11 artikelen uit het clubblad van Januari 2018

Terug naar overzicht

Van het bestuur, januari 2018

tww januari 2018
Door: Walter Bakker

Wanneer dit clubblad uitkomt is het nieuwe jaar al weer een paar weken oud, maar toch wil ik namens het bestuur iedereen een goed nieuw jaar wensen waarin maar vele goede bieren tot stand mogen komen.

Afgelopen clubavond

De laatste clubavond van het jaar was deze keer tussen kerst en oudjaar gepland, wat normaal niet de gewoonte is, maar de opkomst was ondanks deze wat moeilijke datum toch groot te noemen. Het thema was, zoals de laatste jaren gewoon, bier en spijs: foodpairing. We hebben de afgelopen jaren kaas, worst en Bapa’s (bier tapa's) als thema gehad en dit jaar hebben we gekozen voor bier en vishapjes. De hapjes waren voorbereid door Wilma met hulp van Anja, Choy en Regina. Het waren 5 uitmuntende hapjes en ik wil alle bovenstaande dames hiervoor bedanken. Verder wil ik ook Jan Wurpel bedanken voor het uitzoeken en inkopen van de mooie bijpassende bieren.

Verder was er de uitreiking van de Wisselkei voor het beste bier op tap aan Ernst de Moor en de uitreiking van de Gouden Veer voor het beste stukje (of stukjes) in het clubblad aan Gery Uijtenhaak. De uitslag van de clubkampioenschappen over 2017 werd door Jacques Stricker bekend gemaakt, waarbij de overall winnaar van 2017 de familie Oud (Vok, Nick en Koen) is geworden.

Sera van Lewe werd door Theo nog even in het zonnetje gezet vanwege haar inzet achter de bar gedurende het jaar. Al met al was deze avond weer een mooie afsluiting van een mooi verenigingsjaar.

Komende clubavond

De komende clubavond zal Jacques Bertens een lezing geven over innovatieve bieren. Jacques is o.a.  de beheerder van de site hobbybrouwen.nl, amateurbrouwer, lid van de Roerstok, lid van het Bierkeurmeestersgilde en winnaar van de Brand bierbrouwwedstrijd in 2013 met Zwaar Blond. En Jacques kennende zal het weer een interessante lezing worden.

Verder is de proeftafel weer aanwezig om je zelfgebrouwen bieren te laten proeven en ook de bibliotheek, de inkoopcommissie met de bestelde pakketten en natuurlijk Brouwmaatje.nl.

Februari

De clubavond in februari zal openen met de ALV. Voor sommige mensen niet de meest interessante avond maar er zijn na de ALV wel een tweetal lezingen over de jaarbieren, namelijk de American Pale Ale en de Schwarz en we hopen dat deze combinatie de avond veel mensen meerwaarde geeft om toch te komen.

Terug naar overzicht

Jaarverslag van het bestuur over 2017

tww januari 2018
Door: Erik Deelissen

Met het hierna volgende verslag geeft het bestuur van de Amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat! Een overzicht van de gebeurtenissen van het verenigingsjaar 2017. Het jaar 2017 is voor ’t Wort Wat! weer een uitstekend en actief jaar geweest. Het bestuur bedankt een ieder die zich het afgelopen jaar heeft ingezet voor onze vereniging. Naast oudgedienden hebben wij ook nieuwe leden binnen de actieve commissies mogen verwelkomen.

Bestuursbeleid

Het ledental eind 2017 is 339 leden, een bescheiden groei vergeleken met vorig jaar. Gelijk aan vorig jaar willen we ons niet richten op verdere groei, als bestuur richten we ons op stabiliteit. We hebben daarom onze promotieactiviteiten geminimaliseerd. We blijven nadruk leggen op het gezamenlijk proeven en beoordelen van bier, met name bieren die op één van de gezamenlijke brouwdagen zijn gebrouwen. Ook andere bieren kunnen meegenomen worden om beoordeeld te worden.

De georganiseerde activiteiten moeten altijd het doel van de vereniging dienen. Dit doel is bij oprichting vastgesteld als: “het bevorderen van het zelf brouwen van bier, en het opbouwen van kennis daarover”. Dit jaar hebben we het beleid uitgewerkt aan de hand van drie kernbegrippen: Activiteiten, voor en door de leden en bierkwaliteit. Het doel is om aan elk van deze kernbegrippen een invulling te geven.

Activiteiten

De activiteiten die we als vereniging organiseren hebben voor een deel een jaarlijks terugkerend karakter. De maandelijkse clubavonden met sprekers, clubwedstrijden en de BBQ. Ook de excursie, gistcursus en de brouwcursus zijn hier een onderdeel van. Omdat het zelf brouwen van bier centraal staat, hebben we het aantal gezamenlijke brouwdagen met 2 uitgebreid naar 6 maal per jaar. We proberen hier een variatie in aan te brengen om zowel de jonge als oudere leden te interesseren.

Voor en door de leden

Dit gaat niet vanzelf, maar toch zijn er altijd weer genoeg leden te vinden die zich voor de goede zaak willen inzetten. Ondanks de taken die gedaan moeten worden blijkt dat het gezamenlijk organiseren van activiteiten altijd een gezellige bezigheid is en ook nieuwe vriendschappen oplevert. Het doel is dat alle activiteiten die de club organiseert door diverse kleine groepen leden worden georganiseerd. Dit zijn de commissies; zij krijgen daarbij veel vrijheid om hun plan en/of doel te verwezenlijken. Als bestuur staan we altijd open voor nieuwe initiatieven. Er is bij diverse commissies ruimte voor nieuwe commissieleden, die op hun beurt weer nieuwe ideeën kunnen inbrengen.

Kwaliteit

Met het kernbegrip “kwaliteit”, hebben we aandacht besteed aan de kwaliteit van het brouwproces en de smaak van het bier dat dit opleverde. Hieraan geven we invulling door De Proeftafel. Met het gezamenlijk met de brouwers proeven van op brouwdagen gebrouwen bieren, proberen we te achterhalen waardoor eventuele afwijkingen zijn ontstaan. Op deze wijze is men in staat zijn/haar bier te verbeteren. Deze proeftafel is een vast onderdeel van onze clubavonden geworden.

Het clubkampioenschap is verdeeld over twee avonden, zodat we ruim de tijd hebben om de leden onder begeleiding van een keurmeester de bieren te laten beoordelen. Dit keuren levert veel discussie op en ook veel inzicht in de gebrouwen bieren. Ook de maandbieren en de daarbij behorende strijd om de Wisselkei stimuleert de leden om goede bieren te maken. De kwaliteitscommissie is dit jaar actief geweest en heeft diverse onderzoeken gedaan en presentaties gegeven welke erop gericht zijn om de kwaliteit van onze zelfgebrouwen bieren door voorlichting en onderzoek te verbeteren, zoals de presentatie over onderzoek naar donkere mouten en naar schuim.

Ook de gadgetcommissie is actief geweest en dit resulteerde in de ontwikkeling en productie van de vergistingsmeter. Diverse andere projecten staan nog op stapel.

Ten slotte

We zijn van mening met dit voortgezette beleid de vereniging steeds interessant te houden voor alle leden. Dit kon natuurlijk alleen mogelijk gemaakt worden door leden die actief hun steentje hebben bijgedragen.

Het bestuur in 2017

Tijdens de ALV op 24 februari 2017 zijn Jan Wurpel als bestuurslid en Erik Deelissen als bestuurslid en secretaris herkozen. Met deze samenstelling van het bestuur werden de taken in de maand maart als volgt verdeeld:

Functie

Naam

Aandachtsgebied

Voorzitter
Plv. Penningmeester

Theo van Eijden

Mediacommissie
Brouwcursuscommissie
Proeftafelcommissie

Secretaris

Erik Deelissen

Excursiecommissie
Polderbokcommissie
Bibliotheekcommissie

Penningmeester

Walter Bakker

Clubkampioenschapcommissie
Kascommissie
Gistcursuscommissie
Kwaliteitscommissie

Algemeen bestuurder
Plv. Voorzitter

Jan Wurpel

Clubhuiscommissie
Inkoopcommissie
Fotografencommissie.

Algemeen bestuurder
Plv. Secretaris

Nico van Kampen

Gistbankcommissie
Brouwdagcommissie
Gadgetcommissie.

Wij hebben dit jaar van 36 leden afscheid genomen, maar hebben een aanwas van 85 nieuwe leden. Tevens hebben we afscheid genomen van 3 donateurs en hebben zich 5 nieuwe donateurs aangemeld. Op dit moment (peildatum: 31 december 2017) hebben we 339 leden, waarvan 2 ereleden. Tevens hebben wij 14 donateurs binnen onze vereniging.
De gemiddelde leeftijd van onze leden is 51 jaar, het jongste lid is 20 jaar oud en de oudste 80 jaar.

Clubavonden in 2017

Er zijn dit jaar 11 clubavonden gehouden, waarvan eenmaal op locatie.

  • Presentatie Brouwhulp (programma van Adri Otten);
  • Algemene Leden Vergadering (ALV), presentatie excursie commissie;
  • Desinfectie en reiniging door Frank van Nimwegen (Diversey);
  • Presentatie kwaliteitscommissie over experimenten met donkere mouten, late hopping en no-sparge en presentatie biertype Dubbel door Renko Kuperus;
  • Keuring bieren clubkampioenschappen;
  • Presentatie Nick Oud over de vormgeving van het bieretiket en presentatie over schuim door Gerry Uijtenhaak;
  • BBQ in Lisserbroek;
  • Clubavond bij brouwerij Klein Duimpje in Hillegom;
  • Presentatie van Jos Haeck van mouterij de Swaen;
  • Keuring bieren clubkampioenschappen;
  • Food pairing bier met vis.

Commissie activiteiten van het afgelopen jaar

  • 5 gezamenlijke brouwdagen georganiseerd;
  • Een clubbarbecue;
  • 2 brouwcursussen gegeven aan 24 cursisten;
  • Clubkampioenschappen georganiseerd;
  • Excursie naar Rotterdam, brouwerij de Pelgrim, brouwerij Noordt en afzakkertje bij de Kaapse brouwers;
  • Elke clubavond de Bibliotheek commissie aanwezig;
  • Elke clubavond de Inkoopcommissie aanwezig met pakketten van de maand en andere bestellingen;
  • Clubhuis commissie verzorgde de clubavonden en club barbecue;
  • Fotografen commissie maakte reportages van activiteiten van onze club;
  • Redactie commissie verzorgde ons clubblad, oplage zit rond de 380 stuks in 11 edities.

Onze vereniging mag zich verheugen op een groot aantal vrijwilligers. Veertig leden dragen structureel een steentje bij aan onze vereniging binnen een of meerdere commissie of anderszins. Dit is een aantal waar we als vereniging best trots op mogen zijn. Maar nog steeds is er een aantal commissies die nieuwe actieve leden kan gebruiken. Ervaring leert dat dit vooral gezellige bezigheden zijn. Jaarlijks bedankt het bestuur namens alle leden deze vrijwilligers voor hun inzet met een versnapering.

Met het bovenstaande overzicht hoopt het bestuur jullie voldoende te hebben geïnformeerd over beleid en activiteiten in het afgelopen jaar. Wij hopen dat dit tijdens de Algemene Leden Vergadering op 23 februari jullie goedkeuring kan krijgen.

Namens het bestuur,
Erik Deelissen
Secretaris

Terug naar overzicht

Ben Bierbrouwen

tww januari 2018
Door: Ben Jacobs

Het eerste nummer van ons clubblad in 2018 ligt weer voor u. Ik spreek de wens uit dat we allemaal een goed brouwjaar tegemoet gaan, met veel nieuwe bieren, uitgewerkte recepten en verbeterde installaties en procedures. En dat een deel ervan ook weer in dit clubblad mag verschijnen. Zo leer je van elkaar.

Het afgelopen jaar stond in het teken van mouten. Hoe bepalend moutigheid wel niet kan zijn, kan ik illustreren met het volgende. Ik proefde bij iemand een zelfgebrouwen bier, uit zo’n Hema pakket van 1 gallon. Hij trots, totdat ik het glas liet staan. Dat er teveel koolzuur in zat was niet het probleem (behalve voor zijn vloerkleed als zijn flessen gaan knallen). Er was ook geen sprake van een brouwfout en/of infectie. Maar het bier was smakeloos en dun… Ruim voldoende alcohol en ’t zoetje van een dubbel, maar ik miste een essentieel onderdeel in de smaak.

Mout! Nieuwsgierig geworden vroeg ik naar zijn pakket. Hij had er nog één liggen. Zakje geschroot mout, beetje hop en een zakje gist. Het geschrote mout voelde hard en droog aan. Door het plastic rook ik niets. Wanneer was dit mout geschroot? Zal niet recent zijn geweest en nu lag het ook nog een tijdje bij hem thuis. Ik schroot zelf, liefst verse mout, een uur voordat ik ga brouwen. Als dit werkelijk het probleem is, dan zijn dit soort pakketten waardeloos en laat het resultaat de gebruiker dusdanig teleurgesteld achter dat verder brouwen er niet in zit. Jammer. De leverancier aan de Hema had het op zijn minst vacuüm verpakt kunnen leveren. Zeker als je bedenkt dat deze pakketten niet uit Nederland komen. Hier ligt een kans voor een Nederlandse leverancier zou ik zeggen…

Proost, Ben

Terug naar overzicht

Zwarte mouten

tww januari 2018
Door: Theo van Eijden

Bij het maken van bier denken sommige brouwers dat meer ook beter is. Meer mout, meer hop en meer smaak. Maar als het om ingrediënten gaat is minder soms meer. Dat is het geval bij ontbitterde zwarte mout. Dit is zwarte mout  waarbij de meeste kafjes zijn verwijderd voorafgaand aan het eesten. Minder kafjes betekent minder donkerde moutbitterheid en wrangheid. Voor een aantal bierstijlen levert dat een beter brouwsel op.

Er zijn drie hoofdgroepen donkere mouten te onderscheiden: chocolademout, geroosterde gerst  en zwarte mout. Elk van deze mouten wordt geproduceerd door diverse mouterijen en hebben verschillende merknamen en aanduidingen. Er bestaan bijvoorbeeld lichte chocolademout van 500 EBC en de standaard chocolademout van 1000 EBC. Gebrande gerst heeft twee varianten, een van 800 EBC en een andere van 1300 EBC. Zwarte mout komt ook in verschillende varianten voor, waaronder de gepelde versie. Dit wordt aan geduid als ontbitterde zwarte mout.

Een groot deel van het karakter van geroosterde mout is afkomstig van het kaf. Dit is vrijwel geheel verantwoordelijk voor alle wrange smaken en bitterheid. Er zijn veel bieren die het donkere karakter nodig hebben maar niet de droge bitterheid die afkomstig is van de meeste geroosterde moutsoorten. Bij de ontbitterde zwarte mouten wordt voor het eesten het kaf er afgeslepen. Een proces vergelijkbaar met dat om van zilvervliesrijst witte rijst te maken.

Weijermann uit het Duitse Bamberg heeft een groot assortiment ontbitterde mouten in zijn assortiment. Dit zijn type-aanduidingen als Carafa Special I, II en III. Met een kleuraanduidingen van respectievelijk 800-1100 EBC, 1050-1250 EBC en 1300-1500 EBC. De gewone mouten van Weijermann, die niet ontbitterd zijn, worden aangeduid met alleen Carafa, dus zonder de toevoeging “Special”. Mouterij Dingemans heeft een variant die men aanduidt met Pealed Roasted Barely, 1000-1400 EBC. Dit laat niets aan twijfel over.

Natuurlijk heeft men iets uitgevonden om de brouwer het leven makkelijker te maken. Weijermann heeft een vloeibare, ontbitterde moutsiroop ontwikkeld onder de merknaam Synamar. Dit is afgeleid van de Latijnse naam “sine amaro” hetgeen zoveel betekent als “zonder bitterheid”. Het is een gitzwarte vloeistof die in Duitsland veel gebruikt wordt voor het corrigeren van de kleur van het bier. De EBC waarde van Synamar is 8000 tot 9000 EBC. Enorm hoog dus, vandaar dat er maar zeer weinig nodig is om een batch bier op kleur te brengen. Het grote voordeel voor de Duitse brouwers is dat Synamar een soort van destillaat is van zwarte mouten, dus in oorsprong mout is en gebruikt mag worden volgens het Reinheitsgebot. Briess levert een vergelijkbaar product onder de merknaam Maltoferm.

Ontbitterde zwarte mouten worden veel toegepast in de Duitse bieren zoals Bockbier en Müncherdunkel. In deze bieren is de donkere kleur en soms iets geroosterde smaak gewenst. Echter niet de bitterheid en wrangheid van de geroosterde mouten. Als er één bierstijl is die schreeuwt om gebruik van ontbitterde zwarte mouten, dan is dat het vermaarde Schwarzbier. In dit bier is een donkere kleur gewenst maar weinig of geen geroosterde smaak en zeker geen wrangheid. Sommige brouwers vervangen de reguliere zwarte mout door een ontbitterde zwarte mout bij het brouwen van bepaalde Engelse donkere bieren zoals de Brown Ale,  Porter en Stout. Maar voordat je gelijk alleen nog maar ontbitterde gaat toe passen, bedenk dat een beetje bitterheid en wrangheid niet verkeerd hoeft te zijn in een bepaal type bier. En je kan altijd de gulden middenweg bewandelen en beide moutsoorten in een bepaalde verhouding met elkaar toepassen.

Terug naar overzicht

Uitreiking van de Gouden Veer 2017

tww januari 2018
Door: Jan Grimbergen

Elk jaar kiest de Redactiecommissie uit het aantal ingezonden artikelen welke auteur deze eretitel verdient. De belangrijkste keuzecriteria zijn kwaliteit en originaliteit.
 
Het was voor de commissie niet eenvoudig om te kiezen, als vereniging hebben we het geluk vele bierliefhebbers in ons midden te hebben die bereid zijn om af en toe of met een zekere regelmaat een artikel over hun ervaringen met de leden te delen via het clubblad. De kwaliteit van de artikelen is zelfs zo goed dat andere verenigingen van hobbybrouwers deze soms in ongewijzigde vorm overnemen. Uiteindelijk bleef er een shortlist over van vijf auteurs:

  • Gery Uijtenhaak
  • Mari van Lieshout
  • Charles Lex
  • Willem Francke
  • Bertrand Rohrbock

Winnaar Gouden Veer 2017
Winnaar Gouden Veer 2017: Gery Uijtenhaak
De Gouden Veer 2017 is gewonnen door Gery Uijtenhaak. Zonder de andere auteurs tekort te doen was de redactiecommissie erg onder de indruk van haar artikelen:

  • Brouwen met donkere mouten
  • Bijzondere bieren en biernamen
  • Voor u gelezen: Foam, etc.
  • Schuimvorming en schuimstabilisatie, do’s & dont’s

Aan mij de eer de prijs uit te reiken aan een gepassioneerd lid en hobbybrouwer en vooral een sympathiek persoon. Lees gerust de vermelde artikelen nog eens na via de website, ook die van de andere kandidaten.

2017 gaf een mooie “oogst” aan ingeleverde kopij voor het clubblad. De redactiecommissie hoopt dat vele leden zich geïnspireerd zullen voelen om ook hun ervaringen te delen.

Terug naar overzicht

Maandbier en ander geneuzel, clubavond 29 december 2017

tww januari 2018
Door: John Gouwerok

Het is voor mij altijd een feestje als ik de maandbierwisselkei mag uitreiken aan de winnaar van het jaar. Dat is dit jaar niet anders en wel voor de dertiende keer. Maar eerst wil ik het bestuur en de 5 deelnemers van deze competitie bedanken voor hun inzet en inbreng. Het is er een van de leden en voor de leden.

Ik schrijf steeds na afloop een stukje over het ingeleverde bier, wat er omheen speelt en natuurlijk de PUNTEN en onder geneuzel, zoals de vorige keer bijvoorbeeld, over oproerbier uit Friesland in 1487 n.a.v het bezoek van Titus bij het inleveren van zijn bier.

De wedstrijd om de wisselkei is niet de gemakkelijkste in vergelijking met het ONK. Daar lever je 3 flesjes in van een soort bier, dat volgens door het bierkeurmeestersgilde opgestelde criteria wordt beoordeeld door een keurmeester, die dan de punten geeft. Van de beste 3 bieren wordt dan door een keurmeesterscommissie bepaald wie 3, 2 of 1 is.

Voor 't WORT WAT! clubkampioenschap gelden weer anderen regels: Je levert in de loop van het jaar twee flesjes eigengebrouwen bier of wedstrijdbier in. Dit wordt op twee clubavonden gekeurd aan tafels met 1 deskundige of bierkeurmeester en 4 à 5 medeproevers. De uitslag wordt door de commissie van de club uitgerekend en die bepaalt wie de winnaar is.

Winnaar Wisselkei 2017
Ernst de Moor is de winnaar van de Wisselkei 2017
En dan de WISSELKEI. Weer anders!! In een fustje lever je van het eigengebrouwen bier tussen de 10 en 20 liter aan. Hoe? Je medeleden hebben genoeg ervaring hoe dat moet en fustjes zijn beschikbaar. Aanmelden kan op een clubavond aan de bar of bij mij, John. Ik zet dat dan op tap en alle bezoekende leden van de clubavond, meestal tussen 60 en 90 leden, proeven en beoordelen. Zij geven punten van 1 t/m 10 (zelfs 2 of 3 cijfers achter de komma is mogelijk) op door ons uitgegeven wedstrijdformulieren, een heel klein papiertje, en ik bereken het totaal. Het bier met de meeste punten is de WINNAAR!!

Bij een bijeenkomst van het bierkeurmeestersgilde hoorde ik dat er twee soorten bier bestaan: lekker en niet lekker (fouten). Ik begreep dat wettelijk 3 bieren bestaan pils, bok en oud bruin. Maar voor de wisselkei geldt een ander uitgangspunt: leden vinden het lekker of niet en geven de punten.

EN DAN NU DE UITSLAG VOOR DE KEI 2017!

  • 5e is geworden: Titus Rina met een bitter, nog nooit aangemeld. 6.91, ruim voldoende, goed van smaak en veel schuim.
  • Op de 4e plaats: BE+ER, Edwin & Erik, frisse IPA en lekker fris. Een 7.01.
  • Nummer 3: Theo van Eijden, Sterke Blonde met 7.082. Nog een poging om voor de 3e keer die KEI mee naar huis te slepen.
  • Op de 2e plek: Theo van Eijden, Sierra Nevada, 7.58. Een topper die ook gebrouwen is op de gezamenlijke brouwdag van 18 november.
  • En dan DE 1e PLAATS is voor ERNST DE MOOR, die met Gruitbier “BEHEKST” met een puntenaantal van 7.63 de MAANDBIERWISSELKEI in de wacht sleept. VAN HARTE!

Met de beste wensen en tot het volgend jaar!
Groet,
John Gouwerok, uitbater

Terug naar overzicht

Aankondiging wedstrijdbier clubkampioenschappen 2018

tww januari 2018
Door: Jacques Stricker

Dit jaar zijn er wederom 2 inzenddagen voor de clubkampioenschappen, zowel in mei (keuren in juni) als september (keuren in oktober). De wedstrijdbieren worden, zoals gewoonlijk, gebrouwen op de gezamenlijke brouwdagen bij de fam. Van Duivenvoorde in Lisserbroek.  Deze brouwdagen zijn niet alleen leerzaam maar ook gezellig, mede door de goede catering van Kim, die naast koffie, thee en koeken ook soep, broodjes en zelfs bittergarnituren in haar assortiment heeft. En iedere brouwer neemt natuurlijk zelf zijn eigengebrouwen bier mee om te laten proeven aan de grote proeftafel in het midden van het “brouwlokaal”. Maar thuisgebrouwen bieren doen natuurlijk ook mee.
 
Als eerste wedstrijdbier op de brouwdag in begin februari is een American Pale ale ingepland, het 2e wedstrijdbier op de brouwdag in mei is een Schwarzbier.  Hou deze brouwdagen in de gaten om voor de titel clubkampioen in aanmerking te komen. Zoals jullie weten geldt voor de clubkampioen dat er minimaal een wedstrijdbier in de puntentelling moet zijn opgenomen. Daarnaast in het voorjaar de bieren uit de klasse A en C. In het najaar de bieren uit de klasse B en D. De bieren uit de klasse V mogen  tijdens beide inleverdagen worden ingeleverd.
 
Het inschrijfformulier komt uiteraard weer op de website.  Op dit formulier moeten de namen van de brouwers ingevuld worden, het type bier en de klasse, begin en eind SG, de bitterheid en de brouwdatum. Voor de vrije klasse graag een korte omschrijving van het type bier. Het ingevulde formulier samen met 2 flesjes inleveren op de betreffende clubavonden. Zie ook het wedstrijdreglement clubkampioenschap op de website.
 
Namens de clubkampioenschapcommissie
Jacques Stricker

Terug naar overzicht

Clubdoelstellingen: betere bieren brouwen

tww januari 2018
Door: Titus Rinia

Als het goed is zal je niet verbaasd zijn over deze stelling. Hij komt ieder jaar weer terug bij de algemene ledenvergadering. We proberen als vereniging dit te bevorderen door het houden van gezamenlijke brouwdagen, clubkampioenschappen, maandbier (die vaak op honderdsten van punten gewonnen of verloren worden) en niet te vergeten, de proeftafels.

Maar wat doe jij eraan om betere bieren te brouwen? Een brouwcursus volgen is een goede optie want we zien dat cursisten prijzen winnen bij de clubkampioenschappen. Maar wat kun je nog meer doen? Vergelijk jij wel eens je bier met het bier dat door anderen is gebrouwen? En doe je dan wel eens een analyse waarom jou bier beter of slechter is dan dat andere? Vaak komen we hier niet aan toe of we denken hier niet aan. Wellicht dat dit schrijven je inspiratie geeft om eens meer kritisch naar je brouwproces te kijken.

Jaarlijks brouwen Theo en ik op 30 december een oudjaarsbier. We maken dan niet, zoals vele anderen doen, de restjes op van (oude) mouten en (verouderde) hoppen want er is al gebleken dat dit niet ten goede komt aan de kwaliteit van je gebrouwen bier. Nee, wij gebruiken verse ingrediënten en maken altijd een type bier dat we graag willen brouwen. Zo dus ook afgelopen zaterdag. Ik ga een Schwarz brouwen (25L) en Theo 35L ESB (zoek maar es op wat dit is). Hij wil natuurlijk die wisselkei in 2018 winnen, hahaha.

Enfin, in de voorbereiding van een Schwarz, die met een ondergist vergist moet worden, heb ik zitten nadenken wat te doen met hoeveelheid gist en het flocculatiegedrag van een ondergist. Ik moet veel gist hebben om sneller te gisten en ondergist wil nog wel eens stagneren bij een nog onvoldoende laag SG omdat-ie als een blok beton op je bodem van je gistvat ligt. Zwenken om de boel weer op gang te brengen werkt wel, maar dan moet je wel regelmatig zwenken met nadeel van luchtinslag/oxidatie. Ik heb twee zakjes Saflager S23 op 25L maar ga toch drie dagen voor het brouwen de gist rehydrateren en verder opstarten in mijn 2L erlenmeyer. Ieder dag suikervoeding geven en continu beluchten en roeren op magneetroerder. Zo, dit is in feite mijn oplossing voor de hoeveelheid gist maar nu nog dat flocculatiegedrag. Hoe ga ik dat aanpakken en voorkomen dat tijdens de vergisting dat blok beton ontstaat? Eigenlijk moet die wort in mijn gistvat ook langzaam bewegen/roeren maar hoe krijg je dat voor elkaar? Je gistvatbodem is bol dus roeren met een roermagneet gaat problematisch worden en je kan een gistvat van ca. 30 kg ook niet ff op je roerder zetten… Dit vereist creativiteit. De bodem moet vervormd worden en het gistvat moet ergens komen te staan vlak boven de roerder zodat de roervlo ronddraait en blijft ronddraaien.

clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 1
clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 1
Je gistvat is van HDPE (High Density Polyethyleen) en polyethyleen heeft een verwekingspunt bij ca. 120 °C. Deze temperatuur heb je dus nodig om de vorm van je bodem te veranderen. Nu heeft mijn roermagneet tevens een verwarmingselement en ik heb deze aangezet, een theedoek op de bodem gezet (binnenzijde) en daarop de verwarmingsplaat gezet en stevig drukken in het midden van de bodem. De theedoek moet voorkomen dat het plastic en metaal van de roerder aan elkaar kleven tijdens smelten. Wel, dat is gelukt maar het verwarmingsplaatje is erg heet geworden en heeft een brandplek gevormd in de theedoek en de bodem meer laten smelten dat mijn bedoeling was. Hiernaast op de foto kun je het resultaat zien. Denk dat het moeilijk te zien is. Niet fraai en was zeker niet mijn bedoeling. Goddank is mijn gistvat dichtgebleven en was er geen lekkage zichtbaar toen ik dat ging checken. In het vat zit een paar cm water met een roervlo die draait. Dat is oké nu.

Nu de volgende creativiteit. Een frame bouwen om over de roerder heen te plaatsen en het gewicht van het gistvat te dragen. De schuur in, een balk van 7x11cm gevonden met een restantje 18mm dik tresplaat. Wat meten en zagen en nog es meten en zagen en in elkaar schroeven. Resultaat zie je hiernaast op de foto’s met als laatste foto eentje van de gehele opstelling.

En, het werkt! Het ronddraaien van de roervlo maakt trouwens wel behoorlijk wat lawaai dus vergisten in de schuur of in een koelkast is geen overbodige luxe. De vergisting is inmiddels flink op gang bij 11 °C en inmiddels gezakt door de buitenkou naar 8 °C. Prima temperatuur. Ik wikkel het gistvat nu wel in een deken om niet nog lager in temperatuur te gaan. Ik kom later op de voortgang terug.

clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 2
clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 2
Een ander fenomeen is het eind SG’s van afgelopen brouwsels. Deze zijn hoog te noemen t.o.v. wat anderen met dezelfde brouwsels realiseren. Een delta van zeker 6 tot 8 punten. Hoe kan dat? Het ligt aan mijn thermometer. Tijdens het maischen begon de thermometer van Theo raar te doen, van 67 °C plotseling 51 °C aangeven en daarna toch weer 67 °C. "Wat meet die van jou eigenlijk in mijn vat?" zegt Theo, en het blijkt dat die van mij 62 °C aangeeft. Een andere thermometer, die bedoeld is om aquariumtemperatuur te meten, zegt ook 62 °C. Nou zal die van mij wel oké zijn, zou je zeggen, maar wat blijkt: tijdens het koken meet ik met beide thermometers 92 °C! Mijn thermometer heeft dus een behoorlijke afwijking gekregen in de loop van de tijd en heeft dus successievelijk het afgelopen jaar te laag gemeten. Dat betekent dus dat 67 °C in werkelijkheid ca. 73 °C is geweest. Heb je geen alfa- en beta-amylase maar alleen maar alfa. Nu snap ik wel waarom mijn eind SG’s zo hoog waren. Mijn zetmeelafbraak was helemaal niet optimaal.

clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 3
clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 3
Reden om maar es even flink te vloeken. Weg met die zooi, zowel die van Conrad als dat aquariumgeval. Echter, een tijdje terug heb ik bij de Lidl een BBQ/vleesthermometer gekocht en die geeft 98 graden aan bij kokend water en 1 graad bij smeltend ijs/water mengsel. Dit zijn gemakkelijke ijkpunten voor je thermometer en ik zou aanraden dat iedereen zijn/haar thermometer thuis eens ijkt. Meten is weten, zeggen ze wel eens, maar goed meten is beter.

Om terug te komen op de vergisting van mijn Schwarz en of de vergisting vlot verliep en het wort voldoende ver uitvergist is, kan ik alleen maar conclusies trekken over een vlotte vergisting. Immers, mijn maischschema is eigenlijk dus 1 uur bij 72 °C geweest en dat zal zeker een onvoldoende laag SG met zich mee brengen.

Het continu in langzame beweging zijn van het wort tijdens de vergisting, waarbij in theorie de gist veel meer in contact is met het wort en daardoor efficiënter suikers kan omzetten naar ethanol en koolzuur, zou wel iets kunnen zeggen over de snelheid van vergisten. Ik vergelijk dat wel met mijn ervaring van eerdere brouwsels die met ondergist zijn vergist. Beter is om natuurlijk je batch te splitsen en onder gelijke omstandigheden te vergisten met en zonder roeren. Maar goed, daar was het te laat voor eer ik dit bedacht.

Op dit moment dat ik dit schrijf is het woensdag, dus de 4e dag na het brouwen. Start van vergisten is rond de 11 °C geweest. Op dinsdag is de temperatuur van het gistvat gedaald naar 8 °C en dat vind ik, ondanks het redelijk pruttelen van het waterslot toch wel erg koud. Ik besluit om een dekentje om het vat te doen en dat helpt. De omgeving is 8 °C gebleven maar door de energie die vrijkomt tijdens vergisten is het vat de volgende dag 13 °C. Een stijging van 5 °C. Heftig. Deken er maar weer vanaf en koelen dus.

clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 4
clubdoelstellingen; betere bieren brouwen 4
Het waterslot blaast bijna continue koolzuur. Ik houd de komende dagen het vat op 10 °C. Ik blijf ook roeren totdat de vergisting klaar is en er geen schuim meer op het bier staat. Dit is na een week al bereikt! Maar van het eindresultaat wordt ik niet vrolijk: 1020. Niet vreemd natuurlijk, met een maischtemperatuur van in werkelijkheid 73 °C. Maar ik geef nog niet op. Een week vergisten met een ondergist is kort en we hebben nog tijd. Ik besluit het gistvat in een koele slaapkamer te zetten. Met het roeren ben ik inmiddels gestopt. Ik wil natuurlijk wel een redelijk helder bier als ik ga overhevelen naar de mandfles. Uiteindelijk is de temperatuur opgelopen naar 17 °C in 5 dagen tijd. Af en toe bespeur ik nog een blub uit het waterslot. Geen schuim meer aan het oppervlak en het SG is iets verder gedaald naar 1018. Meer dan dat zal ik er niet uit kunnen persen. Ik besluit om ‘m op korte termijn maar te gaan overhevelen naar de mandfles voor lagering.

Eindconclusies

  1. Roeren tijdens vergisten bij een ondergist lijkt echt te helpen en versnelt/verbetert de vergisting. Om echt een goede conclusie te kunnen trekken zal ik nog eens een keer een batch splitsen en vergisting met en zonder roeren doen met een ondergist.
  2. IJken van je thermometer is een must. Ik raad iedereen aan om dit 2x per jaar te doen en bij afwijkingen van 5 °C of meer, een nieuwe te kopen.

Met dit stukje hoop ik je inspiratie te hebben geven en daarmee nog betere bieren te brouwen.

Terug naar overzicht

Voorzitter gezocht…

tww januari 2018
Door: Theo van Eijden

Op de clubavond van eind februari is weer de jaarlijkse Algemene Leden Vergadering. Het bestuur legt dan verantwoording af over het afgelopen jaar en presenteert de plannen voor het komende jaar. Ook het financiële reilen en zeilen lichten we dan toe. Dat is ook een moment om actief met elkaar in discussie te gaan over waar we als vereniging mee bezig zijn en of er zaken zouden moeten veranderen. Natuurlijk staan we als bestuur het hele jaar open voor feedback en nieuwe ideeën, maar de ALV is het officiële moment.

Als vereniging zijn we statutair verplicht deze vergadering 1 maal per jaar te beleggen. Dit jaar is weer een bijzonder jaar: er zijn namelijk 3 bestuursleden die hun termijn van 2 jaar er weer op hebben zitten. De functie van Voorzitter, Penningmeester en Algemeen Bestuurslid zijn vacant. Iedereen die interesse heeft mag zich aanmelden voor deze bestuursfuncties. Neem hier voor contact op met het huidige bestuur. De huidige aftredende bestuursleden hebben echter aangegeven zich weer voor een periode van twee jaar op die positie voor de vereniging te willen inzetten. Er zit wel een addertje onder het gras: Walter Bakker, Nico van Kampen en Theo van Eijden hebben zich allen weer verkiesbaar gesteld.

Naast de drie herverkiezingen, zijn we op zoek naar extra bestuurslid, een zogenaamd 6de wiel aan de wagen. Het 5e wiel is reeds aanwezig… Vind je het leuk een bijdrage aan deze bruisende vereniging te leveren dan ben je hier op de juist plek. Deelname aan het bestuur houdt in dat je iedere maand 1 bestuursvergadering hebt. Tijdens deze avond stemmen we de onderlinge activiteiten af en bespreken we planning voor de clubavonden. Onderdeel zijn van het bestuur maakt dat je veel invloed hebt op het beleid.
Terug naar overzicht

Uitslag clubkampioenschappen 2017

tww januari 2018
Door: Jacques Stricker

Er waren weer veel bieren ingeleverd het afgelopen jaar, de ene klasse wat meer dan de andere, maar de wedstrijdbieren waren zeer goed vertegenwoordigd. Er waren in totaal 58 inzendingen.
Dankzij de inzet van de vele keurmeesters en onze biersommelier, hebben we alle bieren op de clubavonden kunnen beoordelen. Tijdens de evaluatie op de keuringsavonden van de keurmeesters begrepen we dat het niveau van de ingezonden bieren behoorlijk hoog was. Dat blijkt ook wel uit de behaalde punten. Dan nu het overzicht van de winnaars van clubkampioenschappen 2017.
Als eerste het wedstrijdbier Sterke Saison

  • 3e prijs met 69 punten: Tom van Berkum
  • 2e Prijs met 77 punten: Vok, Nick en Koen Oud
  • 1e Prijs met 89 punten: Rob Kramer

Dan nu de klasse A – C - V

  • 3e prijs met 76 punten: Tom van Berkum met American Pale Ale
  • 2e prijs met 81 punten: Titus Rinia met Bulgur IPA
  • 1e Prijs met 82 punten: Jorn Splinter met Tripel 

Volgende is het wedstrijdbier Dubbel Abdijbier

  • 3e prijs met 71 punten: Patrick van Zijl
  • 2e prijs  met 72 punten: Ben Jacobs
  • 1e Prijs met 78 punten: Bertrand Rohrbock

De Klasse B – D – V

  • 3e Prijs en ex eqo met 83 punten:
    • Gery en Ben Uijtenhaak met Kostnienixer
    • Vok, Nick en Koen Oud met Olde Keijzer 2
  • 2e prijs met 84 punten: Theo van Eijden met Russian Imperial stout
  • 1e Prijs met 84,5 punten: Theo van Eijden met Bockbier 

Dan nu de clubkampioen van 2017 (met minimaal 1 wedstrijdbier)

  • 3e  met 151 punten: Tom van Berkum
  • 2e met 153 punten Edwin de Redelijkheid en Erik Bakker
  • en de clubkampioen 2017  met 155 punten: Vok, Nick en Koen Oud.

Alle prijswinnaars van harte gefeliciteerd. Op de volgende clubavond (26 januari 2018) zal ik alle uitslagen en keuringsrapporten meenemen en kan een ieder deze bij mij ophalen.
Jacques

Terug naar overzicht

Delirium, januari 2018

tww januari 2018
Door: Peter Hompe

BEER

De laatste tijd hoor je erg veel over de Bitcoin. Iedereen lijkt er mee bezig te zijn en iedereen heeft er wel wat over te vertellen. Vage mensen willen je helpen via filmpjes op youtube die voor een onwetende volstrekt niet te volgen zijn, terwijl de gevestigde orde in de vorm van banken je juist proberen te weerhouden om er geld in te steken. Dat laatste begrijp ik, als ik geld in Bitcoin steek, krijgen zìj er tenslotte geen cent van. Ik wist in alleen maar vaag wat het was en besloot me er eens een beetje in te verdiepen.

Een jaar of wat geleden hoorde ik al dat je Bitcoins op je eigen computer kon ‘delven’ wat dat ook was. Al snel vond ik toen uit dat je toch een beste rappe pc moest hebben om te gaan delven. Die werden toen al gemaakt met meer dan één grafische kaart met een enorm snelle GPU (graphics processing unit) erop. Het zijn namelijk juist die GPU’s die het delvingsproces kunnen afhandelen door hun enorme rekenkracht. En die had je nodig.

Dat zal ergens 2014 of 2015 zijn geweest en het werd toen al duidelijk dat je daarvoor een pc met minstens 5 snelle grafische kaarten nodig had. Sterker nog, die computers werden rij aan rij in een enorme hal neergezet om de hele dag niets anders te doen dan dat. Voor het thuisdelven van Bitcoins leek ik toen al de boot gemist te hebben. Afgelopen jaar hoorde ik nog een ‘reclame’ met de tekst “de beste tijd om bitcoin te kopen is nu”. Het ding was toen inmiddels al meer dan €7000 waard en ik verloor mijn interesse.Toch hadden ze in die reclame natuurlijk wel gelijk, want had ik er toen een paar gekocht, dan was die investering nu toch 2x zoveel waard geweest. Genoeg dus, om een heleboel bier te kunnen kopen.
Naarmate 2017 vorderde ben ik nog eens wat dingen gaan opzoeken, want het is natuurlijk wel interessante materie. Overigens kun je nog steeds hele kleine computertjes kopen die je thuis kunt neerzetten en die voor jou mee gaan delven in het wereldomvattend net dat de ‘blokchain’ genoemd wordt. Ik kwam er al snel achter dat je naast de Bitcoin, nog vele andere ‘alt coins’ hebt. Deze kunnen ook heel duur zijn, maar let op, ze kunnen ook heel goedkoop zijn. Sommige zijn nog niet eens een dollarcent waard. Er blijken dus heel veel alternatieve cryptomunten te zijn. De bekendste zijn dan toch de  Ethereum, Litecoin, Ripple, Bitcoin Cash (een afsplitsing of ‘fork’ van de Bitcoin toen er wat onenigheid onder de mensen achter de Bitcoin was) en nog veel meer.

Er zijn er op dit moment meer dan 3000! De meeste van al die onbekende zijn nauwelijks iets waard, maar wist je bijvoorbeeld dat we ook een cryptomunt hebben die ‘Gulden’ heet? Op het moment van schrijven is die $0,454 waard. Oh, en wist je dat al die cryptomunten een afkorting en een klein icoontje hebben? De afkorting voor de Gulden is dan NLG en het icoontje stelt een hoofdletter G voor. Maar er zijn ook hele vreemde munten. Ik noem er een paar: Raiblocks, DogeCoin, Waves, Ark, Golem, Salt, FunFair, MaidSafeCoin, CobinHood, Particl, Einsteinium, MoonCoin, Genesis Vision, Mothership, GeertCoin (jawel, van onze eigen Geert), MusiCoin, CannabisCoin, SexCoin, HollywoodCoin en TrumpCoin nog heel veel meer. Je snapt het vast al, al die munten hebben een specifieke doelgroep. Zelfs Maduro, de president van Venezuela, wil een eigen cryptomunt lanceren. Het ding heet Petro en ‘met de munt wil het land uit een economisch dal komen. De inflatie in Venezuela is zo groot, dat elke week de prijzen omhoog schieten. Volgens Reuters is de lokale munt, Bolivar, afgelopen maand 57 procent minder waard geworden op de zwarte markt.’ Experts zeggen dat dit niet gaan lukken.

Maar omdat het dus allemaal een doelgroep heeft ben, ik eens gaan kijken of er al iets voor ons is. Ons bierbrouwers/drinkers zeg maar. Dus ik ben gaan zoeken maar voor bier vond ik niets. Maar na wat langer zoeken vond ik de ‘Cyder’. Op het moment van schrijven $0,0744 waard. Ook al niet veel dus. Maar wat willen die gasten van Cyder dan precies. Via de site https://coinmarketcap.com/all/views/all/ kun je van alles te weten komen over een bepaalde munt. Vaak is er ook een verwijzing naar een eigen site van die lui en bij Cyder is dat ook zo. Ik ben dus even gaan kijken bij Cyder. Daar vind ik:

Welcome to Cyder!
While Cryptocurrency market and consensus grows exponentially, reaching more than 50 billion dollars in 2017, a large number of Companies and Startups are being born every day.
Cyder wants to create a new Kind of Business Networking Club, that works as a vehicle, an accelerator which incorporates the concept of Crypto Business by giving the chance to entrepreneurs, IT specialists, programmers and other professionals to meet in various places of the world to talk about the future of money.
Cyder Networking Lounge (CNL) is the place to be for those who see a bright future for Cryptocurrencies. Cyder Currency will have various features including payment system to access CNL, demo and instructive function to show the newcomers how a cryptocurrency works with practical exercises.
We have improved our wallet and our team is expecting a new contract by the end of April.

Nou ja, een hoop geouwehoer waar we niks aan hebben, maar wat we natuurlijk wel kunnen doen, is (met de juiste mensen) een fork van de Cyder maken en die omdopen tot BEER. We bouwen dan lekker ons eigen BEERnet op en kunnen zelf lekker BEER’s gaan delven. We zitten lekker in de beginfase en dus zijn ze nog makkelijk te delven. En wat gaan we hiermee doen? Het is nu zaak om de groten der aarde (in de brouwerijwereld dan tenminste) zo gek te krijgen dat we bijvoorbeeld statiegeld in BEER's uitbetaald kunnen krijgen bij het inleveren van de flesjes. Misschien kunnen ze ook een promo’s gaan opzetten, je weet wel, bij elke krat bier die je koopt, kans op XXX BEER’s. En het mooie moet dan zijn, dat je overal ter wereld bier van die brouwerij of brouwerijen kan kopen met je BEER’s. Natuurlijk via een app. Dat betekent natuurlijk wel dat veel kroegen er ook achter moeten staan, maar die doen nu toch al voor een groot deel wat de brouwerij hen vertelt te doen. En als die BEER’s nou in waarde vermeerderen, krijgen we er steeds meer bier voor. Mooi toch? Dat moet de brouwerijen natuurlijk ook als muziek in de oren klinken. Iedereen een winnaar. Ik heb alvast een afspraak gemaakt met Anhauser-Busch-Inbev, die het hoofdkantoor nog steeds in Leuven heeft. Lekker dichtbij. Daarna op naar Heineken. Ik hoop dat zij mijn column nooit lezen.

Terug naar overzicht