8 artikelen uit het clubblad van December 2017

Terug naar overzicht

Van het bestuur, december 2017

tww december 2017
Door: Nico van Kampen

Het jaar nadert zijn einde. Sint is alweer naar huis en de kerst komt eraan. Ik hoop dat er in de kerstvakantie nog een biertje gebrouwen kan worden, maar eerst moet de RIS gebotteld worden.

Proeven

Nu had ik alweer een tijdje geleden van een vriend een paar flesjes Westvleteren 12 gekregen. Ik heb toen het plan opgevat om eens een vergelijkend proeverijtje te organiseren. Wie wel eens bij de brouwerij St Bernardus is geweest kan zich vast wel herinneren dat zij er nogal prat op gaan dat hun St Bernardus Abt 12 identiek is aan de Westvleteren 12, want tot voor kort (toch al weer een paar jaar geleden) brouwden zij deze voor het klooster, en hebben/hadden zij dus de beschikking over het recept. Omdat ik ook nog diverse flesjes van de St Bernardus Abt 12 had staan, besloot ik voor eens en voor altijd deze mythe te bevestigen dan wel te ontkrachten.

Hoe pakken wij dit aan? Het gaat er niet om het beste bier te vinden, maar te ontdekken of er verschil is en tegelijkertijd bepalen we welke het lekkerst gevonden wordt. De set-up: we zijn met vier personen: 2 bierbrouwers, 1 beginnend brouwer en een, sinds kort, enthousiaste speciaalbierdrinker en ook donateur van de Westvleteren 12. Men neme 12 genummerde glazen en schenkt random 6 glazen Westvleteren 12 en 6 glazen St. Bernardus Abt 12. Uiteraard door een vijfde vrijwilliger (mijn vrouw) die alles nauwgezet noteert. Daarna krijgt ieder van ons 3 glazen. 1 van het ene en twee van de andere. Dit betekent dat 2 personen 2 Westvleteren12 en 1 St.Bernardus Abt 12 hebben en 2 anderen 2 St.B en 1 WV. Vervolgens krijgt ieder de opdracht om deze in tweeën te splitsen, waarna hij ook moest aangeven welke hij de lekkerste vond.

Het resultaat!!:  Alle vier splitsten de glazen op de juiste wijze. Conclusie: ze zijn niet hetzelfde. Ten slotte vonden 2 personen de St Bernardus het lekkerst en twee anderen de Westvleteren. Leuk om te zien dat smaken verschillen. Leuk ook om te zien dat de 2 bierbrouwers de Westvleteren 12 het lekkerste vonden en de anderen de St Bernardus Abt 12. Persoonlijk vond ik de Westvleteren ronder en beter in balans, terwijl de St Bernardus wat DMS leek te hebben, iets meer hogere alcoholen en esters. Nu kan het per batch verschillen, maar toch. Mocht iemand zelf deze bieren ook al eens naast elkaar geproefd hebben dan hoor ik graag zijn ervaringen ermee.

Gadget

Als bestuursgedelegeerde van de Gadgetcommissie wilde ik het ook nog even hebben over de eerste Gadget waarmee de commissie op dit moment mee zijn debuut maakt: de Hervergistings-meter (een initiatief van Carlos Koopman, lid van de Gadgetcommissie, die ook het ontwerp van de dop gedaan heeft). Dit apparaatje gaat je straks keurig vertellen wanneer je gebottelde bier klaar is voor consumptie.

CO2 chart
CO2 chart
Voor de beginnend brouwer onder ons: bij het bottelen voegen wij altijd wat suiker toe aan het uitvergiste jongbier. Omdat er altijd nog wel levende gistcellen in het bier zitten, zullen deze opnieuw in actie komen en de toegevoegde suiker omzetten in CO2 en alcohol.  De gevormde CO2 kan niet anders dan oplossen in het bier, bij gebrek aan een waterslot. Nu bepaalt de natuurkunde dat er bij een gegeven temperatuur een x hoeveelheid CO2 zich kan oplossen in het bier (bij een gegeven druk). In het kort: hoe kouder een vloeistof, hoe meer CO2 er in de oplossing blijft en hoe hoger de druk, hoe meer er in de vloeistof blijft. Van deze laatste eigenschap maken wij gebruik bij de hervergistingsmeter. Omdat het flesje dicht zit en de temperatuur tijdens de hervergisting niet noemenswaardig wijzigt, zal de druk dus toe moeten nemen. Ingewikkelde natuurkundig formules en berekeningen kunnen je precies vertellen wat je einddruk zal zijn bij een gegeven temperatuur en een bepaalde hoeveelheid suiker. Dat gaan we niet doen natuurlijk. De diverse brouwsoftware/spreadsheets bevatten vaak ook informatie over hoeveel suiker toe te voegen om een bepaalde hoeveelheid opgelost CO2 in je bier te krijgen. Vervolgens bestaan er weer tabellen die laten zien  hoeveel liter CO2 er in je bier zit bij een gegeven druk en temperatuur. Er zijn per type bier algemene richtlijnen. Een triple zal bijvoorbeeld aanzienlijk meer opgelost CO2 bevatten dan een BarleyWine.

Wij hebben er een heleboel laten maken. Dit om de prijs nog lager te kunnen houden en omdat wij denken dat iedere brouwer er wel een paar zal willen hebben. Voor de prijs hoef je het niet te laten (commerciële exemplaren kosten een veelvoud). Het is de verwachting dat wij tijdens de clubavond van eind december de eerste exemplaren uit zullen gaan leveren (onder voorbehoud van vertragingen in de leverantie van onderdelen). Ook op latere clubavonden zal er altijd de gelegenheid zijn ze mee te nemen. Mocht je bijvoorbeeld niet op clubavonden komen maar wel op Brouwdagen, dan bestaat er de mogelijkheid deze daar te ontvangen. Wel moet je hierover middels een e-mail een verzoek indienen bij de Gadgetcommissie. Bestellen/betalen doe je altijd via de website. Log hiervoor eerst in en ga dan via het menu "voor leden" naar de Gadget pagina.

Let op: de kans dat wij op korte termijn er nog een keer mee komen is nihil. Dus profiteer van het moment en bestel nu je exemplaren (max 3 en zolang de voorraad strekt). Als je kiest voor verzending kost dat éénmalig €8,- (postnl + het doosje). Je zou bijvoorbeeld een zending kunnen combineren met medeleden bij jou in de buurt om de verzendkosten per stuk te verlagen. Zie hier voor de tip op de website en hoe te handelen.

Nog even in het kort de komende Clubavonden.

  • 29 December: Een Bier / Food pairing!  Zowat alweer een traditie op de laatste clubavond van het jaar.  Verder gezellig het jaar uitkletsen.
  • 26 Januari: komt Jacques Bertens een presentatie geven over innovatieve bieren. Hoe ga je te werk? Ken je ingrediënten, enz.

Tot ziens op 29 december, en voor wie niet komt, alvast fijne feestdagen en een mooi nieuw bierbrouwjaar!

Terug naar overzicht

Van de inkoopcommissie, december 2017

tww december 2017
Door: Michael Woolthuis

Een leuke site waar ik per ongeluk weleens wat ideeën opdoe is www.verlorenbieren.nl. Zo ook het verhaal en het daarbij behorende recept van januari: Aker Oudwit (zie http://verlorenbieren.nl/oud-wit/#more-713 ). Ik heb wel een paar kleine wijzigingen aangebracht om het recept naar 2018 te vertalen, zoals het inkorten van de kooktijd en het aanpassen van de bitterheid naar een iets beter verkoopbare waarde. Tevens leveren wij bij ons recept geen compleet houten lagervat, maar alleen de houtchips die overblijven als je er 1 verzaagt.

Mocht je toch lekker eigenwijs het oude recept willen volgen dan moet je rekening houden met een ruim hoger kookverlies, meer karameltonen (komt door karamelliseren1 van het wort) en wat meer bitterheid.

Hieronder staat de lijst met de komende brouwpakketten. Deze kan geheel naar ons goeddunken met volledige willekeur wijzigen.

De komende brouwpakketten:

Januari:

Aker Oudwit

Februari:

Sheshon

Maart:

der Alte Magnum

Één pakket bevat alle ingrediënten, zoals ongeschrote mout, hop en gist, die nodig zijn om 10 liter bier te brouwen. Alle pakketten worden zoveel mogelijk geleverd met een giststarter. De pakketten zijn alleen in de aangegeven maand te bestellen en worden op de clubavond van die maand geleverd.

Bestellen kan gewoon via het inloggen op de site van ’t Wortwat (ga naar 'voor leden → inkoop'). Vervolgens krijg je van ons, 1 week voor de clubavond, een mailtje met het verschuldigde bedrag. Wacht alsjeblieft met betalen op dit mailtje want het te betalen bedrag kan afwijken in verband met afwijkende prijzen of gezamenlijke inkoopprijzen.

De laatste besteldag per maand wordt op de site vermeld. Ophalen van de spullenboel is bijna altijd aan het begin van de clubavond. Wij bestellen overigens hoofdzakelijk bij van der Kooy Jubbega, zie daarvoor: http://www.vanderkooyjubbega.nl/

Vragen en opmerkingen naar: inkoop@twortwat.nl (vermeld indien mogelijk je bestelnummer).

Groeten,
De inkoopcommissie (Stefan en Michael)

PS: Het recept van januari: Aker Oudwit

Gegevens

Type Bier

Sterk witbier (zo goed als)

Recept:

(10l)

alcoholpercentage:

7,8%

begin SG:

1071

eind SG:

1015

EBC (kleur):

7.4

EBU (bitterheid):

42

Kooktijd:

90 min

Ingrediënten

Ingrediënt

Waarde

Hoeveelheid

kooktijd

Extra palemout

2,5ebc

3200gr

 

East Kent goldings

5,4 α

40gr

60min.

Iers mos

 

2gr

90min.

Eiken chips, Frans medium

 

5gr

lagering

Gist:

Wyeast Belgian witbier 3944 alternatief: S-04 of S-33

 

Maischschema

70 °C

67 °C

78 °C

stort

75min

2min

 

Opmerking:

De eikenchips toevoegen na de hoofdvergisting. Je kan, naar eigen inzicht, een deel van de hop bewaren voor een latere hopgift of als koudhop gebruiken. Van oorsprong werd dit bier lang gelagerd, tot jaren aan toe. Regelmatig proeven hoe de smaakontwikkeling met de eikenchips vordert is raadzaam. Zie verder de omschrijving op internet.

1Na een hevige discussie heb ik dit maar even op internet op gezocht en: wat is juist: karameliseren, karamelliseren of carameliseren? Karamelliseren, met een k en ll, is juist. De e die na de m staat, wordt uitgesproken als de [è], zoals in bel - bellen, en daaruit volgt dat in karamelliseren de spelling met dubbel l ook de beste is. Vergelijk bagatelliseren en parallelliseren, waarin de eerste e eveneens als [è] wordt uitgesproken, en waarin eveneens ll wordt geschreven.

Toch werd nog niet zo lang geleden over het algemeen de spelling karameliseren aangeraden in de woordenboeken. Deze spelling suggereert eigenlijk een uitspraak van de e als [ee], zoals in deel - delen; vergelijk het woord evangeliseren. Zo spreken we de eerste e in karamel(l)iseren echter niet uit.

Waarom raadden de woordenboeken dan desondanks meestal karameliseren aan? Omdat karamelliseren is ontleend aan het Frans: caraméliser. Het Franse werkwoord krijgt één l en wordt uitgesproken met een [ee]-klank. De k kreeg al in de officiële woordenlijst van 1954 de voorkeur boven de c (ook in karamel); de enkele l is tot voor kort behouden gebleven in de Nederlandse spelling. Uiteindelijk heeft de Nederlandse uitspraak toch de doorslag gegeven, en is de l verdubbeld.

Terug naar overzicht

Ben Bierbrouwen

tww december 2017
Door: Ben Jacobs

U heeft mijn column gemist. Ik uiteraard ook. Anders had u hem kunnen lezen. Maar ja, druk druk druk. Je hoort ’t overal. En dan een mailtje missen over de deadline en…
Maar goed, ik brouw natuurlijk liever dan dat ik schrijf en daarom ben ik blij dat er een voorraadje gevulde flesjes in de kast staat. Als dan de media cie weer eens bij elkaar komt, laten we elkaar ook wat proeven. En men wilde meteen het recept hebben van een van mijn lagers, een RauchMärzen. Ik had hem al op Koningsdag gebrouwen en daarom de naam Koningsrook gegeven. En omdat hij zo in de smaak viel, bijna ook een session bier genoemd mag worden en heerlijk subtiel is, zal ik u het recept geven van deze Märzen.

Als u wellicht vaker mijn column leest, dan weet u onderhand wel dat ik in batches van 15 liter brouw, maar ik heb het omgerekend naar 10 liter. Berekening voor een brouwzaalrendement van 75 %.

666 gram Rauchmalz Weijermann
1.066 gram Munchener-I mout Weijermann
726 gram Pilsmout Weijermann
100 gram Melanoidine mout
40 gram Carafa specal III

Maischschema: 63 gr C, 30 minuten; 72 gr C, 30 minuten; 78 gr C, 2 minuten.
Maischwater 9,5 liter Leids kraanwater (ik voeg een T-lepel keukenzout toe)
Spoelwater 6,5 liter (ik zuur ook mijn spoelwater aan)

Koken van het wort: 75 minuten (ik voeg een ½ theelepel CaCl2 toe)
Hopschema (voor 26 EBU): FWH 12 gram Hallertauer perle (7,8) 20 minuten rust voordat het vuur aangaat.
10 minuten voor flame-out: aroma hop 6,65 gram Hallertaure perle (7,8)

Gist: Saflager W-34/70 bij 11 °C. Deze gist gaat altijd lang door, dus na 14 dagen nog een dag bij 18 graden wegzetten en dan overhevelen op lagerfles. Gelagerd voor 2 weken bij 2 °C.

Nou, hier is alvast één goed voornemen voor u neergezet. Een volgende stap voor u zou kunnen zijn om ook een recept naar ons te sturen. Wellicht kan het bijhorende verhaal nog eens verzilverd worden met een Gouden Veer. Die zal op de komende clubavond in december weer worden uitgereikt, maar helaas kan ik er zelf niet bij zijn. Ik wens u daarom nu alvast een fijne decemberavond met 't Wort Wat! en een goed 2018.


Proost, Ben

Terug naar overzicht

Ervaringen als vrijwilliger bij het PINT Bockbierfestival

tww december 2017
Door: Ed Turk

Op 18 oktober krijgen de leden via de mail het  bericht dat de organisatie naarstig op zoek is naar vrijwilligers. Door omstandigheden hebben wij, Mia en Ed Turk, het bewuste weekend geen verplichtingen, iets wat zelden voorkomt.

We geven per mail op dat wij alle data beschikbaar zijn, dat kassawerk niet onze favoriete bezigheid is en dat de taplicentie ontbreekt. Een paar dagen later krijgen we een mail dat de meeste pijn op zaterdagavond zit en we worden ingedeeld om te tappen, aanvang 17.30 en melden bij de ingang. De afspraak is gemaakt.

Op de bewuste dag zijn we wat vroeg en staan om 1700u voor de ingang. Tussen de dranghekken staat een hele meute mensen te wachten; aan de gesprekken te horen is dit festival ook buiten onze landgrenzen bekend. Bij de deur staan mensen van bovengemiddeld postuur, die de beveiligers blijken te zijn. Na het woord vrijwilligers te hebben uitgesproken mogen we naar binnen en worden onthaald door kleine man die geheel omwikkeld is met communicatieapparatuur. Hij heeft er duidelijk zin in en als ik aangeef dat we volunteer zijn, weet hij mij met een lachebek te melden dat we in Amsterdam zijn en dat ik mijn eigen taal moet spreken. Dus toch niet internationaal.

Hij brengt ons naar een ruimte waar de T-shirts liggen en we mogen ons omkleden. Daar heeft onze kleine man niet op gewacht en hij is weer vertrokken. We banen ons een weg naar de grote zaal en klampen iemand aan van de organisatie die ons naar de Damrakzijde brengt.

Daar aangekomen is er sprake van hectiek, lange rijen met mensen en van de beloofde uitleg is geen sprake. Mia wordt aan haar arm getrokken door een man die de indruk geeft net zijn laatste sessie te hebben gehad in de sportschool. Hevig bezweet vraagt hij ons zijn 4 taps over te nemen want hij moet héééél erg nodig naar het toilet. De man hebben wij de hele avond niet meer teruggezien.

Al rap wordt duidelijk wat daar de reden van is. We staan achter de tap van de Blauwe IJsbeer met het bier Weijsbeer Bock. De rij is inmiddels niet meer te overzien. Er is echter een probleem: het bier is met geen mogelijkheid te tappen en blijft schuimen. De gemiddelde tijd voor het tappen van het biertje is 3 minuten, met veel verspilling van het goddelijke vocht. Dit schiet niet op. Omdat ik het wijt aan onze onkunde (immers geen taplicentie) wenden wij ons tot de TD. Deze weet ons te melden dat het niet aan ons ligt maar aan het bier, ook de tappers links en rechts naast ons en beamen het, gisteren was het hetzelfde verhaal.

We berusten ons in ons lot en gaan aan de gang. Gelukkig heeft mijn vrouw meer keukenervaring en zij laat 2 glazen kannen aanrukken. Nu is mijn werk die kannen vol te houden. Mia, gewapend met schuimspaan, weet moeiteloos het ene na het ander biertje met klein schuimkraagje te tappen. Omdat het kleine vaatjes van 20 liter zijn, is de eerste al rap leeg. De toegesnelde TD weet binnen enkele seconden het vat te wisselen, we voelen ons Max Verstappen in de pitsstraat. Onze opmerkelijke taptechniek blijft niet on opgemerkt, ons wordt honderduit gevraagd naar de reden en krijgen het ene na het andere advies. Wij weten inmiddels wel beter en al deze aandacht voelt als een warm bad, de mensen zijn supergezellig.

Om 2300u is het einde verhaal en na de apparatuur, en niet vergeten de vloer, te hebben schoongemaakt vertrekken we huiswaarts. Na het inwisselen van ons glas voor een echte PINT bokaal worden wij, omdat het een jubileum, is verrast op een kaasplank. We hebben geen tas bij ons dus deze wordt in het zicht meegenomen. Bij de bus aangekomen vraagt de chauffeur, kijkend naar onze kaasplankjes, of het een leuke bingo was. Even wil ik reageren maar de vermoeidheid eist zijn tol en ik beaam zijn vraag met een knikje, gevolgd door 'heel leuk'. En inderdaad, het is een hele leuke avond geweest met allemaal gezellige mensen, die wat ons betreft navolging heeft.

Terug naar overzicht

Bier en Smoothies

tww december 2017
Door: Titus Rinia

Bier en Smoothies, rare titel zou je zeggen. Wat hebben die twee onderwerpen nu met elkaar te maken? Wel, er is een connectie die ik gemaakt heb.
Wel eens gehoord van de spreuk “Hop moet Zwemmen”? Wij (Theo en ik) verkondigen dit altijd aan onze cursisten en wij staan ook volledig achter deze stelling. Hop(bloemen) horen niet in een zakje. Ieder nadeel heeft zijn voordeel, maar in dit geval vinden wij dat het voordeel van een hopzakje niet opweegt tegen de nadelen. De lupuline die binnenin de bloem zit moet goed in contact komen met je wort om efficiënt hopbitterheid, hopsmaak en aroma te geven. Hop samengepropt in een zak bevordert dit niet. Datzelfde geldt zelfs nog meer bij dry-hopping. Dit doe je tijdens de lagering, als het bier koud staat (5 graden). Bij lage temperaturen gaan biologische processen trager dan bij hoge, dat weet iedereen, dus dan moet je zeker hop laten zwemmen zodat de lupuline goed met je jongbier in contact kan komen voor maximale smaak en flavour. Welnu, daar komt nu de smoothie om de hoek kijken, namelijk de hop-smoothie, als dry-hop ingrediënt. De gedachte erachter is om hopbloemen te malen waarbij de lupuline volledig vrijkomt om haar “dry-hop” werk te doen.
Met de gezamenlijke brouwdag in oktober hebben we de Sierra Nevada Ruthless Rye IPA gemaakt. De dry-hop die ik daarbij kreeg was ca 100 gram op 25L. Een aanzienlijke hoeveelheid dus. In eerste instantie was het idee om de hop droog te malen in een blender. Ik ben daarvan afgestapt omdat ik bang was dat ik me daarmee een hoop gedoe op de hals ging halen om dan die hop via de kleine opening van de mandfles toe te voegen. Dat zou beter gaan in een meer vloeibare vorm, dus benatten met water, gekookt water. Zo gezegd zo gedaan. Eerst een deel van de hop met water in de blender en gaan met die banaan, maar dat gaat toch niet zo gemakkelijk als gedacht. De hop is geperst en neemt uiteindelijk veel meer water op dan in eerste instantie verwacht. En dat opnemen van water heeft ook tijd nodig. Uiteindelijk ben ik uitgekomen op een heerlijk geurende hopsmoothie van meer dan 2 liter. De smoothie was nog redelijk dik en gemakkelijk in de mandfles gieten ging niet. Langzaam begeleidend, deels scheppend de mandfles in laten lopen. Voordeel van een hopsmoothie is dat de hop al water heeft opgenomen. Als je hop droog toevoegt, dan neemt-ie je jongbier als vocht op en dat drukt je rendement. Uiteindelijk haal je dan minder bier uit je mandfles. Daar had ik dus geen last van met bottelen.
“En nu?” zal je denken. Had je problemen van verstopping bij hevelen of kwam je andere ellende tegen? Nee. Totaal niet. De hop lag netjes op de bodem na totaal 3 weken lageren en ik kon gewoon iets gist mee hevelen aan het einde. Wat ik wel moet zeggen, is dat ik op 25L wel een paar dagen voor bottelen 2 opgeloste gelatine blaadjes heb toegevoegd om mooi helder bier te krijgen. Of dat nog van invloed is geweest, kan ik niet zeggen. Maar het eindresultaat: een toppertje!

Terug naar overzicht

Mild Ale

tww december 2017
Door: Theo van Eijden

Mild ale is een bier stijl die in Groot-Britannië ooit zeer populair was, echter de consumptie van dit bier is sterk teruggelopen. Het bier heeft de strijd tegen de bitters en de Pale ales vrijwel verloren. Onlangs heb ik het boek “Session Beers, brewing for flavor and balance” aangeschaft. Al lezend in dit boek bekroop mij een deja-vu; dit was geen nieuwe bierstijl aan het bierfirmament. Deze bieren bestonden al geruime tijd. In mijn inmiddels uitgebreide bierboekenverzameling heb ik een aantal uit de serie Classic Beer Styles. Één daarvan is “Mild Ale” geschreven door David Sutula. Met veel plezier heb ik dit boek weer eens ter hand genomen. Een aanrader, verkrijgbaar bij Bookdepository.com voor € 11,94 inclusief verzendkosten.
Een Mild Ale zul je in Nederland niet veel tegenkomen. Ook de alomtegenwoordige craft brouwers wagen zich daar niet aan. Zij hebben hun aandacht voorlopig nog gericht op de USA IPA’s. Maar als je op zoek bent naar een licht moutig, doordrinkbaar en vooral niet te bitter bier, dan ben je hier aan het goede adres.
Bitter Ales en Pale Lagers zijn nu de meest populaire bieren in Groot-Brittannië, en de Mild Ale maakt slechts ongeveer 3% uit van de totale tapbierconsumptie. Velen beschouwen de Mild Ale als een hoogst bedreigde soort. Sommige brouwers zijn erin geslaagd hun slechte verkoopresultaten te verbeteren door simpelweg het woord Mild te weg te laten. CAMRA (The Campaing for Real Ale) maakt al enkele jaren promotie voor deze bierstijl met de slogan, “Drink Mild month”, om volledig uitsterven ervan te voorkomen. Zo is het niet altijd geweest. Mild Ale was van het einde van de negentiende eeuw tot net na de Tweede Wereldoorlog het meest populaire Engelse bier. De term "Mild" is algemeen bekend geraakt in de achttiende eeuw. In die tijd was het niet niet echt van toepassing op een bepaalde bierstijl, maar bedoeld voor jonge, verse bieren. Ze werden binnen enkele weken na het brouwen gedronken. De term werd al vaak toegepast bij Porter, het meest populaire bier in Engeland tegen het einde van de achttiende eeuw. Maar dit was alleen om nieuwe Porter (Mild Porter) te onderscheiden, van ‘stale’ Porter, die wel zes maanden tot een jaar was bewaard in houten vaten. Aan het begin van de negentiende eeuw ontstond er een verandering in de algemene smaak. Steeds meer bier dat werd gedronken was jong, in plaats van lang bewaard in houten vaten. Deze nieuwe bieren werden toentertijd aangeduid met Mild. Zelfs halverwege de negentiende eeuw was er niet een bierstijl die omschreven kon worden als Mild Ale. Dat was omdat de meeste bruine bieren eenvoudig weg Ale genoemd werden als zij geen Porter of Stout waren. Het gebruik van Mild om jong bier aan te duiden raakte in onbruik, aangezien vrijwel alle Ales in de vorm van jong bier werden verkocht. Bieren die waren bedoeld om te bewaren werden aangeduid met Stock Ale.
Tegenwoordig denken we aan Mild Ales als het lichtste Engelse bier, maar dat is een ontwikkeling van latere tijd. In de tweede helft van de achttiende eeuw was een Mild Ale duurder dan een Pale of Bitter Ale. Rond 1880 had de Burton Mild een OG van 1080, in vergelijking met een Bitter van 1064. Rond eeuwwisseling werden de Mild Ales nog gebrouwen met gemiddelde OG van 1055‑1060. Tegen die tijd was de Porter bijna volledig verdwenen in Engeland en de meest populaire bieren waren Pale en Mild Ales.
Vanaf ongeveer 1900 ontstond er een daling van de sterkte van de Britse bieren. De oorzaak lag in de Act of Parliament uit 1880, waarin de bieren werden belast naar rato van hun begin-SG. Een volgende drastische verlaging kwam tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het gemiddelde begin SG van alle bieren daalde tot wel 1031. Dit was deels te wijten aan een tekort aan grondstoffen en deels omdat de overheid zowel het volume als de sterkte van bier van individuele brouwers beperkte. De sterkte van de bieren in Groot-Brittannië steeg na de eerste wereldoorlog, maar zij kwam nooit meer terug op de vooroorlogse niveaus. Zelfs vandaag de dag is het gemiddelde begin SG slechts rond de 1038. Het duurde een tijdje maar de Bitter werd al snel sterker dan de Mild.
Na de Tweede Wereldoorlog werd de Bitter steeds populairder, een gevolg van veranderende smaak en drinkers die meer geld te besteden hadden. De positie van de Mild werd er niet beter op door de reputatie dat aan dit bier alle restanten van het getapte en uitgeserveerde bier toegevoegd werd. Ook hielp het niet dat sommige brouwers een truuk toepasten door een zeer lichte Bitter te brouwen. Dit bier kleurden zij dan bij door er karamel aan toe te voegen. Vervolgens noemden zij dit bier een Mild Ale.
Het was rond de jaren '60 van de vorig eeuw toen de Bitter definitief de positie als populairste drank in Groot-Brittannië van de Mild Ale overnam. De Bitter bleef in populatiteit groeien. Echter, in sommige gebieden, met name de Midlands en delen van het noorden, bleef de Mild nog steeds de favoriete drank. Uiteindelijk bleef van zowel van de Mild als van de Bitter de consumptie dalen en werd pils steeds populairder. Ergens rond 1990 won Pils (Lager) de strijd van de Bitter als het meest gedronken tapbier. Het ooit machtige Mild Ale is verworden tot een marginaal gebrouwen bier. Maar niet alles is kommer en kwel, er zijn nog steeds zo’n 50 brouwerijen in Groot-Brittannië die een Mild Ale produceren, zij het in kleine hoeveelheden.
Mild Ale zoals hiervoor beschreven is duidelijk een laag alcoholisch bier. Geschikt om er per uur meerdere glazen van te drinken zonder om te vallen. Met de lage bitterheid en hoppigheid, zal het nooit een dramatisch bier zijn, zoals zo veel nieuwe Amerikaanse brouwerijen momenteel produceren. Van de Mild Ale bestaan er twee soorten: de blonde en de donkere. Je vraagt je af waarom dat zo is. Dat is heel logisch als je bedenkt dat de aanduiding Mild oorspronkelijk sloeg op alle jonge en verse, niet op vat gelagerde bieren. Tevens is er een geografisch onderscheid tussen beide. De donkere Mild ontstond in omgeving van Londen, maar komt nu vaker voor in Wales en de Midlands.
Het is niet een gemakkelijk bier om te brouwen. Voorkomen moet worden dat dit bier een waterige smaak krijgt. Een alcoholpercentage van 3,8% is de ondergrens, hierboven is het vrij gemakkelijk om een smakelijk brouwsel te maken. Commerciële brouwers hebben een paar trucs tot hun beschikking om het bier enige restzoetheid te geven die het bier een iets voller karakter geven. Ten eerste maischen zij in op een vrij hoge temperatuur, 68 – 69°C voor een hoger gehalte aan onvergistbare suikers. Dit geeft meer restzoetheid en body aan het bier. Ten tweede kan het bier worden gefilterd en gepasteuriseerd voordat het wordt afgevuld op fust. Er is dan geen gist meer aanwezig om de resterende suikers om te zetten. De eerste ‘truc’ werkt voor de thuisbrouwer, maar de tweede niet. De oplossing voor de thuis brouwer is het bier met behulp van de moutstorting complexer te maken.
Aangezien dit geen hoppige bierstijl is, moet de smaak komen van kristal en/of geroosterde mouten zoals chocolade en zelfs zwarte mout. Maar de basismout is Mild Ale mout en geen Pale Mout. Mild mout is in de oven op een iets hogere temperatuur geroosterd dan Pale mout. Het is iets donkerder en geeft een geroosterde en nootachtige smaak aan het bier. Thomas Fawcett heeft dit in zijn assortiment en het is goed verkijgbaar.
Het volgende ingredient is Crystalmout. Dit zit rond de 10-15% van de totale moutstorting. Gebruik de relatief donkere Crystalmouten met een EBC waarde van 120 tot 160, voor de donkere Mild ale. Deze geven een mooie nootachtige smaak en robijnrode kleur. Voor blonde Mild moet de Crystalmout niet donkerder zijn dan 40 tot 80 EBC, om te voorkomen dat de kleur te donker uitvalt. Je heb het nodig om voldoende karakter aan het bier te geven. Bij een donkere Mild kan je de Crystalmouten weglaten als je gebruik maakt van chocolademout. In dat geval tot ongeveer 5% van de totale moutstorting. Bij een blonde Mild zal de hoeveelheid chocolade rond de 1-2% van de totale moutstorting liggen. Om het bier genoeg complexiteit te geven kan je het beste beide moutsoorten gebruiken: Crystal en chocolade. Zwarte mout kan ook worden gebruikt voor Dark Mild Ale, bij voorkeur in combinatie met Crystalmout. Je moet het spaarzaam gebruiken, maximaal 2% van de storting. Gebruik je teveel, dan wordt het bier hard bitter van deze mout.
De hopkeuze is een simpele zaak bij een Mild Ale, omdat deze alleen gebruikt wordt als bitterhop. Kies Engelse hoppen zoals Fuggles en Goldings, of van deze Engelse afgeleide soorten, zoals Willamette of Styrian Goldings. Northern Brewer werkt ook heel goed. Hoewel veel Milds geen gebruik maken van aromahop, is het natuurlijk wel toegestaan om dit te doen, maar je moet niet overdrijven. Dus Goldings in matige hoeveelheden is waarschijnlijk de beste keuze.
Water is rechttoe rechtaan. Gebruik wat je hebt. Het enige mogelijke probleem zou zeer hard water kunnen zijn, zoals dat van Burton. Het bier kan daardoor hard smaken, de bitterheid wordt er ook door versterkt. Let er in ieder geval op dat het spoelwater een pH van tussen de 5,2‑5.5 heeft.
Gist is ook eenvoudig, bijna elke bovengist zal voldoen. Een goede keuze is Wyeast 1098, maar White Labs WLP002 werkt ook goed. Wyeast 1028 (Londen ALE) gist is ook een mogelijkheid; het heeft de neiging diacetyl te produceren, maar als je niet afkerig van dit aroma bent, kan het een welkome rijkdom aan deze bierstijl toevoegen. Als droge korrelgist is Fermentis Safale S-04. Lallemand heeft als korrelgist Windsor en Nottingham.
Wees niet bang om te experimenteren met deze bierstijl, je zult een zeer smakelijke Mild Ale kunnen maken. Je vraagt je dan ook af waarom het aan populariteit heeft ingeboet in zijn thuisland. En vergeet niet: Mild betekent vers.

Recepten

Mild Mania

van:

Theo van Eijden

klasse:

B

stijl:

Dark Mild

Recept gegevens

batchgrootte:

10 l.

kooktijd:

90 min.

alcoholpercentage:

3.5 %

begin-SG:

1035

eind-SG:

1009

EBC (kleur):

48

EBU (bitterheid):

40

Brouwhuisefficiëntie

75 %

Watertype

Kraan

Ingrediënten

Ingrediënt

hoeveelheid

kooktijd

waarde

bijzonderheden

Mild ale mout

1500 gr

 

7 EBC

Leverancier: Thomas Fawcett

Crystal mout

170 gr

 

120 EBC

Leverancier: Thomas Fawcett

Chocolademout (500 EBC)

28 gr

 

500 EBC

 

Fuggels

19 gr

90 min.

4 α

Bloemen. Leverancier: van der Kooy

Maischwater

7.5 ltr

 

 

Leverancier: Kraan

Spoelwater

4.5 ltr

 

 

Leverancier: Kraan

S-04

1

 

 

Leverancier: Safale

Maischschema

68 °C

78 °C

60 min.

5 min.

Mild Keeper

van:

Theo van Eijden

klasse:

A

stijl:

Pale Mild

Recept gegevens

batchgrootte:

10 l.

kooktijd:

90 min.

alcoholpercentage:

3.6 %

begin-SG:

1037

eind-SG:

1010

EBC (kleur):

26

EBU (bitterheid):

23

Brouwhuisefficiëntie

75 %

Watertype

Kraan

Ingrediënten

Ingrediënt

hoeveelheid

kooktijd

waarde

bijzonderheden

Mild ale mout

1450 gr

 

7 EBC

Leverancier: Thomas Fawcett

Crystal mout

310 gr

 

40 EBC

Leverancier: Thomas Fawcett

Willamette

17 gr

90 min.

5 α

Bloemen. Leverancier: van der Kooy

Goldings

7 gr

5 min.

6 α

Bloemen. Leverancier: van der Kooy

Maischwater

7.5 ltr

 

 

Leverancier: Kraan

Spoelwater

4.5 ltr

 

 

Leverancier: Kraan

S-04

                 1

 

 

Leverancier: Safale

Maischschema

68 °C

78 °C

60 min.

5 min.

 

Terug naar overzicht

Hoppig Hoofddorp

tww december 2017
Door: Ben Uijtenhaak

Hoppig Hoofddorp: Beer, bites and beats.

Opnieuw blijkt dat speciaalbier in de lift zit. Elk weekend is er wel ergens een proeverijtje of festival en er komt er nog weer eentje bij. Omdat onze vereniging zetelt in Hoofddorp wil ik dit festival even voor het voetlicht brengen.

Op 3 en 4 februari 2018 vindt het eerste speciaalbierfestival in Hoofddorp plaats op het Burgemeester Van Stamplein. Dat weekend wordt het plein omgetoverd tot een waar hopparadijs. Er zullen bekende en minder bekende hophoofden vertegenwoordigd zijn.

De volgende brouwerijen hebben hun medewerking al toegezegd: BE+ER Bierbrouwers, Uiltje Brewing Co. , Brouwerij 5Hoog, Brouwerij Vermeersen, Brouwerij Het Roze Varken, Brouwerij Noarder Drachten, The Sisters Brewery, Brouwerij De Blauwe IJsbeer en Gebr. Ducaat.

Het festival wordt compleet gemaakt met een geweldige ambiance met passende bites en live beats. Het winterweer hoeft geen spelbreker te zijn want er zijn diverse overkappingen met terrasverwarming.

Voor het laatste nieuws omtrent dit evenement check je: www.hoppighoofddorp.nl en/of www.facebook.com/HoppigHoofddorp/

 

 

Terug naar overzicht

Delirium, december 2017

tww december 2017
Door: Peter Hompe

Brand brand… brand brand…

En daar is geen water… weet je nog wel? Dat oude canonliedje. Een beetje de Nederlandse tegenhanger van 'row row row your boat, gently down the stream’, voor mij persoonlijk onsterfelijk gemaakt in de film 'Star Trek V The Final Frontier', waarin Kirk, McCoy en Spock om een kampvuur zitten en Kirk en McCoy, Spock het liedje proberen bij te brengen. Spock zal de logica wel niet hebben gezien van drie keer 'row' achter elkaar te gebruiken in dat liedje. Daar gaat die verhaal dus niet over. Dit verhaal gaat over Brand. De brouwerij dan toch. Een Heineken brouwerij!
Als inleiding eerst nog even dit. Ik heb het al vaak over Heineken gehad en dat zal nog wel vaker gebeuren. Ongetwijfeld is jullie niet ontgaan dat dit bier niet mijn eerste keuze is, om mezelf maar eens voorzichtig uit te drukken. Daar moet ik wel bij zeggen dat we Heineken voornamelijk kennen van Heineken Pils, Oud Bruin, Tarwebok en sinds heel kort H41, wat ook al zo lekker bekt. Er zijn blijkbaar niet zo heel veel bieren goed genoeg om de naam Heineken te mogen dragen. Het verbaast me dan ook dat Oud Bruin dat wel mag. Dat zal wel liggen aan de zoete smaak.
En wat ik ook al eerder opmerkte is dat Heineken geweldige reclames maakt. Eerlijk, ik zou wel eens willen weten wat het budget van de gemiddelde reclame van Heineken nou echt is. Er gaat natuurlijk sowieso enorm veel geld om in reclames en bierreclames zijn daarop geen uitzondering. Dat de familie Swinkels Morgen Freeman gebruikte heeft al veel geld gekost, maar wat dacht je van Heineken die doodleuk James Bond z'n Martini, shaken, not stirred afpakt en hem daar een Heineken pilsje voor teruggeeft. En Daniel Craig laat zich dit aanleunen. Dan moet-ie er toch wel een hele beste bijdrage voor hebben gehad, als je begrijpt wat ik bedoel. In andere woorden: dat heeft serieus geld gekost! Ik begin te denken dat ze zelfs genoeg reclamebudget hebben om James Bond in de volgende film Heineken 0.0 te laten drinken!! Spannend maar toch verantwoord. Of... ook na èchte actie mag je tóch nog rijden.
Maar hoeveel geld Heineken ook heeft voor het maken van mooie bierreclames en het kopen van brouwerijen... die overgenomen brouwerijen worden vervolgens compleet aan hun lot overgelaten als het aankomt op reclames maken. Brand is dus ook zo'n overgenomen brouwerij, maar in tegenstelling tot die andere Limburgse brouwerij, Ridder, brouwt Brand nog steeds! En om al dat gebrouwen Brand bier nou ook aan de man te brengen moet ook dáár reclame voor gemaakt worden. Maar... wanneer heb jij voor het laatst een pakkende Brand reclame gezien? Heineken bemoeit zich er duidelijk niet mee, en geeft zo te zien ook geen geld om er iets moois van te maken.

Voorbeelden

Één van die televisiereclames verloopt helemaal in slow motion. Hij duurt 40 seconden en door die slow motion beelden krijg je eigenlijk helemaal niets te zien. Ja… die eerste slok en daar draait het dan ook om in deze reclame. Op zich knap om met zo'n laag budget er toch iets (of is het niets?) van te maken. Je ziet van zeg 6 filmpjes de eerste seconden, maar die worden steeds afgewisseld, dus per saldo zie je steeds iets van 10 frames van zo'n filmpje achter elkaar en dan gaan we naar het volgende filmpje. Al met al zie je dus opgesnipperd ongeveer net zoveel van een filmpje als het tijd kost voor het nemen van de eerste slok. En dat is eigenlijk niets. Tenminste, bij mij kost het nemen van zo'n eerste slok eigenlijk geen tijd. Voor deze Brand reclame zie youtube.com/watch?v=cZuJP00QkvQ.
Een ander voorbeeld: komt een man thuis uit z'n werk met een kratje Brand en begint z'n bier in de koelkast te zetten. De setting is dus de keuken en die kan zo uit jaren '50 zijn. Weinig verlichting. Geen apparaten zoals je tegenwoordig overal in keukens aantreft. Geen vrouw die hem helpt bij het opruimen van 'de boodschappen'. Nee, hij is alleen. Het is dat daar een Smeg-achtige koelkast staat, want die hadden ze toen nog niet. De vormgeving van die koelkast hadden ze toen juist ook. Maar aan de kleuren en de rest te zien kan het zo uit die jaren '50 zijn. Eén flesje gaat in de vriezer en die man blijft dus voor de koelkast en kijkend náár die koelkast staan. De beelden tussen de koelkast en man wisselen elkaar af. Je krijgt even de indruk dat hij kwijlt, maar het blijft gelukkig bij het zichtbaar slikken. En dat terwijl hij nog niets gedronken heeft. Het geheel duurt 1 minuut en in die tijd weet deze koelkast het Brand biertje in het vriesvak in een seconde of 20-30 naar de perfecte drinktemperatuur af te koelen, als er al zoiets bestaat als een perfecte drinktemperatuur voor een Brand pilsje. Hij trekt z'n biertje open, schenkt het in omgespoelde Brand glas en je ziet hem een slok nemen. Die eerste slok, en we zijn terug bij de slogan van Brand en het thema van de reclamecampagne. Zie youtube.com/watch?v=8p6xvRHpFWA.
Nog ééntje dan. Een buitenlander fietst in Limburg rond en gaat een kroeg binnen. Iedereen die niet uit Limburg komt wordt daar beschouwd als buitenlander. Die vent gaat aan de bar zitten en vraagt een biertje. Krijgt géén Amstel, maar een Brand biertje. Maakt vervolgens een opmerking die je niet hoort, maar vervolgens zijn de kastelijn, alle aanwezigen in de kroeg en via berichtjes, het hele dorp in paniek om die opmerking. Hij wordt mee naar buiten genomen en men gaat aan het lopen. Er sluiten zich steeds meer mensen aan, totdat de hele Limburgse bevolking (alle tien) meelopen en er naar animatie gegrepen wordt om de rij mensen én goedkoop aan te vullen én imposant te laten lijken. Met z'n allen gaat het naar de Brand fabriek. Daar krijgt-ie een vers biertje, recht uit het lagervat of zo. Dan schakelt men terug naar de opname uit de kroeg en krijgen we te zien wat die buitenlander dan wel niet echt vroeg (zeg… maar dat Brand bier wordt toch allang niet meer in Limburg gebrouwen?). En dat verklaart alles. Leuk, maar duidelijk weer low budget. Zie youtube.com/watch?v=YxCNmrd7zWI,
En dan zit je een blad te lezen en sla je een bladzijde op met een reclame voor Brand bieren. Er worden er 5 afgebeeld: Pils, Ongefilterd Pils, Weizen, IPA en een Porter. Vooral die laatste kostte me enige moeite om te pakken te krijgen, maar waarschijnlijk was dat slechts van tijdelijke aard, want nu zie ik ze ineens overal en in sixpack nog wel. En waarom heb ik die dan gekocht?? Welnu, die reclame in dat blad is zo onecht dat ik eerst zelfs twijfelde of Brand die bieren wel had gemaakt, maar dat bleek te kloppen. Ik heb ze tenslotte gekocht.
Van die reclame in dat blad bleek niets te kloppen. En de enige manier om dat te bewijzen die ik kon bedenken was om de 'foto' uit dat blad te vergelijken met een echte foto die ik zelf kon maken, nadat ik diezelfde 5 bieren te pakken had. Hieronder het resultaat:

Brand advertentie nagemaakt

Brand advertentie scan

Links mijn foto en rechts de ingescande advertentie uit het programmaboekje van theaterfestival 'de Parade'.
Misschien niet direct te zien in dit blad, maar zeker wel als je mijn foto vergelijkt met de advertentie, is dat er wel meer dan tien verschillen vallen te vinden. Ik noem er een paar: de kleur van de flesjes. Op mijn foto zijn de flesjes gevuld met het bier dat op het etiket staat. Op de advertentie lijken alle flesjes leeg! Maar wél een kroonkurkje erop. Het meest rechtse flesje is de Porter. Het donkerste bier uit deze verzameling. Dat kun je in mijn foto zien: die is bijna zwart. In de advertentie is hij net zo licht gekleurd en doorzichtig als de rest. Op de advertentie zijn alle etiketjes én de tekst 'Brand' in het glas van het flesje naar dezelfde kant (de camera dus) gedraaid. Hoe groot denk je dat de kans is dat glas en etiket zijn uitgelijnd nádat het etiketje op het flesje is aangebracht?? NUL!! En dat zie je in mijn foto terug. Op mijn foto allerlei reflecties van licht. Op de advertentie eigenlijk niet. En zo zijn er nog meer. Er is niet één etiketje uitgelijnd met de tekst 'Brand' in het flesje op de echte foto.
Nee, dit is alweer zo'n low budget reclame. Ik denk zelfs dat er geen enkel echt biertje aan te pas is gekomen bij het maken van de reclame. Sterker nog, ik denk dat Brand die bieren nog helemaal niet gebrouwen had ten tijde van het maken van het plaatje. Ik zie dat zo voor me: tijdens een brainstormsessie waarbij het hoger opgeleide managementpersoneel van Brand een krachtig antwoord moest bedenken op het nieuwe en wel heel diverse aanbod uit de biermarkt van alle nieuwkomers op de markt, zijn deze biersoorten naar voren gekomen. 'Deze gaan we maken, jongens!' Waarschijnlijk heeft één van die gasten daar een schetsje van gemaakt wat leek op de advertentie van hierboven. Een stagiair met enige aanleg voor grafische vormgeving, mocht bij de meeting zijn, mits hij zich onthield van enig commentaar en de notulen zou verzorgen. Tijdens het maken van deze notulen heeft hij het schetsje omgezet in bovenstaande afbeelding met Paint en Powerpoint die toevallig op de hem ter beschikking gestelde pc stonden. Nadat de stagiair al weer lang en breed vertrokken was, heeft de eigenaar van die pc dat plaatje teruggevonden en gebruikt om de bieren te promoten, nadat die daadwerkelijk gebrouwen waren en de markt op waren geschopt. Ik begin zowaar te geloven dat Brand helemaal niet Limburgs is, maar eerder Zeeuws! Ons Zeeuwen bin zuunig… Geen cent teveel hoor!
Just my two cents about Brand…

Terug naar overzicht