloaden en in te vullen als je bier inzendt in de vrije klasse. Hierop geef je dan zowel aan welke ingrediënten je gebruikt en omschrijf je wat je beoogde resultaat is. De keurmeester kan zich dan een beter beeld vormen van het doel dat de brouwer voor ogen stond in relatie tot de originaliteit en de technische kwaliteit. Voor inzendingen in een van de andere klassen is geen formulier nodig.

6 Waarom schrijven de regels voor dat de afstand tussen de bovenkant van de kroonkurk en het bieroppervlak tussen 1 en 4 cm moet liggen?

In het verleden hebben zich incidenten voorgedaan met flesjes die meer dan vijf centimeter onder de kroonkurk waren gevuld. Die flesjes bezweken onder de druk en spatten uiteen. De Risico’s voor de veiligheid keurmeesters en andere betrokkene bij een kampioenschap zijn evident. Om die reden wordt deze voorwaarde strikt gehanteerd.

7 Waarop let een keurmeester?

Tijdens een keuring kijkt de keurmeester naar de kwaliteit van het bier en stelt vast of het binnen de definitie van het type valt. Vervolgens beoordeelt de keurmeester de presentatie, de body, het mondgevoel en de nasmaak. Hij doet dit aan de hand van een richtlijn: de keurmeesterassistent. Gebruik daarvan leidt ertoe dat de verschillen in beoordeling tussen keurmeesters zo klein mogelijk blijven.

8 Waarom moet ik naar de prijsuitreiking toe gaan?

Waar het ONK is, is gezelligheid. Onder het genot van een glas bier maak je kennis met bierbrouwers van andere verenigingen. Er zijn stands waar onder andere lokale brouwerijen zich presenteren en een gastlezing van een vooraanstaand persoon uit de wereld van het bierbrouwen. En dit alles nog afgezien van het bier en de brouwerij van de gastheer: de Jopenkerk.

Dus al bij al geen excuus om langer te wachten: meld je aan, stuur je bier in en noteer “ONK 2013” in je agenda. Tot ziens op 2 juni in Haarlem!

Jan

Dit stukje gaat over Jan. En over Gerard en over Han en Steef en Antoinette, Lennart en Johan en last but not least Roland. Dit zijn mijn helden. Ik zal het uitleggen. De Jan waar ik het over heb, is Hertog Jan. Volgens de reclame zijn de overige namen toebedeeld aan mensen die daar dus werken. Als je niet meer weet hoe die reclame ging: hij staat nog op youtube (http://www.youtube.com/watch?v=Co7Gidqmclg)

Toen ik 14 was dronk ik voor het eerst pils zonder echt toezicht. Op het examenfeestje van mijn zus. Zes stuks waren het en ik was als een kanon! Wij noemden dat toen nog bier, omdat we niet wisten dat er onderscheid was tussen pils en bier. Maar aangezien pils ook bier is, maakte dat verder ook niets uit. Het was Heineken pils. Dát maakte wel dégelijk uit!

Een paar jaar later gingen we zelf pils halen voor verjaardagen en we hadden inmiddels door dat er heel wat beters te krijgen was dan de Heineken pilsjes. Als je echt wat wilde betekenen en wilde laten zien dat je er verstand van had, kocht je een krat Hertog Jan. Toen nog niet eens overal verkrijgbaar en soms zelfs gewoon op. En... veel duurder.

Jaren later heb ik eens een bezoek gebracht aan de Hertog Jan brouwerij en zijn we dat weekend in Arcen gebleven. Gezellig! En lekker gedronken. Toen dronk ik inmiddels de Hertog Jan tripel. Overigens later op de avond over gegaan op de dubbel. Die vond ik niet zo lekker, maar die was wat minder sterk. As if that mattered!

Nou ben ik dus een tijd geleden via via uitgenodigd om bij de opnamen van die eerder genoemde reclame te zijn. De muziek is "it's got to be, perfect" en de eerste beelden zijn van Gerard die in zijn auto aankomt. Hij parkeert en hangt uit de deur om te zien of hij wel (perfect) recht staat. Mwôh... dat ging wel. Kostte slechts 14 opnamen. Vervolgens opent hij de deur naar de brouwerij en nog vóór hij binnenstapt, legt hij de "Hertog Jan" mat recht. Hij stapt vervolgens naar binnen, veegt zijn voeten en kijkt niet meer om. Als hij dat wél gedaan had, dan had ie gezien dat ie mat weer nét zo scheef lag. Volgens de productiemanager deerde het niet: hij had een "perfect" shot! Het voeten vegen zie je niet terug in de reclame.

Vervolgens zie je brouwer Han die een rotte graankorrel of een steentje of iets dergelijks uit de mout weet te vissen. Geweldig! Wat een toewijding! Na dit shot vertelt Han me, dat ze dat dingetje er eerst hadden ingegooid. Dan een stukje met brouwer Steef die een emmer hopbellen in de maischketel leegt. HIj kijkt nog even in die emmer en ziet tot zijn schrik dat er nog één hopbel achtergebleven is. Die mikt ie er nog achteraan. Die bel lijkt meer op een parkiet dan op een hopbel, zo groen is die, maar ook dat maakt voor de productiemanager niets uit: hij had alweer een "perfect" shot! Maar hierbij concludeerde ik dat Steef mijn opperheld is. Kom ik later op terug.

Weer verder met de opnamen komt Antoinette, die in de kantine werkt, in beeld. Ze legt een vork nèt even verder van het bord. Dan Lennart die vol overgave een ketel poetst. Weer twee "perfect" shots. Dan verder in het proces komen we Johan en Gerard tegen die een biertje staan te proeven. Het lijkt zo van het gistvat te komen, maar het is een "perfect" shot. Het laatste "perfect" shot: Roland die een flesje draait op de bottellijn zodat het etiketje mooi in beeld komt. Ook dat flesje was eerder op de lijn bewust van de camera áf gedraaid.

Nou weet ik toevallig welk bier ze daar aan het maken waren, want ik was erbij. Ik houd jullie niet langer in spanning: het was Oer-Blond. Kijk je nou op de "sixpack" verpakking van dat Oer-Blond, dan lees je dat het gebrouwen is op basis van een historisch recept uit hun rijke archieven. Die archieven hebben ze niet gefilmd, want dat mocht niet van Jan. Ze gaan verder met: Ze hebben zelf mout gecreëerd uit speciaal geselecteerde zomergersten. Ik vind het knap. En nu komt het: de hop. Ze gebruikten hiervoor Bitterhop en Saazer Hop. De gemiddelde Hertog-Jan drinker, u weet wel de man die heel wat van bier weet, denkt nu dus dat Bitterhop een ras is, tenslotte geldt dat ook voor Saazer hop. Gelukkig weten wij beter, maar je zou zeggen dat de tekst op de verpakking verre van "perfect" is. Verder wordt nog genoemd: "een aangename bitterheid die langzaam wegvloeit tijdens de afdronk". Het is dan ook geschreven door een poëet.

Op het etiket van het flesje staat nog te lezen dat er drie keer gehopt is met de Bitterhop. Ik vermoed dat ze drie keer dezelfde pluk hop hebben gebruikt. Daar zal bij de derde keer hoppen dan niet veel bitterheid meer in hebben gezeten. En hoe gaat dan dan? Drie keer 90 minuten of zo? En wanneer gaat die Saazer hop er dan bij? En lees je dan verder, dan heet Saazer hop ineens Saazer Aromahoppen! Niet alleen blijkt op de fles dat Saazer hop een Aromahoppen is, maar tevens zijn het er meer dan één. Ik denk dat ze die gemiddelde Hertog Jan drinker, die heel wat van bier weet, in verwarring willen brengen. Weg met die zogenaamde bierkennis!

Toen ik het voor het eerst in het schap zag staan, dacht ik: hé eindelijk een biertje op de Nederlands markt van Nederlandse bodem, dat bewust bitter is gemaakt. Dus ik nam een sixpack mee. Ik houd van bitter (dit keer bedoel ik dus géén Engels bier!) en zoek dat vaak op. Dan kom je nogal eens bij Amerikaans IPA's uit en daar zitten een paar juweeltjes tussen. Zó lekker bitter... geweldig! Dus met zo'n IPA in gedachten opende ik mijn eerste Hertog Jan Oer-Blond flesje. Ik proefde en... bitter teleurgesteld zette ik het glas weer neer. Ik heb alle teksten nog eens nagelezen en ik blijf erbij: het is bijna zoet, en zeker nog niet hálf zo bitter als ik gehoopt had terwijl het beslist wel bitter bedoeld is. Nee, we hebben op dit gebied nog een lange weg te gaan.

En nu kom ik nog even terug op Steef... Ik ben toch zó blij dat hij dat laatste hopbelletje er nog achteraan gooide... Stel dat ie dat niet had gedaan... En daarom is Steef mijn absolute opperheld!

Peter