Afgelopen clubavond

Als ik deze column schrijf hebben we de eerste clubavond van 2018 er al weer opzitten. Jacques Bertens was de spreker die het jaar opende met een lezing over Innovatieve bieren. Brouw eens wat anders dan de standaard tripels, dubbels e.d. Om te weten te komen of je een innovatief bier kunt brouwen moet je eerst ervaring opdoen in het herkennen van de diverse bestaande biertypen en hun beschrijvingen en door deze te proeven. Bezoek zoveel mogelijk bierfestivals om ervaringen op te doen in het proeven van diverse bieren.
Verder moet je de mouten leren kennen, want mout is smaak! Er is tegenwoordig veel keuze in verkrijgbare mouten. Onderzoek die mouten, is zijn devies, en bezoek diverse mouterijen op hun site. Als voorbeeld werd mouterij Weyermann aangehaald, die het karakter van hun mouten in een zogenaamd smaakwiel zichtbaar maakt.
Verder belichtte Jacques het gebruik van hop. Hop is meer dan bitterheid alleen. Ook hier, zoals in een smaakwiel wordt weergegeven, zijn er een aantal specifieke smaken te herkennen en Jacques liet per specifieke smaak zien in welke gebruikelijke hopsoorten die voorkomen. Ook de ontwikkeling van bekende en de nieuwe hopsoorten en de toepassing van koudhoppen werden belicht. Hierna waren water en gist aan de beurt om bij stil te staan. De smaakbepalende ingrediënten werden afgesloten met kruiden en hout, waarvan de laatste wel steeds meer in de belangstelling staat.
De lezing naderde het einde met nog een verhaal over het op eenvoudige wijze maken van mini-proefbrouwsels, het zetten van thee van hop, proeven doen met verschillende gisten. Als laatste haalde Jacques nog het belang van het gebruik van brouwsoftware aan, en misschien wel het belangrijkste daarvan: ‘het proeven’. Gezamenlijk proeven is hierbij een methode om feedback te verkrijgen.
Kortom, een zeer interessante lezing. Nog eens terugkijken? Ga naar onze site, de tab ‘voor leden’, ‘Verenigingsdocumenten’, Presentatie, 2018-01-26 Innovatieve bieren, Jacques Bertens’. Jacques, hartelijk dank voor ook weer deze interessante lezing, en hopelijk tot een volgende keer!

Brouwdag 3 februari 2018

Op zaterdag 3 februari heeft er weer een gezamenlijke brouwdag in Lisserbroek plaatsgevonden. 26 brouwsets waren er ingeschreven, een teken dat veel leden weer zin hadden om gezamenlijk hun brouwkunsten en ervaringen uit te wisselen. Ik kwam rond 8:00 uur aan in de loods waar het brouwfestijn zou plaatsvinden toen ik zag dat er al een aantal brouwers druk bezig was. Het waren vader en zoon Hessels die druk doende waren hun elektrische installatie op orde te brengen.
Gelukkig waren ze ook in het bezit van een zogenaamde zwerfkast, waarmee je van één aansluiting  krachtstroom meerdere aansluitpunten voor 230 volt kunt maken. Elektrisch brouwen op de brouwdag wordt steeds populairder. Ik zie steeds meer Grainfathers, Arsegans en andere brouwinstallaties die highly sophisticated werken op elektriciteit. Dit heeft echter wel consequenties voor de plekken waar gebrouwen wordt. Je moet namelijk in de buurt van zo’n zwerfkast gaan brouwen vanwege de benodigde aansluitingen. Onze vereniging is in het bezit van één zo’n zwerfkast, maar dat blijkt toch wel te weinig te zijn. Wellicht moeten we een tweede gaan aanschaffen.
Om half negen had ik mij geïnstalleerd binnen achter mijn laptop om de brouwdag administratief op te starten en gist voor de deelnemers af te wegen. Een klusje dat wel wat tijd kost, maar met behulp van de assistentie van Cor Jol hadden we het in een dik halfuurtje klaar. 26 bakjes gist moesten er gemaakt worden, want zo veel brouwsets waren er ingeschreven. Ik heb toen even de temperatuur in de loods gemeten, en die bedroeg op dat moment 8 °C.
Inmiddels waren er meer brouwers gearriveerd en ook de vrijwilligers die hielpen met de opbouw van de loods, het klaarzetten van de schrootmolen en het afwegen van de ingrediënten waren allen gearriveerd en druk bezig alles op orde te krijgen. Zo rond 9 uur arriveerden de mouten, zodat er met het afwegen begonnen kon worden. Inmiddels was Thomas Westerveld ook binnengekomen, gewapend met een fotocamera om alle brouwverrichtingen en specials aan brouwapparatuur vast te leggen.
Rond half elf was toch wel bijna iedereen aan het maischen en voelde je de temperatuur in die grote loods een beetje stijgen. Door het koude weer was de grote deur van de loods en ook die van de achterzijde gesloten, wat toch ook wel weer een knusse indruk opleverde. Buiten waaide en regende het en de brouwers werden ook nog getrakteerd op een paar rake donderklappen. De geur van zoete maisch verspreidde zich langzaam door de loods en een enkeling was al weer aan het klaren en spoelen. Zeker vooraan in de rij gestaan met het uitdelen van de ingrediënten.
Ook Kim had zich weer geïnstalleerd achter haar koffietafel, waar de koffie en de koeken gretig aftrek vonden. Edwin was druk bezig met het voorbereiden van een tafel waarop later broodjes hamburger te verkrijgen waren.
Inmiddels waren de meeste toch al bezig met het klaren en spoelen en een enkeling was al aan het koken. Even na twaalf zag ik veel mensen naar binnen naar de werkplaats gaan om een broodje hamburger te nemen. Ja, er moest eerst goed gegeten worden alvorens alle meegebrachte bieren te gaan degusteren.
Om half twee heb ik nogmaals de temperatuur gemeten. Deze bedroeg nu 18 °C in die grote loods. Hoe zou dat nu toch komen? Goed, de eerste brouwers waren al weer klaar met brouwen en moesten hun wort nog koelen. Dat is prima gegaan want de watertemperatuur hielp ook goed mee. Zo langzamer hand raakten de lange tafels bezet en werden er allerlei bieren geproefd en beoordeeld.
Rond een uur of drie was iedereen toch wel klaar en werden de laatste bieren nog geproefd en geruild. Het is een hele gezellige dag geworden, waarbij ook best nog veel bezoekers een kijkje kwamen nemen. Ja, en dan nu maar laten vergisten deze American Pale Ale. De volgende brouwdag staat gepland voor 24 maart. Het bier is dan een sterke blonde. Iemand nog een goed recept? Deel het met mij!

Komende clubavond 23 februari

Op de clubavond van 23 februari is er de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering. Het bestuur legt dan verantwoording af over het afgelopen jaar en presenteert de plannen voor het komende jaar. Ook het financiële reilen en zeilen lichten we dan toe. Dat is ook een moment om actief met elkaar in discussie te gaan over waar we als vereniging mee bezig zijn en of er zaken zouden moeten veranderen. Natuurlijk staan we als bestuur het hele jaar open voor feedback en nieuwe ideeën, maar de ALV is het officiële moment.
Ook moeten er drie leden volgens de statutair bepaalde periode aftreden. Dit zijn de voorzitter Theo van Eijden, de penningmeester Walter Bakker en algemeen bestuurslid Nico van Kampen. Allen zijn wel weer verkiesbaar. Verder is het bestuur van mening dat we op zoek moeten gaan naar een gemotiveerde zesde bestuurslid. Niet dat vijf bestuursleden te weinig is, maar meer voor de toekomst, dat als straks één of meerdere van de huidige bestuursleden zich gaan terugtrekken, er met een extra bestuurslid de continuïteit in ervaring beter gewaarborgd is.
Tevens zal er een presentatie zijn van de jaarbieren voor de clubwedstrijden; dat zijn dit jaar de American Pale Ale en de Schwartz.
De proeftafel is weer bezet en ieder kan zijn of haar bier meenemen ter beoordeling. Deze feedback is waardevolle informatie om je bieren nog beter te kunnen gaan maken. Brouw ook eens een innovatief bier en laat deze aan deze tafel proeven. Zie ook het eerste onderwerp van deze column.
Vergistingsmanometers zijn nog beschikbaar in de verkoop tot einde voorraad. De gadgetcommissie heeft de inschrijving verlengd tot einde voorraad. Dus zelfs nog op de clubavond (tijdens de uitgifte). Wel dien je dan een werkende IDEAL'en op je telefoon/tablet te bezitten. Ontvangst geldt onder voorbehoud van voldoende stuks aanwezig op de clubavond.

Clubavond van 23 maart

Op deze clubavond zal brouwerij de Moersleutel bij ons op bezoek komen en zal er een presentatie gegeven worden over hun brouwerij en zullen we een aantal van hun bieren gaan proeven. Dus noteer 23 maart in je agenda.

Gezamenlijke brouwdag zaterdag 24 maart

We gaan weer een gezellige brouwdag organiseren bij de familie Van Duivenvoorde in Lisserbroek. We plannen dan een Sterke Blonde in als te brouwen bier.
In de middag wordt het vaak erg gezellig. Vele kijkers, proeven/ruilen van eigen gebrouwen bieren, verkoop van tweedehands brouwapparatuur e.d. Kortom, een gezellige clubmiddag, ook toegankelijk voor niet brouwers!
Let op! Je kunt nu ook opgeven of je als beginnende brouwer hulp nodig hebt tijdens het brouwen. Je geeft dan bij het invullen aan dat je een brouwbuddy wenst. Ervaren brouwers onder ons kunnen als brouwbuddy fungeren. Dit kun je ook aangeven. Opgeven kun je doen via onze site, ‘voor leden’, ‘brouwdag’.
Jan Wurpel.

2018 wordt voor ons een soort van haast bijna waarschijnlijk jubileum jaar. Wij gaan namelijk, afhankelijk van wie er telt, wat je mee telt en welke jaartelling daar bij gebruikt wordt, ergens in dit jaar ons vijfenzeventigste maandpakket recept leveren. Er is wel nog wat discussie want we hebben in het verleden een paar keer hetzelfde recept nogmaals gebruikt of een recept met kleine wijzigingen geleverd. En tel je die dan wel mee of juist niet. Welke maand het precies is blijft zo tellende in historische duisternis gehuld. Wanneer het ook is, wij hebben er in ieder geval al een biertje op gedronken. Die nemen ze ons niet meer af.

Erg leuk en lekker dus. Maar om nu op onze lauweren te gaan rusten lijkt mij nogal een saaie bezigheid dus blijven we voorlopig bezig met mooie en hopelijk ook lekkere brouwpakketen te zoeken of te verzinnen.

Hieronder staat de lijst met de komende brouwpakketten. Deze kan wel zonder opgaaf van reden en met volstrekte willekeur wijzigen dan wel anders gedronken worden. Meestal zijn ze ongeveer twee à drie maanden van te voren al op de site in de recepten database te vinden.

De komende brouwpakketten:

Één pakket bevat alle ingrediënten, zoals ongeschrote mout, hop en gist, die nodig zijn om 10 liter bier te brouwen. Alle pakketten worden zoveel mogelijk geleverd met een giststarter. Hoe je de giststarter moet maken vind je op de site, zoek onder media/artikelen op ‘giststarter maken’. De pakketten zijn alleen in de aangegeven maand te bestellen en worden op de clubavond van die maand geleverd.

Bestellen kan gewoon via het inloggen op de site van ’t Wortwat (ga naar voor leden/inkoop). Vervolgens krijg je van ons, 1 week voor de clubavond, een mailtje met het verschuldigde bedrag. Wacht alsjeblieft met betalen op dit mailtje want het te betalen bedrag kan afwijken in verband met afwijkende prijzen of gezamenlijke inkoop prijzen.

De laatste besteldag per maand wordt op de site vermeld. Ophalen van de spullenboel is bijna altijd aan het begin van de clubavond. Wij bestellen overigens hoofdzakelijk bij van der Kooy Jubbega, zie daarvoor: http://www.vanderkooyjubbega.nl/. Vragen en opmerkingen naar: inkoop@twortwat.nl (vermeld indien mogelijk je bestelnummer).

Groeten,

De inkoopcommissie (Stefan en Michael)

PS: Het recept van februari:

Ingrediënten

Maisch schema

Opmerking:

• De temperatuur van de hoofdvergisting mag best oplopen tot 35 °C.

• Na 1 à 2 weken koud lageren tot het SG is gedaald tot onder de 1010. De saisongist is langzaam dus dit kan best langer dan normaal duren.

• Na het bottelen minimaal 2 weken warmte kamer, maar tot 8 weken is beter voor de uiteindelijke smaak.

Verslag van de Algemene Leden Vergadering

24 februari 2017, in de Boerderij te Hoofddorp

Aanwezig: 41 leden, + 2 ereleden.

1. Opening (20:38)
   De voorzitter opent de vergadering.
2. Vaststelling van de agenda. (20:40)
   Geen wijzigingen of aanvullingen.
3. Vaststelling stemcommissie (20:41)
   De stemcommissie voor deze vergadering bestaat uit Edwin de Redelijkheid en Jacques Stricker.
4. Goedkeuring notulen ALV 4 maart 2016 (20:42)
   De ALV gaat unaniem akkoord met het verslag van de ALV 2016.
5. Goedkeuring jaarverslag van het bestuur van ’t Wort Wat! over 2016. (20:43)
   Met algemene stemmen wordt het jaarverslag van het bestuur goedgekeurd.
6. Financiële verslaglegging (20:44)
   1. Goedkeuring financieel jaarverslag inclusief bevindingen kascontrole commissie.
      Walter Bakker geeft een toelichting op de balans.
      Erik Deelissen leest de verklaring voor met de bevindingen van de kascontrolecommissie; hierbij verklaarden de leden Jack van Moorselaar en Yoeri Sanstra dat zij de balans van 31 december 2016 en de staat van baten en lasten over 2016 en de toelichtingen akkoord hebben bevonden.
   2. Verkiezing kascontrole commissie 2017
      Tot de kascontrolecommissie 2017 zijn benoemd: Yoeri Sanstra, Wilfred van der Heijden en Jack van Moorselaar.
   3. Begroting 2017: Walter Bakker geeft toelichting op de begroting over 2017.
7. Bestuursverkiezing. (21:00)
   1. Herverkiezing van Erik Deelissen als bestuurslid en secretaris; 39 leden voor; 0 tegen; 0 blanco.
   2. Herverkiezing van Jan Wurpel als bestuurslid; 39 leden voor; 0 tegen; 0 blanco.
8. Goedkeuring invoeren incasso machtigingen voor contributie inning, en het opheffen van de gistbank. (21:03)
   1. Invoering incasso machtigingen; 37 voor; 1 blanco.
   2. Opheffen gistbank; 29 voor; 5 blanco
9. Bestuursbeleid 2017. (21:20)
   De voorzitter licht het bestuursbeleid voor het komende jaar toe. Het bestuursbeleid wordt gepubliceerd in het clubblad van maart 2017.
10. Rondvraag

De volgende vragen/opmerkingen kwamen naar voren:

1. Invoeren van brouwbuddy plus tijdens brouwdagen. Dat is voor leden die geen ervaring hebben met bierbrouwen en een ervaren brouwer willen helpen tijdens de brouwdag.
2. Voorrang geven aan leden voor de brouwcursus, gaan de cursus vullen met 75% leden en 25 procent niet leden.
3. Of er nog een cursus voor gevorderden komt. Antw: daarvoor is de kwaliteitscommissie voor in het leven geroepen.
4. Meer brouwdagen organiseren. Antw: wij organiseren 4 brouwdagen per jaar, invoering van 6 brouwdagen hangt af van een aantal factoren. Beschikbaarheid van de locatie in Lisserbroek, meer vrijwilligers nodig die een handje helpen bij de brouwdagen. Ook worden er strengere regels toegepast met betrekking op de veiligheid. Denk aan het open houden van vluchtroutes, juiste brandblusapparatuur beschikbaar en de brouwers gebruik maken van de juiste gasflessen en gekeurde slangen en appendages.

11. Sluiting. (21:58).

De voorzitter sluit de vergadering om 21:58 en bedankt de aanwezige leden voor de belangstelling

Ah, afgelopen zaterdag was het weer zover. Een brouwdag. Ik was al een jaar door allerlei omstandigheden niet geweest en ik verheugde me er flink op.  Al die stomende ketels, bedrijvige brouwers en hopgeuren in de middag. Bij aankomst waren de vroegen al druk bezig met het opzetten van hun installatie. Ikzelf vond half 9 al erg aan de vroege kant, want meestal kom ik pas veel later aanzetten. Had onder andere te maken met het feit dat mijn broer een keer wilde mee brouwen, en hij ’s middags weer op tijd weg moest.
Een jaar niet geweest. Tja, dat geeft te denken. Behalve het vrijmaken van de tijd, is er ook schaatstraining op zaterdag die ik niet graag mis, zijn er vaak al gevulde gistvaten in huis en ik vind het ook lastig dat ik mijn installatie de avond tevoren niet in de auto kan zetten. Dat moet op de brouwdag zelf. En deze ochtend moest het ook weer zo nodig hard regenen… Daar word je uiteindelijk wel wakker van en gelukkig was het even droog in Lisserbroek.

Maar het recept was erg aanlokkelijk en mijn broer wilde een keer met me brouwen. Dus dit keer was ik er en stond ik zelfs voor het eerst helemaal vooraan bij het uitdelen van het mout. Ik had de Dingemans zakken zien staan, maar het drong pas later tot me door dat er geen Maris Otter werd uitgedeeld. En aan mijn broer had ik het recept van deze brouwdag geprezen, met name vanwege de moutkeuze. Jammer, maar het mocht de pret niet drukken. Hij had alleen nog maar met een Hema pakket gebrouwen en alles zou toch beter zijn dan die ervaring.

Jan maakte zich nogal wat zorgen over de elektra, maar ik heb geen problemen ondervonden of gezien. En de Grainfathers, die nu toch onze club binnendringen, deden vrolijk hun best. Ik begreep dat de temperatuur goed geregeld is in dit systeem. Mocht het gezeul met die pannen me te zwaar worden, dan is dit toch een elegante oplossing, bedacht ik mij.

Mijn broer, van huis uit elektricien, viel al meteen op hoeveel meetapparatuur er op de installaties was aangebracht. Wat dat betreft gaat de hobby verder dan brouwen alleen. Ik zelf ben helaas niet zo handig en hou het bij 3 pannen en een thermometer.
Af en toe kletterde een bui op het dak van de loods, of werden we opgeschrikt door een flinke klap onweer. Maar we zaten gezellig warm tussen alle stomende installaties en deden ons tegoed aan de lekkernijen van de dochter des huizes. Compliment aan de commissie, die dit allemaal mogelijk maakt. En voor ons lijkt het al normaal, maar het viel mijn broer op dat men diverse malen kwam vragen of de hop al was opgehaald en of het gist al was verkregen. Toppie service!

Thuis vulde ik het 3 gallon vaatje van mijn broer, die daarmee huiswaarts ging en op zondag begon de schuimkraag zich al te vormen op het wort.
 
Proost, Ben

Een aantal zaken zijn wederkerend en daar is niets mis mee. Goede dingen moet je niet veranderen, zo ook het jaarlijkse evaluatieoverleg van het bestuur. Omdat andere jaren tijdens het 'benen op tafel' overleg wel eens de voorzitter zoekgeraakt was, is deze keer besloten het wat dichter bij huis te gaan zoeken. De Jopen kerk in Hoofddorp leek een goed alternatief voor de meestal winderige en van regenbuien dooraderde avonden. Echter, toen onze vrouwen hier op duistere wijze lucht van kregen is er op nogal hardhandige wijze van buitenaf op onze agenda ingegrepen en zaten we plotseling met 10 man/vrouw aan tafel. Op zich niet een groot probleem maar de diepgang van de evaluatie heeft er wel onder geleden. Twee kapiteins op een schip is al veel maar nog vijf er bij en dan heb je een gekkenhuis. Kort samen gevat, we hebben ons gezellig op de balustrade in de kerk genesteld en ons aan de bieren van Jopen overgegeven en het eten heeft ons prima gesmaakt.
 
We hebben besloten een soort van sterk/zwak analyse te maken van het afgelopen jaar, vervolgens een opsomming van zaken waar we mee moeten stoppen en activiteiten die we zouden moeten gaan oppakken.

Disclaimer

Let op: Onderstaand verhaal vertegenwoordigt de mening en de zienswijze van het bestuur. Mochten jullie anders over bepaalde zaken denken, zie dan dit artikel als een uitnodiging om tijdens de ALV hierop terug te komen en zaken aan de orde te stellen.
 
Welke activiteiten gaan goed, gericht op het zelf brouwen van bier:

• Clubblad, iedere maand een goed verzorgd maandblad op tijd in de bus.
• Brouwdagen, goed bezocht, nu inmiddels 6 keer per jaar
• Proeftafel, proeven en evalueren eigen gebrouwen bier.
• Kwaliteitscommissie, verdieping van het brouwproces
• Gadgetcommissie, toegankelijk maken van leuke handigheidjes
• Gevarieerd aanbod van onderwerpen op de clubavonden
• Inkoopcommissie met pakketten van de maand
• Website, actueel en toegankelijk.

 
Welke activiteiten kunnen beter/anders

• We doen als bestuur veel zelf, meer inzet van leden stimuleren om de betrokkenheid en de samenhang/het groepsgevoel te versterken.
• Samenstelling bestuur, uitbreiden met extra bestuurslid voor meer diversiteit en nieuwe ideeen.

             
Waar mee stoppen;
Zeg het maar…..
 
Nieuwe initiatieven, aandachtspunten

• Gist/hop/brouw experiment
• Gistcursus
• Meer interactie tussen de diverse commissies en clubleden, tijdelijke commissie ondersteuning.
• Vragenkwartiertje, iedere clubavond meer zichtbaar met nadruk op delen van brouwervaring.
• Meer proeven eigen gebrouwen bier en benadrukken van samenhang tussen ingrediënten, proces, smaak
• Activiteiten voor beginnende en gevorderde brouwer
• Tools voor het brouwen van goede bieren
• Zeg het maar…

Langs deze weg nodigt het bestuur van de amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat haar leden uit tot het bijwonen van de jaarlijkse ledenvergadering, welke gehouden zal worden op:
 
Vrijdag 23 februari 2018, 20:00 uur in “De Boerderij” te Hoofddorp
 
De agenda voor de ALV 2018 is als volgt:

1. Opening
2. Vaststelling agenda.
3. Benoeming stemcommissie.
4. Goedkeuring verslag ALV 24 februari 2017.
5. Goedkeuring jaarverslag van het bestuur van ’t Wort Wat! over 2017.
6. Financiële verslaglegging:
   1. Goedkeuring financieel jaarverslag, inclusief bevindingen van de kascontrolecommissie.
   2. Verkiezing kascontrolecommissie 2018.
   3. Begroting 2018.
7. Bestuursverkiezing
   1. Herverkiezing Theo van Eijden als bestuurslid en voorzitter.
   2. Herverkiezing Walter Bakker als bestuurslid en penningmeester.
   3. Herverkiezing Nico van Kampen als bestuurslid algemeen..
8. Algemene discussie n.a.v. inbreng van leden en voorstellen van het bestuur
9. Bestuursbeleid 2018.
10. Rondvraag.
11. Sluiting.

Namens het bestuur,
Erik Deelissen

Secretaris.

Het was weer zoals vanouds een goede opkomst op de eerste clubavond van het jaar met ongeveer 80 aanwezigen. Nico was er met de drukmeters (bij mij werkt hij prima), de inkoopcommissie met de uitgifte van brouwpakketten, een goede spreker en ook nog TIPPEL C als maandbier op tap; de avond kan niet stuk.

De spreker, Jaques Bertens, zou spreken over innovatieve bieren. Ik had begrepen dat het over nieuwe bieren en vernieuwende brouwwijzen zou gaan. Ik heb het niet goed begrepen maar het was wel een goed verhaal.

Ook werden de keuringsformulieren uitgedeeld zodat je kon zien wat jouw ingezonden bier voor resultaat heeft gehaald bij de clubkampioenschappen.
Zoals ik de vorige keer al vermeldde, is het proeven van het maandbier ingewikkeld. Het gaat om leden die van een speciaal bier houden met ieder zijn eigen smaak. Het waren dit keer een man of 60 die ook met elkaar overlegden. Bij elke opmerking ga je toch weer anders proeven en beïnvloedt het je smaak en dus ook de punten. Bij dit bier het ging het van laag naar ruim gemiddeld en het eindresultaat was dan ook met de hakken over de sloot.

Er waren 31 ingeleverde formulieren met een 5.46 gemiddeld dus toch nog een voldoende. Dank voor het inzenden van dit bier Kees van Roode & Wim Groeneveld.

Tot de volgende keer. Jullie uitbater,
John Gouwerok

Afgelopen jaar hebben we op 29 december het thema Vis & Bier als programma gehad. Het ging hier bij om een zestal vishapjes met een bepaald bier erbij geserveerd. Hier, op verzoek van velen, een beschrijving van die hapjes en de geserveerde biertjes.

1. 

   Een grote gepaneerde en gefrituurde garnaal in chilisaus in een (borrel)glaasje.
   Koop grote gepaneerde garnalen bij een toko. Frituur deze in olie. Vul het borrelglaasje met wat chilisaus en zet de gefrituurde garnaal hierin rechtop , zie afbeelding 1.
   Het bier dat hierbij geserveerd werd was een Saense IPA van Breugem. Een niet te bittere IPA, dat goed past bij de garnaal in de chilisaus.

2. 

   Gerookte forel met appel en ui geserveerd op een blaadje rauwe witlof.
   Neem een stukje gerookte forel. Schil een appel en snij deze in kleine blokjes. Snipper een ui, en bak deze twee in wat roomboter. Voeg daar wat zout, peper en suiker aan toe. Laat dit afkoelen tot op kamertemperatuur.
   Neem een blaadje rauwe witlof en leg daarop het stukje forel. Schep daarover het mengsel van de appel en ui en garneer dit af met wat bieslook. Zie afbeelding 2.
   Het bier dat hierbij geserveerd werd was een Saison van Dupont.

3. 

   Verse zalmblokjes op een satépen en gemarineerd in sojasaus
   Neem verse zalm en snij deze in vierkante blokjes van ongeveer 2 bij 2 cm. Leg de blokjes zal in de sojasaus gedurende 2 uur. Prik een zalmblokje op een satépen en haal deze vervolgens door de Wasabi Furikake (dit is een rijsttopping met wasabismaak, te koop bij de toko).
   Dit kun je serveren op een plankje hout waarin gaatjes geboord zijn waarin de satépen(nen) rechtop gestoken kunnen worden. Zie afbeelding 3.
   Het bier dat hierbij geserveerd werd was een La Trappe Dubbel.

4. 

   Zoute haring met zure room op roggebrood gegarneerd met dille.
   Neem een zoute haring en snij deze in mootjes. Voeg een fijn gesnipperd ui toe en vervolgens een eetlepel met kappertjes. Voeg wat peper en zout en dille toe. Meng dit alles in een kommetje. Voeg vervolgens de zure room toe. En meng dit alles door elkaar.
   Leg dit op een vierkant party roggebroodje en garneer het geheel af met wat dille. Zie afbeelding 4.
   Het bier dat hierbij geserveerd werd was een tripel van de Poort (elke andere zachte tripel zal ook volstaan).

5. 

   Zalmrolletje met roomkaas.
   Neem een plakje gerookte zalm, leg hier rucola sla op. Leg hier overheen een laagje roomkruidenkaas. Rol dit vervolgens op. Snij het eventueel in het gewenste model. Serveer dit op een schaaltje. Zie afbeelding 5.
   Het bier dat hierbij geserveerd werd was een Rauchbier van Othmar.

6. 

   Paling met romige mierikswortel.
   Leg een stukje paling op een amuselepel.
   Meng Crème Fraîche met een beetje mierikswortel door elkaar. Leg hiervan een toefje op de paling en garneer dit met wat bieslook of dille. Zie afbeelding 6
   Het bier dat hierbij geserveerd werd was een Duvel om de vette mond te spoelen.

Ook eens proberen?
Eet smakelijk en proost.

Wilma & Jan Wurpel.

Oud bier in nieuwe flessen

De laatste jaren zijn er ontzettend veel nieuwe brouwerijen ontstaan. Ik las dat er sinds 2015 meer brouwerijen in Nederland zijn dan in België. Inmiddels zijn we de 450 brouwerijen voorbij. Die nieuwe brouwerijen brouwen dan, naast de ‘standaard’ speciaalbiertjes, juist ook zeer afwijkende bieren. Ik geef een paar voorbeelden: weespermopjesbier, apfelstrudelbier, stroopwafelbier, sushibier, rodebietbier, wortelwalnootbier, vanille-lelietjesvandalenbier, groene theebier. Nee da’s onzin, ik verzin ze. Hoewel... het zou heel goed kunnen, met al die nieuwe speciale smaken. Overigens wordt door één van de grotere Nederlandse brouwerijen wel degelijk een biertje gemaakt met groene thee.

In België is men meer blijven hangen in de ‘speciaalbieren’. Op zich kunnen die heel lekker zijn en er zijn er ook hier in Nederland nog heel veel, zeer populair. Maar als je om je heen kijkt naar al het nieuws dat de bierschappen vult, dan lijkt een simpel Duveltje, Leffe blond of Tripel, of een Palmpje toch wel heel oubollig. Ook binnen de groep speciaalbieren uit België lijkt het aanbod iets te verschuiven. Sinds 1996 bestaat tripel Karmerliet, maar pas de laatste jaren zie je dat bier overal in restaurants aangeboden worden of in de supermarkten staan. Dus een hele kleine verschuiving is er wel.
Jan Rumes, voorzitter van de Belgische nationale vereniging van bierproevers Zynthos, erkent dat zijn land zich vooral richt op speciaalbier. Hij zegt verder over speciaalbier in België: ‘dat is echt in opkomst’. Ik heb die zin nog even nagelezen, want ik dacht dat-ie iets anders bedoelde. Maar nee, hij gaat verder: ‘Belgen drinken qua volume de laatste jaren minder bier, maar eigenlijk zegt dat niet zoveel. Het is vooral pils dat minder populair wordt. In plaats van vijf pilsjes nemen mensen nu vaker twee speciaalbiertjes’. Ah, zo. Minder pils, meer speciaalbier.

In Nederland hebben we dus een enorme omslag meegemaakt en het einde is nog niet in zicht. Met het grote aantal nieuwe brouwerijen en vooral ook nieuwe soorten bier, ontstaat er blijkbaar ook een behoefte aan mensen die ons over al die nieuwe bieren iets kunnen vertellen. En wie kunnen dat bij uitstek? Juist… mensen met een opleiding voor het proeven van bieren en ook mensen die bieren heel goed kunnen paren met gerechten in restaurants bijvoorbeeld. En wat denk je wat? Daar zijn dan weer cursussen voor en die leveren ons al die bierdeskundigen weer aan. Je kunt je afvragen of je die allemaal nodig hebt, maar het aanbod in cursussen is er en mensen vinden het leuk om zo’n cursus te volgen. Restaurants die wat meer bieren op de kaart hebben, zullen zich richten tot deze nieuw opgeleide mensen en wellicht vragen welk biertje het beste bij welk gerecht past. Kringetje rond.
Tot zover de vernieuwing met behulp van nieuwe brouwers en brouwerijen. Maar hoe zit het nu met de bestaande brouwerijen en dan vooral de grote jongens? Ik heb al eerder geconstateerd, dat Heineken niet heel veel bieren heeft waarop de merknaam Heineken prijkt. Toch zal Heineken best een hele grote R&D afdeling hebben waar ook nieuwe bieren worden ontwikkeld worden. Kylian was er één, maar die zie je al nergens meer. Heineken brengt gewoon veel nieuws uit onder andere merknamen. Zoals Wiekse en Amstel. Ook Grolsch heeft in het verleden veel nieuwe bieren in de markt gezet. Het waren niet allemaal blijvertjes, maar Het Kanon is tot op de dag van vandaag verkrijgbaar. Bavaria… idem! De grote merken hebben ineens ook allemaal de Radler bieren omarmd en er zijn intussen best veel varianten op gemaakt (Grolsch Ice Tea Groene Thee Radler bijvoorbeeld, daar héb je dat bier met groene thee dus). En dan hebben ze er er vaak ook nog eens een 0,0% uitvoering van.

Maar... we vergeten één nieuwe variant die door een aantal bestaande grote en juist wat oudere brouwerijen gemaakt wordt. Het bier op basis van een ‘vergeten’ of kwijtgeraakt recept. Iedereen heeft toch wel eens een rondleiding door een oude brouwerij gemaakt, waar ze dan een verhaal vertellen over een nieuw bier dat ze maken, maar op basis van een járen verloren gewaand recept. Leuke anecdote voor de brouwerij en het maakt de rondleiding nèt even leuker. Zo’n verhaal zet je namelijk aan het denken en fantaseren.

In een brouwerij uit 1791 bijvoorbeeld, kan makkelijk een recept verloren zijn geraakt in het tumult van overnames of juist doordat de volgende generatie dat bier niet meer zag zitten, of gewoon gestopt omdat het niet meer genoeg afzet had. Als zo’n brouwerij dan heden ten dage denkt ‘kom, laten we een nieuw bier maken. Dan zeggen we dat het op basis van een oud verloren gegaan, maar weer teruggevonden recept is’, dan heeft zo’n bier meteen een geschiedenis, een verháál dus. Dát is natuurlijk ook een manier om een nieuw bier op de markt te zetten. Ongetwijfeld werd dit ‘nieuwe’ bier eerst op een R&D afdeling in het klein gebrouwen, geproefd en getest, om daarna iets groter gebrouwen, geproefd en getest te worden. Nadat het eenmaal goed bevonden is, kun je het groot gaan uitbrengen en heb je weer een leuk nieuw bier. Je krijgt dan bieren die worden aangeprezen met: ‘authentieke smaak’, of ‘volgens ‘eeuwenoud recept’, of ‘precies zoals toen’. Hierbij kunnen we onderscheid maken tussen:

1. De bieren en die echt nieuw zijn, maar waarvan men alleen maar zégt dat het volgens een oud recept is. Het is namelijk toch niet te controleren.

2. De bieren die echt op basis van een ‘gevonden’ recept zijn gemaakt.

Als ik zo’n bier drink, probeer ik in gedachten uit te gaan van punt 2. Als het dan, volgens mijn smaak, een echt lekker bier is, probeer ik terug te gaan in de tijd en me voor te stellen hoe het tóen echt smaakte. Je kunt mij namelijk niet wijs maken, dat indien wij nu een bier maken van een ‘gevonden’ recept met onze moderne granen, gezuiverd water, enz., dat dit hetzelfde smaakt als bijvoorbeeld hetzelfde bier honderden jaren geleden gemaakt met granen, hop en water van toen. Dat kán gewoon niet. Ze hadden toen op zich wel schoon water (er was gewoon nog niet zoveel milieuvervuiling), maar poep zat er beslist in, hetzij van mensen hetzij van dieren (koeien, varkens, vogels of insecten). En waarschijnlijk ook resten van organisch materiaal zoals hout, bladeren, gras, lijken, enz. Dat water móet gewoon anders gesmaakt hebben.

En wat dacht je van de granen? Onze granen zijn beslist anders nu. Mogelijk een hogere opbrengst, maar niet per se beter voor de smaak van bier. Maar hoe moutte men toen? Misschien langer en daarna ging het drogen misschien wel heter, of juist niet? Hoe was de hop, ervan uitgaande dat het niet om een gruitbier gaat? Hoeveel alcohol zat erin? Wat voor gist werd er gebruikt? Zou het nou niet machtig zijn als we een tijdmachine hadden (denk Suske & Wiske, of, als je meer van modern houdt, de Delorean waarin Marty McFly z’n ouders opzoekt als ze nog tiener zijn) en we konden reizen naar de tijd en plaats van het originele bier? Het mooiste zou het dan zijn als je ook eenzelfde bier uit onze tijd zou kunnen meenemen om ze dan daar en dan naast elkaar te proeven. Dat lijkt mij nou geweldig!

Voor mij blijft deze onderbelichte categorie een heel aantrekkelijk bier. Dat komt juist omdat je bij deze bieren je fantasie de vrije loop kunt laten en er een hele (ideale) wereld bij kunt verzinnen.
Op de oudheid!