7 artikelen uit het clubblad van September 2019

Terug naar overzicht

Van het bestuur

tww september 2019
Door: Jan Wurpel

De zomer voorbij.
Op het moment van schrijven is het alweer september 2019. De schoolvakanties zijn weer voorbij en het normale ritme neemt weer zijn gang. Ook de hittegolfjes zijn weer voorbij en de temperaturen dalen weer naar waarden waarbij een brouwer zonder klimaatbeheersing weer kan gaan brouwen. Deze zomer heb ik nog bij 32 oC buiten een dubbelbok gebrouwen. Ik kreeg het bier amper gekoeld naar 19 oC. Maar goed, het is ondanks de hoge omgevingstemperatuur toch een goed bier geworden. De US 05 is een mooie neutrale gist die weinig smaakafwijkingen geeft binnen een redelijk breed temperatuurbereik tijdens de fermentatie. Binnenkort beginnen de brouwdagen ook weer. Een serie van drie brouwdagen staan gepland voor dit najaar, 14 september, 5 oktober en 16 november. Op het moment dat dit clubblad verschijnt zal de eerste brouwdag al hebben plaatsgevonden.

Polderbok 2019.

Polderbok 2019
In de afgelopen zomer heeft de Polderbokcommissie niet stil gezeten. Op vrijdag 14 juni is het Polderbok gebrouwen bij brouwerij “De 7 Deugden” in Amsterdam. Het brouwen en de fermentatie zijn goed verlopen. Het Polderbok is iets lager in alcoholpercentage dan verleden jaar (7,8%) en is ook zachter van smaak dan de vorige editie. Het etiket heeft weer een afbeelding van een historisch bouwwerk vanuit de Haarlemmermeer meegekregen, en het bier is bij de brouwerij weggehaald en tijdelijk koel opgeslagen. De uitgifte ervan bestemd voor de leden die reeds besteld hebben vindt plaats op de komende clubavond van 27 september. De kosten voor de eerste doos Polderbok bedraagt 13 Euro, elke volgende doos van 6 flessen kost 18 Euro.
Bestellen via de site, zolang de voorraad strekt.
 
Clubavond van 30 augustus.
De clubavond van augustus 2019 stond in het teken van de jaarlijkse barbecue. Dit keer veel grootser opgezet vanwege het feit dat ’t Wort Wat! dit jaar 25 jaar bestaat. We hebben een professioneel bedrijf bereid gevonden om op deze clubavond de gehele barbecue te verzorgen. Er kwam een team van 4 personen met een vrachtwagen geladen met zeer professionele BBQ-s en vlees, salades en brood in Lisserbroek aan en hebben de gasten van zeer lekker eten voorzien. Ja, en dan was die avond ook nog een band die het feest muzikaal heeft aangekleed. Vier mannen speelden muziek uit de jaren 60 en 70. Dat deden op een meer dan voortreffelijke wijze, en veel personen kwamen speciaal naar het optreden kijken. Een geweldig geslaagde show, waar we nog lang op kunnen terugkijken.
 
Clubavond van 27 september.
Voor deze clubavond stond een lezing gepland betreffende smaakafwijkingen. Fokko Kruizinga, die de presentatie zou verzorgen, heeft het bestuur op de hoogte gesteld de 27e september niet te kunnen komen. Maar we vonden een goed alternatief.
Ferdinand Meeus, bekend van de website http://www.kwantum.biz, komt ons de details vertellen over hoe je een goede Trappist kunt brouwen. Mocht je vragen hebben dan kan je deze vooraf reeds opsturen zodat hij zich daarop kan voorbereiden. Mail je vraag naar Bestuur 't Wort Wat.

En verder: 

  • Brouwmaatje is aanwezig en levert de bestelde pakketten van de maand uit.
  • Uitlevering van de bestelde Polderbok 2019 op deze clubavond. Na de clubavond kun je in overleg met John Westerveld van brouwmaatje.nl je bestelling komen ophalen in de winkel in Boesingheliede.
  • Inleveren bieren voor de clubkampioenschappen (zie ook de betreffende nieuwsbrief).

Vacante plaats binnen het bestuur.
Zoals al eerder aangekondigd tijdens de laatstgehouden Algemene Leven Vergadering stopt Jan Wurpel, na ruim 20 jaar bestuurslid te zijn geweest, in 2020 als actief bestuurslid. Het wordt dus tijd om binnen het bestuur andere mensen bereid te zien vinden om mede invulling te geven aan de programmering en het beleid van onze succesvolle vereniging.
We zijn op zoek naar mensen die (nieuwe) ideeën hebben en willen samenwerken in een team dat vormgeeft aan alle activiteiten die onze vereniging ontplooit. Voel jij je aangesproken, ga dan eens praten met de huidige bestuursleden. Vind je het eigenlijk een beetje eng, of durf je nog niet zo goed, kom dan eens een bestuursvergadering bijwonen. Je hoeft niet meteen in het diepe te springen. De huidige bestuursleden zullen je op gang helpen. Wel is het zo, dat de komende jaren een andere bestuurssamenstelling noodzakelijk is.
 
Jan Wurpel.

Terug naar overzicht

Polderbok 2019

tww september 2019
Door: Jan Grimbergen

Polderbok 2019

Op 14 juni was het weer zover, de leden van de Polderbokcommissie zijn vroeg uit de veren gegaan om op tijd te starten met het brouwen van ons geliefde Polderbok bij Brouwerij De Zeven Deugden in Amsterdam.
 
Maar liefst 1.500 liter was de doelstelling en daarvoor is heel veel mout nodig, zo’n 500 kg.
Brouwen in het groot verschilt eigenlijk niet zoveel als het brouwen in het klein, het blijft ondanks de automatisering toch voortdurend opletten met de ingrediënten, het Ph, de tijden en niet te vergeten de hygiëne.
 
Alles verloopt gelukkig voorspoedig, verder is brouwen natuurlijk veel wachten en schoonmaken, vooral na het filteren is het een enorme klus om alle bostel uit de kuip te halen en de kuip te reinigen, dit heeft de commissie menig zweetdruppeltje gekost.
 
De uiteindelijke hoeveelheid wort die het vergistingsvat in ging was ongeveer 1.350 liter met een SG van 1,074. Rekening houdend met nog enig verlies (10%) in het verdere proces dan zal er dit najaar zo’n 1.200 liter op de fles staan.
 
De wort had in een mooie evenwichtige smaak, hetgeen ieder in de brouwzaal tevreden stemde, natuurlijk zal het van de vergisting afhangen wat het eindresultaat zal zijn. maar daar maak ik mij in geen zorgen over vanwege het belangrijkste ingrediënt, de passie en werklust van onze Polderbokcommissie.
 
Jan Grimbergen

Hieronder een foto-impressie van de brouwdag, met dank aan Jan Wurpel.

Polderbok 2019 brouwen Polderbok 2019 brouwdag Polderbok 2019 brouwdag Polderbok 2019 brouwdag Polderbok 2019 Brouwdag Polderbok 2019 Brouwdag

Terug naar overzicht

Ben Bierbrouwen

tww september 2019
Door: Ben Jacobs

Het is september en de aandrang om weer te gaan brouwen na de zomer is onstuitbaar. En wordt versterkt door het feit dat de hopbellen langs onze serre er prachtig uitzien en het geel zichtbaar wordt.

Ik zoek mijn recept op van de door velen gewaardeerde Blonde waarin ik mijn tuin Tettnang hop hebt gebruikt (zie clubblad dec 2018), doe inkopen bij John en zet de Brew Monk op. Het is pas de tweede keer dat ik er mee brouw. De vorige keer bleek dat de hevelfilter die ik altijd gebruikte niet de beste oplossing is om het wort naar de platenkoeler te leiden (je hebt een extra filter onderin de Brew Monk liggen waardoor je koperen filterbuis te hoog komt te liggen). Dit keer heb ik de installatie zo opgebouwd dat ik gewoon via de kraan van de Brew Monk het wort door de platenkoeler kan leiden. Het werkte prima en met het warme koelwater dat dit opleverde heb ik alles kunnen schoonmaken. Hoe kreeg ik dit voor elkaar? Ik heb op mijn work-mate twee kratten bier naast elkaar gezet, met ruimte ertussen voor een klem. De kratten staan enigszins geborgd. Een stevige plank erop en daarop de Brew Monk. Onder de work-mate heb ik de platenkoeler vastgezet met een grote klem (tussen de kratten). Het hoogteverschil tussen de kraan en de koeler en tussen de koeler en het vat was voldoende om te hevelen. Maar ik zie u denken: je Monk staat dan wel erg hoog! Geen probleem. Naast de workmate heb ik onze (zware) tuintafel geplaatst en een krukje om er snel op te klimmen. Een stabiel en veilige plek om met je brouwsysteem bezig te zijn (mout storten, meten, etc.). Het staat nog ‘cool’ ook.

Ik heb er nu voor gekozen om nog wat tuin hop tijdens de laatste 5 minuten te laten meekoken en ik heb de hoeveelheid ‘flame-out’ hop van het recept verhoogd. Ik hoop dat het weer net zo’n geniet bier wordt als vorig jaar. En dat met hop uit eigen tuin.

Oh, ja. Ik zou er bijna aan voorbij gaan. Ik nummer mijn columns altijd op de eigen pc. En vandaag voerde ik het getal 100 in. Best veel…. Leest u ze nog?

 

Proost, Ben

Terug naar overzicht

Clubkampioenschappen 2019

tww september 2019
Door: Jacques Stricker

Clubkampioenschappen

Nieuw logo

Dit jaar stonden er veel festiviteiten op het programma, het 25 jarig bestaan van de vereniging en de organisatie van het ONK.  Daarom is er dit jaar maar 1 inleverdag en 1 keuringsavond voor de bieren voor de clubkampioenschappen 2019.  
Inleveren  op de clubavond van 27 september en keuringsavond is op de clubavond van 25 oktober.
De inschrijving sluit op zondag 22 september
 
De wedstrijdbieren voor dit jaar zijn een sterke blonde (klasse C) en de Isid’or  (klasse D) van La Trappe.  De  isid’or  was het ONK bier van 2019, zie info in clubbladen en nieuwsflitsen.
 
Sterke Blonde:
Uiterlijke kenmerken:
Lichtblond tot goudgeel. Helder (tweeschijn is toegestaan). Grote, stabiele schuimkraag. Koolzuurgehalte is hoog tot zeer hoog.
Geur associaties
Complex met kruidige, fruitige en (niet scherpe) alcoholische aroma's. Fruitaroma's doen denken aan appel, peer of citrusfruit. Banaanaroma's en oplosmiddelachtige esters zijn niet gewenst
Licht kruidig (peperig of kruidnagelachtig) door hogere alcoholen en nevenproducten die tijdens de gisting zijn ontstaan.
Alcoholaroma's zijn zacht en niet overheersend.
Hoparoma is vaak aanwezig, maar nooit overheersend. Dryhopping is niet gebruikelijk. Licht moutig. Aroma’s van donkere of gebrande mouten horen niet in een sterke blonde.
DMS kan aanwezig zijn maar mag niet overheersen, diacetyl mag niet worden waargenomen.
Smaak
Samenspel van kruidige, fruitige en alcoholische smaken, ondersteund door een zachte moutigheid. Fruitigheid doet denken aan appel, peer of citrusfruit. Hopbitterheid is medium en is goed in balans met de moutigheid.
Geen donkere of gebrande mouten, oplosmiddelachtige smaken of diacetyl.
Basissmaak
De basissmaak is droog tot licht zoetig, bitterig tot bitter.
Body
Relatief dunne body.
Mondgevoel
Droog, samentrekkend mondgevoel met veel koolzuurprikkeling door gebruik van grote hoeveelheid suiker, een lage pH en een hoog koolzuurgehalte.
Nasmaak
Licht moutig, fruitig (peer, appel of citrus), bitterig. Droog uitlopend door het hoge koolzuurgehalte.
Opmerkingen
Droger en hoger koolzuur dan Tripel
Technische kenmerken

Begin SG 1066 – 1080
SVG 77 – 93%
Alcohol 8,0 – 9,0 Vol%
Kleur 6 – 13 EBC
Bitterheid 18 – 28 EBU
Koolzuurgehalte 6,5 – 8,5 gr/ltr

 

 
La Trappe  Isid’or
Kleur: amberkleurig met een gebroken witte schuimkraag.
Geur: een mooie combinatie van kruidige, bloemige en fruitige geuren.
Smaak: La Trappe Isid’or is in 2009 gebrouwen ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van Abdij O.L.V. van Koningshoeven. De harmonieuze smaak begint fruitig en gaat dan over in moutige karamel; een perfecte balans tussen complexiteit en eenvoud. Het bier is vernoemd naar broeder Isidorus, de eerste brouwer van de abdij.
Afdronk: aangenaam bitter.
Opmerkingen:  Trappistenbier met symbolische waarde
Technische kenmerken:

Begin SG 1080
Alcohol 7.5%
Kleur 40.0  EBC
Bitterheid 27  EBU

De wedstrijdbieren werden zoals gewoonlijk gebrouwen op de club brouwdagen bij de fam. Van Duivenvoorde in Lisserbroek. Maar thuis gebrouwen bieren doen natuurlijk ook mee, dus schroom niet en lever in.


 
Naast de wedstrijdbieren mogen de bieren uit alle klasse *(A, B, C. D en V) op de clubavond van september worden ingeleverd.
 
Per klasse worden de bieren beoordeeld en worden er punten gegeven,
Naast de wedstrijdbieren  (sterke blonde en Isid’Or) worden er voor de klasse A-C en B-D ook prijzen uitgereikt voor de nummers 1, 2 en 3.
Zoals jullie weten geldt voor het clubkampioenschap, dat er minimaal een wedstrijdbier in de puntentelling moet zijn opgenomen om in aanmerking te komen voor de titel CLUBKAMPIOEN.
Het Inschrijfformulier staat uiteraard weer op de website.  Op dit formulier  moeten  de namen van de brouwers ingevuld worden, het type bier en de klasse, begin en eind sg , de bitterheid en de brouwdatum. Voor de vrije klasse graag een korte omschrijving van het type bier.
Het ingevulde formulier samen met 2 flesjes inleveren op de betreffende clubavond
Zie ook het wedstrijdreglement clubkampioenschap op de website.
 
Wij zitten er klaar voor op de 27e
Namens de clubkampioenschapcommissie
Jacques

 

Terug naar overzicht

Laten we het eens over pH hebben

tww september 2019
Door: Theo van Eijden

Het begrijpen wat de rol is van pH is onmisbaar en toch ongrijpbaar. Enzymactivering, eiwitcoagulatie (uitvlokking), vergisting en zelfs de interactie tussen het bier en de smaakpapillen zijn allemaal processen die beïnvloed kunnen worden door de zuurgraad. Hoewel er veel pedante onderwerpen over brouwen zijn, kan enig begrip van zuurgraad de kwaliteit en consistentie van je bieren (helpen) verbeteren.

Om het zetmeel in mout om te zetten in suikers zijn enzymen onmisbaar. Voor een optimale omzetting naar suikers hebben deze enzymen niet alleen een bepaalde temperatuur nodig maar ook een bepaalde zuurgraad. Deze zuurgraad wordt uitgedrukt in pH.

Er zijn dus verschillende enzymen aanwezig in de ingrediënten die we gebruiken om bier te maken. Twee belangrijke enzymen voor de amateurbrouwer zijn de enzymen die de proteïnen afbreken in voedingsstoffen voor de gist (protease) en enzymen die zetmeel omzetten in vergistbare en onvergistbare suikers (diastase).

pH is dus de maat van de zuurgraad, gemeten op een schaal van 1 (zeer zuur) tot en met 14 (zeer basisch). Een zuurgraad van 7 is neutraal. De optimale zuurgraad voor de diastase is 5,2-5,8 en de optimale zuurgraad voor de protease is 4,2-5,3. Bij een zuurgraad van tussen de 5,2 en 5,6 verlopende gewenste enzymatische processen tijdens het maischen het best, vlokken eiwitten goed uit en verloopt de extractie van bitterstoffen uit de hop goed. Kortom een ideaal bereik voor het brouwproces.

Terwijl 0 en 14 worden vaak afgebeeld als grenzen, zijn er geen absolute eindpunten (zuiver fluorantimoonzuur heeft bijvoorbeeld een pH van lager dan -25). Anderzijds is het relevante pH bereik voor het brouwen van bier beperkt; voor niet-zure bieren ligt het bereik tussen de 4 en 6 terwijl zure bieren zelden waarden van onder de 3 laten zien. Brouwers worden alleen bezorgd over waarden buiten dit bereik bij het reinigen en ontsmetten.

De eigenschappen van het water en de mout hebben op meer of mindere mate invloed op de pH. De pH van het water is op zich niet zo belangrijk, maar meer de interactie tussen de mineralen in het brouwwater met de mouten is bepalend. Als calcium en magnesium in het water reageren met fosfaat uit de mouten worden onoplosbare zouten gevormd. Tijdens dit proces komen waterstofionen vrij welke een verzurend effect hebben. Donkere mouten, geroosterde granen en karamelmouten zijn zelf zuur, hoewel er geen eenvoudige relatie is tussen kleur en pH. Omgekeerd verhoogt carbonaat de pH-waarde door te reageren met zuren om een zout en koolzuur te vormen. Dit komt vrij als kooldioxide.

Er zijn spreadsheets en brouwsoftware die de pH bij het maischen kunnen inschatten op basis van de watersamenstelling en de gebruikte mouten. Het meten van de zuurgraad tijdens het brouwen blijft evenwel belangrijk omdat dit de meeste zekerheid geeft.

Er zijn verschillende producten en apparaten die je kan gebruiken om de pH te meten. De meest simpele manier om de zuurgraad te meten is met behulp van pH-papier. Het zuur in het wort geeft een reactie op het papier, welke van kleur verandert. Door de aangegeven kleur kun je dan aflezen wat de zuurgraad is van je wort. Let bij de aanschaf van het pH papier (strips) wel op de schaal en de nauwkeurigheid.

Er zijn ook digitale pH meters. Deze zijn wat duurder in aanschaf en vereisen wel enig onderhoud. Een digitale pH-meter moet je ook elke keer voor gebruik ijken met buffervloeistoffen. Maar deze meters werken sneller, nauwkeriger en prettiger.

De meeste graan brouwers zijn zich ervan bewust dat een pH van 5,2-5,6 optimaal is voor de amylase activiteit tijdens het maischen. Gelukkig is de buffercapaciteit van mout meestal voldoende om een aanvaardbare pH voor zetmeelomzetting te bereiken. Toch maakt het bereiken van een ideale pH tijdens het maischen de rest van het brouwproces makkelijker.

Tijdens de kook reguleert pH drie belangrijkeprocessen: kleurontwikkeling, eiwitafbraak en bitterheidextractie. Een druppel pH 0,1-0,3 is onvermijdelijk tijdens het koken omdat mineralen blijven reageren met fosfaat, hoewel sommige brouwers dit juist stimuleren door het gebruik van zouten of zuren. Het merendeel van de kleur dat je wort krijgt tijdens het koken komt niet van karamellisatie, maar is eerder het gevolg van de Maillard reactie. De Maillard reactie treedt op wanneer suikers reageren met aminozuren onder invloed van verhoogde temperaturen. Deze reactie heeft invloed op de smaak en kleur van in dit geval bier.

De Maillard reactie gebeurt sneller bij hogere pH-waarden en geeft meer melanoïdinen, die een lekkere geroosterde-karamel-koffie smaak en donkere kleuren geven. Als je een witachtige bier wilt brouwen, verlaag dan je pH tot 5,2 voorafgaand aan de kook. Bij een Schotse Wee heavy of een Engelse Barley wine kan het lonen om tot na de kook te wachten met verzuren.

De pH bij het koken beïnvloedt ook de hoeveelheid en het karakter vlokken bij het uitvlokken. Een pH van 5,2-5,3 produceert grote vlokjes van eiwit. Voor grote vlokken in het wort, is een pH van 4,9 optimaal omdat ze dan het minst oplosbaar zijn, maar deze waarde is meestal te zuur voor andere overwegingen. Een hoge pH zal meer alfazuren onttrekken aan de hop. Aan de andere kant zal een pH met een lage 5 waarde zorgen voor een soepelere bitterheid omdat het de extractie van tannine vermindert.

Vergisting en Smaak

Een pH daling is de meest betrouwbare graadmeter van de eerste gistactiviteit omdat het de opname van voedingsstoffen vergemakkelijkt. Tijdens de vergisting hebben lagergisten meer dan ale-gisten de neiging om de pH te verlagen. Het uiteindelijke pH-bereik voor beide is 4,1-4,7.

Naast de invloed op de wortbereiding en de vergisting beinvloedt de pH van het bier de uiteindelijke waarneming. Als een van de zes (of zo) smaken, is er een wisselwerking van zuurheid met bitterheid en zoetheid. Hoewel een zware zuurgraad en bitterheid stevig botsen, kan een lage pH-waarde de perceptie van bitterheid verhogen.

Dry hopping verhoogt de pH, waardoor zwaar gehopte IPAs zonder interventie een waarde kunnen halen van boven de 4,7. Lichtkleurige bieren met een hoge pH smaken vaak saai en slap, het tegenovergestelde van een vaak beoogd fris en dorstlessend bier. Het beheer van de pH tijdens het brouwen is gewoonlijk voldoende, hoewel aanpassing tijdens de vergisting een optie is.

Aanpassingen

Om de pH te verlagen, kun je calciumchloride, calsiumsulfaat (gips), melkzuur, zoutzuur of fosforzuur aan het wort toevoegen, waarbij melkzuur het meest geschikt is. Bij het gebruik van fosforzuur moet je er wel rekening houden dat het calcium uit je wort verwijdert en juist calcium is belangrijk voor de enzymstabilisatie en het uitvlokken van gist. Een andere mogelijkheid om pH te verlagen is door het leidingwater te mengen met gedestilleerd of osmosewater om de pH-verhogende carbonaat te verdunnen.

Als je de pH wilt verhogen, dan is natriumbicarbonaat (soda) de makkelijkste optie. Teveel natrium geeft zout bier, hoewel 50-100 PPM de smaak van moutige bieren kan verbeteren. Verder kan je ook calciumcarbonaat (kalk) toevoegen om de pH te verhogen. Van calciumcarbonaat wordt ook wel gezegd dat het niet effectief is wanneer het direct aan het beslag wordt toegevoegd omdat het langzaam oplost.  De oplossing is om het calciumcarbonaat eerst in koolzuurhoudend water op te lossen. Als geen van deze opties voldoende blijkt, kan je een kleine hoeveelheid calciumhydroxide toevoegen.

Als je het bier al hebt gebotteld kun je een kleine dosis van de zuren of zouten in een glas bier doen om het effect van een iets lagere of hogere pH te evalueren. Monitoren en het aanpassen van de zuurgraad is niet zo spannend als het toevoegen van gojibessen of jasmijnbloemen maar het zal de controle op het brouwproces verhogen en helpt uiteindelijk om heerlijke, mooie en vooral consistente bieren te brouwen.

NB: alleen voedselveilige varianten van deze stoffen toevoegen.

Bronnen

Michael Tonsmeire, Understanding pH, BYO, maart/april 2016
Wikipedia
Google

Terug naar overzicht

Recept van de maand

tww september 2019
Door: Michael Woolthuis

Er gaat nu eindelijk toch een einde komen aan de brexitbier reeks. Als allerlaatste komt er nog een borisjohnsonfarewellbarleywine. Het recept volgt nog want dat is op dit moment nog niet helemaal zoals ik het wil hebben.
Daarna…. Eindelijk weer recepten van echte bierstijlen uit fijne bierlanden als België en Duitsland en misschien ook wel een oeroud Hollands typetje.
Das pas volgend jaar dus we hebben nog wel even.
 
Voor september staat de GoodnesBrown op het menu. Dit is één van de weinige Engelse bieren waar een vasteland hoeveelheid koolzuur alleen maar kwaad kan. Te veel drukt de moutige smaak naar de achtergrond terwijl dat eigenlijk de basis van dit bier is. Voor de rest is het een lekker drinkbaar bier wat het lekkerste tot zijn recht komt als het niet te koud gedronken wordt.
 
Voor de komende tijd staan de volgende recepten op het programma:

September: GoodnesBrown
Oktober: londonesb
November: AlmostScottish
December: This porter is brown
Januari: BengaLPA
Februari: borisjohnsonfarewellbarleywine


Bestellen gaat als volgt: Log in op de site en kijk onder het menu “Voor Leden” en kies dan voor Pakket van de maand.
Betalen voor het pakket kan dan vervolgens via ideal. De levering door Brouwmaatje geschied dan op de aangegeven clubavond.
 
Groeten,
Michael
 
Ps,
Recept voor oktober:

Londonesb

batchgrootte: 10 l.
kooktijd: 75 min.
alcoholpercentage: 5.0 %
begin-SG: 1052
eind-SG: 1015
EBC (kleur): 27.0
EBU (bitterheid): 36.0
Brouwhuisefficiëntie 75 %

Ingrediënten

ingrediënt hoeveelheid kooktijd waarde bijzonderheden
Palemout (7 EBC) 2100 gr   7 EBC  
Cara Munichmout (90 EBC) 200 gr   90 EBC  
Cara Munichmout (120 EBC) 50 gr   120 EBC  
Maischwater 9.6 ltr     Leverancier: Kraan
Spoelwater 8.3 ltr     Leverancier: Kraan
Fuggles 24 gr 60 min. 5 α Bloemen  
East Kent Goldings 13 gr 15 min. 6 α Bloemen  
East Kent Goldings 7 gr 5 min. 6 α Bloemen  
East Kent Goldings 7 gr koudhop min. 6 α Bloemen  
Target 7 gr koudhop min. 14.2 α Bloemen  
Lallemand London ESB  1     Leverancier: Lallemand
Bottelsuiker 3 gr/ltr      

Maischschema

71 °C 67 °C 78 °C
stort min. 60 min. 2 min.

Opmerkingen:

  • Let op: de eerste hopgift is pas na 15 minuten koken.
  • Optioneel kan je Iers mos toevoegen voor een helderder bier.  Gebruik dan 5gr /10liter en toevoegen tijdens de laatste 15 minuten koken.
  • Bottelen doe je met 3 gr bottelsuiker per liter voor engels bier
  • Bottelen doe je met 5 gr á 7 gr bottelsuiker per liter voor echt bier

 

Terug naar overzicht

Yorkshire september 2019

tww september 2019
Door: Peter Hompe

Yorkshire dus. Wij zijn daar al eens geweest, maar dat is al gauw 31 jaar geleden. Heeeel lang geleden dus. Daarom waren we wel weer eens toe aan een update. Het grote voordeel is dat je direct van Nederland naar Yorkshire kunt varen. Dat scheelt enorm veel tijd ten opzichte van een reisje langs de overtocht Calais-Dover want de boot gaat deze keer vanaf Rotterdam naar Hull. Je vaart dan met een groot schip, voorzien van restaurants, barretjes, winkeltjes en zelfs een bioscoop. Er is dus voldoende vertier aan boord. De bieren die ze in die barretjes schenken vallen wel wat tegen. Het is bijvoorbeeld niet zo dat ze 5 typische bieren uit het gebied waar je naar toe vaart op tap (of desnoods op fles) hebben. Wat hebben ze dan wel op tap? Welnu de welbekende Stella Artois als pils. Nog altijd zeer geliefd bij de Engelsen en ook overal in Engeland meestal wel op tap verkrijgbaar. En Guinness. Niet ijskoud, hoewel dat tegenwoordig helemaal ‘hot’ is in Engeland, maar gewoon vanaf zo’n langzaam lopend tapje. Ik geloof dat ik ook nog een fles Newcastle Brown Ale in een koelkast zag staan

Het is dan ook best vreemd als je een Duitser van de bar hoort/ziet weglopen (hij sprak tegen z’n vrouw in onmiskenbaar Duits) met een pint Guinness in z’n hand. Helemaal als je bedenkt dat het in Duitsland nog steeds voornamelijk gaat over bieren gebrouwen volgens het Reinheitsgebot. Nou zeg ik niet dat die Guinness daar niet aan voldoet, ik bedoel meer dat de Duitse bierdrinker nou niet een echt avontuurlijke drinker is, maar zodra hij voet aan boord van een boot naar Engeland zet, zet hij blijkbaar zijn bierprincipes overboord. Achter het schip kon je ze nog zien drijven in het kielzog.

De boot is een nachtboot. Die vaart ’s avonds om een uurtje of negen weg en is er dan de volgende ochtend om een uurtje of acht lokale tijd. Totaal doet-ie daar 12 uur over en dus heb je een hut. Nou hadden wij lang gewacht met boeken van deze overtocht in verband met de Brexit. Alleen dan ben je wel weer zo laat dat je mogelijk geen hut hebt met twee bedden naast elkaar. Het alternatief is een stapelbed (hadden we dus op de heenweg) en dat is niet meer aan te raden als je boven een bepaalde leeftijd en gewicht komt. Gelukkig gaat dit op de terugweg wel goed. Bij aankomst heb je nog een ontbijt en dan wordt je verzocht je auto weer op te zoeken en er uit te gaan. Dat was prima, maar volgens mij zijn ze alvast aan het oefenen hoe ze er bij de douane zo lang mogelijk over kunnen doen om alle papieren te inspecteren, zodat de stemming waarin je het land binnenrijdt alvast beneden alle peil is.

Wij hebben een huisje gehuurd in het gehucht Gilling West net even ten noorden van Richmond, een ietwat grotere plaats. Aangekomen bij het huisje blijkt dat er 150 meter verderop een pub zit. Maar nog mooier, 150 meter terug zit een hotel en die hebben vaak ook een pub in zich. Beide serveren eten en bier en als je de recensies mag geloven is het bij beiden goed toeven. Wij kwamen op vrijdag aan en we konden ná vieren het huisje in. We zijn diezelfde middag nog naar Richmond gereden om wat boodschappen te doen. Ze hebben hier in Engeland ook de Lidl en dat zijn hier over het algemeen mooie, grote winkels. Ze hebben ook hier natuurlijk heel veel eigen-merkspullen, maar ook bekende merken. Tot mijn verrassing hadden ze hier, voor een Lidl in elk geval, best een grote sortering bieren. En zelfs een eigen lijn bieren. Ik heb van redelijk wat verschillende bieren een flesje meegenomen om te ‘testen’.

De zondag erna hebben we een wandeling gemaakt vanuit Richmond en die kwam op de terugweg langs het ‘oude’ station. Het gebouw staat er nog, het is niet meer in gebruik als station. Wat er nu in zit is eigenlijk niet slecht. Een ijssalon, een brouwerij, een bioscoop, een galerie en een tearoom. De brouwerij was wel open, maar de vent die het winkeltje ervan op dat moment bestierde, gaf meteen aan dat hij van het brouwproces dan wel de bieren, helemaal niets afwist. Ok, dan moeten we daar dus later nog even teruggaan.

Ondertussen zijn we hier ook al een keer in de Tesco boodschappen wezen doen. De Tesco is, zeg maar, het Albert Heijn equivalent. Wat me bij de bierafdeling meteen opviel, was de afwezigheid van nieuwe soorten bieren. Bij ons in de AH, kun je tegenwoordig bieren uit Hawaii, Amerika vasteland, Mexico, enz maar ook zeer lokale bieren kopen. Verder bieren van allerlei kleine nieuwe Nederlandse brouwers. Ook nog steeds de oude bekenden, maar gewoon heel veel nieuw werk. Kijk, een AH is nou eenmaal geen bierspeciaalzaak en heeft dus nooit zoveel keuze als een bierspeciaalzaak, Mitra, of een goede slijter. Maar ik vind dat ze toch een redelijk aantal nieuwe en oude bieren hebben. Daarnaast de sessions en de alcoholarme en alcoholvrije. Dat doen ze helemaal niet slecht. En dat geldt tevens voor de andere bekende supers in Nederland.

Ja kijk, die Tesco had wel wat nieuws, maar dat zijn dan bijvoorbeeld IPA’s. Nou, zeg je dan, wat zeur je dan. Nou, die IPA’s hier zijn echt niet gelijk aan de IPA’s thuis. Ze hebben hier echte Engelse IPA’s en dat is heel wat anders dan de IPA’s die bij ons in de schappen staan. Wij worden overspoeld door de Amerikaanse stijl IPA’s, al worden ze vaak wel gewoon in Nederland gebrouwen door Nederlands (nieuwe) brouwerijen, maar dat is heel wat anders dan de Engelse IPA’s. Hier in Engeland wordt nog heel traditioneel gebrouwen. Kom ik later op terug. Dus waar wij bieren met de meest exotische hoppen kennen en daarbij dan ook nog de meeste exotisch combinaties van zout, peper, karamel, en noem alle bijzondere toevoegingen maar op, doen de Engelsen het gewoon vaak met de standaard hoppen, (East-Kent) Goldings, Fuggles en Challenger of als ze heel wild doen, Willamette of Brambling Cross bijvoorbeeld. Misschien overdrijf ik wat, maar dit is ongeveer wat ik zie.

Dus vandaag (woensdag) maar eens even naar de Richmond Brewing Company gegaan. Hij was open en er werd op dat moment gebrouwen. Mooi. Er was één man vanachter de kassa een vrouw aan het helpen/te woord aan het staan. Het rook alsof het maischproces bezig was. Dit is een kleine brouwerij met een Hot Liquor Tank, een Mash Tun, een Kettle (de brouwer noemde deze Copper). Verder een aantal gistvaten. Toen de man klaar was, ben ik hem maar wat vragen gaan stellen. Hij heeft een capaciteit van 6 barrels (=163.658x6= ca. 1000 liter). Hij heeft geen bottellijn. Ik zag trouwens ook nergens een schrootmolen of de restanten van het schroten, dus zal hij wel compleet geschrote mout aankopen. Dat heb ik vaker gezien in Britse kleinere brouwerijen. Dus bottelen wordt ergens anders gedaan. Daarvoor komt een tankwagen langs, en dan gaat er door het raam een slang in zo’n gistvat en wordt de inhoud overgeheveld. Er waren die ochtend twee vaten geleegd in de tankwagen.

Lees je het goed? Jawel, vanuit het gistvat in de tankwagen richting bottellijn. Of ze vullen vaten, want naast flessen gaat het bier ook naar de lokale pubs. Niks lageren dus! Hoe zit het met een maischschema? Nou gewoon 67 graden, storten, 90 minuten op temperatuur houden. Dan spoelen uit de Hot Liquor tank (was hij net aan het doen) en dan in de Copper of Kettle en 90 minuten met hop koken. Na 45 minuten komt er nog een aromahop bij. Mogelijk kookt hij maar een uur. Daar wil ik vanaf zijn. Dan gaat het via de platenkoeler naar een gistvat en gaat er gewoon korrelgist bij. Die gist wordt ongeveer 10 generaties hergebruikt. Ik vraag nog naar een maischschema, maar daar heeft ie een mooi antwoord op: why complicate things when this works? En indeed, waarom zou je? Verder maken ze ook nog een pils. Daarvoor koopt-ie ‘lagergist’ in en heeft ie een groot dubbelwandig roestvrijstalen vat staan dat op een constante lage temperatuur te houden is. De pils vergist in ca. 10 dagen en gaat dan dezelfde weg per tankwagen om verder gedistribueerd te worden.

De brouwerij is nu 11 jaar oud en dus nog redelijk jong. Ondanks dat zijn de bieren op z’n best traditioneel te noemen. Ze brouwen er de volgende bieren:

Swale Ale (3.7%), een donker bruin bier met coffee/chocoladesmaak. Echt een lekker biertje.

Gundog Bitter (3.8%), een Engels Bitter met precies de juiste kleur. Fruitig en best bitterig. Niet echt helder.

Drummer Boy (3.8%) een koperkleurig bier. Goed te drinken

Station Ale (4.0%) een vrij lichtgekleurde Engelse Bitter. Niet glashelder.

Stump Cross (4,7%) een amberkleurig bier gemaakt van o.a. ‘limestone filtered cave water uit de Stump Cross Caverns. Op de fles staat English Bitter.

Richmond Pale Ale (5.0%) Een ‘pale’ makkelijk drinkbaar zomerbier. En dat klopt.

Overigens gebruiken ze in deze bouwerij in sommige bieren juist weer wel aparte hoppen: in Gun Dog wordt iets gebruikt om een meer citrusachtige en fruitige smaak in het bier te krijgen. En dat is gelukt, ondanks dat ze hem wel weer heel bitter gemaakt hebben. Kan nèt, zou ik zeggen. In de pils, Bobby Beer, (4,7%), wordt weer gebruik gemaakt van de supertraditionele hallertau en saaz hoppen (in licentie gebrouwen).

Oh ja, ook leuk, behalve voor het pils gebruikt hij verder voor alle bieren dezelfde gist in het kader van ‘why complicate things’. Zelfde gist, zelfde maischschema en toch zoveel verschillende smaken bieren. Dat moet dan toch uit vooral de mouten en ook de hoppen komen. Ik vind het dan toch leuk dat ze hier met zoveel gemak zoveel verschillende smaken weten te produceren. Ikzelf ben eigenlijk al uitgekeken op onze nieuwe bieren met die vreselijk uitgesproken smaken als Caramel/Zout, Speculaas, Jalepeño of andere vreselijk hete peper, Kaviaar, Mossel, zwarte knoflook, Bloemen, Vruchten of die verschikkelijk overdreven bittere IPA’s van ons. Doe mij maar een lekker traditionele Weizen, Wit, Blond, Dubbel of Tripel. Zolang ze maar niet te zoet zijn. Maar ik ben absoluut ook een fan van Engelse bieren. Een heerlijk bier met slechts 3.8% alcohol. Dat is toch prachtig. Je gaat dan na twee pinten nog gewoon de weg op. En dat mag ook hier. En Engelse bieren zijn eigenlijk bijna nooit uitgesproken zoet.

Dus in die Tesco voor het bierschap zie ik veruit de meeste bieren van Engelse makelij. Zo zie ik bijvoorbeeld de twee bekendste uit Yorkshire: de John Smith’s extra smooth en de Tetley’s smooth ale. Beide in blik. Beide 3,6% en beide voorzien van zo’n CO2 capsule om er een prachtig smooth schuimlaagje op te produceren. Ze schelen ook niet veel in smaak (of gebrek aan). Guinness heeft ook zo’n capsule en ook die zie je hier natuurlijk in het schap staan. Verder heel veel tradionele biermerken en bieren. Van Theakston, de Old Peculiar bijvoorbeeld, de HopGoblin reeks, de Black Sheep bieren, de Speckeld reeks van Morland, de bieren van St Peter’s, de bieren van Young’s, Marston’s, Shepherd’s Neame, Fuller’s, Greene King en noem ze maar op. Ze staan er en plenty ook. En dit zijn over het algemeen echt traditionele Bitters, Special Bitters, Extra Special Bitters (ESB), Golden Ales, Porters, Stouts, Barley Wines, Brown Ales, of Pale Ales. Dan is er vaak een heel bescheiden schapje buitenlands bier met o.a. Amstel (¾ liter fles en 4,1%), Heineken, Brewdog (Schots, dus buitenlands), Leffe, Erdinger, Peroni of Moretti en dat soort bieren, maar veel is dat niet. En dan heb je nog een groooot schap met de pilsen, groot verpakt, waaronder de Foster’s, Stella Artois, Beck’s, Heineken (alweer), Corona, Budweiser, huismerk, enz. Maar dit aanbod zag ik 31 jaar geleden ook al in de Tesco, Asda, Morrison en Sainsbury’s. Conclusie: er is hier nog steeds niet echt veel veranderd. Nog steeds een heel compleet, maar traditioneel aanbod dus.

Why complicate things?

Cheers!

 

Terug naar overzicht