Het is waar. Er zijn altijd kansen! Een nieuw brouwjaar! Allereerst wens ik iedereen voor 2021 alle goeds, goede gezondheid en prachtig (zelfgebrouwen) bier toe. En omdat een goed begin het halve werk is hebben we een verrassing ingesloten…

Afgelopen clubavond

Helaas was het niet mogelijk om onze jaarlijkse eindejaarsproeverij in De Boerderij te houden. Daarom heb ik samen met Gery Uijtenhaak en Daniel Eisinger een online variant op touw gezet. Daarbij geholpen door clubleden die als afhaalpunt voor het bier en de hapjes fungeerden. Na wat aanloopperikelen (wederom de wijze les “If it ain’t broken, don’t fix it”) ging de avond voortvarend van start. Met 1.100 chatberichten, bijna 1.000 andere interacties en vele lovende reacties kunnen we spreken van een succes. Aan alle mensen die geholpen hebben en alle deelnemers, namens het bestuur: bedankt!

Komende clubavond

Ook de komende clubavond staat in het teken van een proeverij. Deze keer echter gecombineerd met een virtueel bezoek aan de Leidsche Brouwerij. Vanuit andere verenigingen wordt met veel waardering gekeken naar de online activiteiten die we ontplooien. De ervaring die we opdoen met deze activiteiten zal ook na het COVID-19 tijdperk voor onze club en onze leden waardevol zijn.

Clubkampioenschap

De uitreiking van de prijzen werd gedaan tijdens de afgelopen clubavond. Verderop in deze uitgave vind je alle details.

Lekkere afsluiting van het vorige jaar. Buiten dat er geen fijne knallers en eindfeesten waren, de kroeg dicht was, we niet eens gezamenlijk oliebollen mochten eten, was ik ook vergeten om mijn stukje voor het clubblad van december in te leveren. Bij dezen dus eerst een samenvatting van vorige maand en aansluitend een klein stukje over het recept van deze maand.

December

Het recept voor deze maand is/was een hazy IPA. Een relatief nieuw soort biertype. Volgens mij is er ooit bij iemand het klaren een beetje mislukt en om de boel toch aan de man te kunnen brengen is er een schimmig biertype bij verzonnen.

Dit is wel een topbier met allemaal lekkere smaakjes van de meest wazige fruitsoorten waarvan je het bestaan alleen maar kon vermoeden. Lees de hopbeschrijvingen maar (ergens op internet ofzo), dan weet je wat ik bedoel.

Dit is wel een lekker biertje om alvast maar te hebben staan voor een nog altijd mistige toekomst. Want voor je het weet besluit Mark R. de huidige pandemie naadloos aan de volgende, volgens iedere vage rivm-er, aanstaande pandemie te lockdownen. Je biervoorraad kan dan maar beter op orde zijn. Beter met bier verlegen dan om bier verlegen is een heldere oude brouwersuitspraak.

Januari

Een droge stout. Ook altijd lekker om in de voorraad te hebben. Gewoon, zomaar volgens recept gebrouwen en dus zonder veel ongemakkelijke extra’s, is het al een fijn bier. Maar het recept van de Draistout leent zich uitstekend om lekker mee te spelen. Zeker als je eens een keer lekker uit of in de band wilt springen, dan heb je nu alle kans. Je kan koffiebonen toevoegen (tijdens de lagering en dan ongeveer 100-300gr hele bonen/liter, wel eerst ontsmetten met wat jonge jenever). Of, als je denkt dat dat te makkelijk is, voeg dan eens rood fruit toe. Bijvoorbeeld het blik krieken dat je ooit gekocht had voor het kriekenbier wat je toch nooit gaat maken. Of, doe eens echt spannend, kijk eens in de supermarkt in het schap van de raar uitziende, onuitsprekelijke naam hebbende, het zou zomaar eetbaar kunnen zijn en mogelijk echt wel fruit of eigenlijk meer een soort groente want het ligt toch echt op de groentenafdeling, dingen. Als je het een tijdje meekookt zullen de meeste meegelifte giftige spinnen en andere beestjes wel zo ongeveer dood zijn en misschien smaakt het uit eindelijk nog wel lekker ook. Je weet maar nooit.

Wegens een vaccinatie-achterstand ligt het hele pakket maken en leveren een beetje stil. Wel kan je de losse ingrediënten bestellen bij Brouwmaatje en als je het John heel lief vraagt is hij misschien bereid om het als pakket te leveren. Dit alles kan hij dan ook via de posterijen naar je toe laten komen.

Groeten,
Michael

Recept voor December

HazyPA

Ingrediënten

Maisch schema

Opmerking:

Een eind SG van 1012 is goed haalbaar maar lager is beter. Rond de 1009-1010 is perfect.

Recept voor januari

Draistout

Ingrediënten

Maisch schema

Allereerst ook vanuit de clubkampioenschappencommissie voor iedereen de beste wensen voor 2021 en dat we “Corona” maar snel mogen overwinnen en het weer een mooi bier(wedstrijd)jaar mag worden. Afgelopen jaar zijn er door de “Corona” heel wat activiteiten zoals brouwdagen en clubavonden geschrapt. Ondanks dat zijn er door de brouwers heel wat bieren gebrouwen en ingeleverd voor de clubkampioenschappen.

In de zomer was onder invloed van “Corona” en de onduidelijkheid of de clubavonden weer opgestart konden worden, besloten om het wedstrijdbier op verschillende inleverpunten verspreid in Noord en Zuid-Holland te laten inleveren. Dat heeft goed uit gepakt, maar liefst 44 bieren zijn er ingeleverd.  Omdat de clubavonden niet, of met minimale bezetting van maximaal 30 man in september, door  konden gaan, heeft de keuring dit jaar  bij de keurmeesters thuis plaatsgevonden. De eerste ronde is verdeeld over de keurmeesters  en wat ik achteraf hoorde zijn daar ook verschillende leden bij de keuringen aanwezig  geweest.

Na 3 weken waren alle uitslagen binnen en heeft de commissie van iedere klasse de 5 best scorende bieren weer verdeeld over koppels van 2 keurmeesters die gezamenlijk de ranking van deze bieren in de klasse bepaalden. Eind november waren de winnaars bekend en konden de bekers worden besteld en certificaten gemaakt.

Normaal zou op de clubavond van december  de feestelijke prijsuitreiking zijn geweest. Helaas was dat niet mogelijk, vandaar dat wij als wedstrijscommissie hebben besloten  om de prijzen bij de winnaars thuis uit te gaan reiken. Ook is er een uitreiking gecombineerd met  de ophaaldag van de “proeverij” producten. Dit scheelde ons een rit naar het hooge noorden van Holland om 2 x 3 certificaten uit te reiken. De uitreiking van de bekers en certificaten is op film vastgelegd en het resultaat werd op de online clubavond van december vertoond.

Hieronder een overzicht van de prijswinnaars clubkampioenschappen 2020 met een certificaat voor alle 1^e, 2^e en 3^e prijzen en een beker voor de nummers 1 in de verschillende klassen.
 
En de winnaars zijn:

Saison

1^e prijs  83 ptn   Stefan Hendriks

Klasse A-C-V

3^e prijs  83 ptn   Kelvin van Geene    met een Kerst Tripel
 
2^e prijs 89 ptn   Stefan Hendriks  met een Double Imperial Pale  Ale    
 
1^e prijs  90 ptn   Theo van Eijden met een American Pale Ale

Klasse  B-D-V 

3^e prijs 80 ptn    Vok, Nick en Koen Oud met een Quadruppel   
 
2^e prijs 81 ptn    Vok, Nick en Koen Oud met een Russian Imperial Stout met rook
 
1^e prijs 83 ptn    Stefan Hendriks met een Baltic Porter

Clubkampioen  2020

Stefan Hendriks
 
Alle prijswinnaars van harte gefeliciteerd.

Uitslag

Vanaf medio  januari is de uitslag,  per bier,  met commentaar en punten te downloaden op de website.
 
Een lid kan na inloggen in het “Voor leden” menu naar “Mijn uitslagen” gaan. Daar staan alle keuringsformulieren van de bieren waarmee hij heeft meegedaan.
 
Bovenin kun je het wedstrijdjaar kiezen. Door op het downloadknopje (links in de regel) te klikken, krijg je het keuringsrapport als PDF.

Jaar 2021

Voor het komende jaar staan er weer kampioenschappen gepland. De wedstrijdbieren voor volgend jaar zijn een tripel (klasse C) en Porter (klasse B). Nadere info vind je elders in dit clubblad.

Walter Bakker en Erik Deelissen hebben aangegeven per februari 2021 te willen stoppen met hun bestuurlijke functie. Het bestuur is naarstig op zoek naar twee nieuwe bestuursleden, waarvan één de functie van penningmeester op zich neemt. Ook vrouwelijke leden worden aangemoedigd zitting te nemen in ons bestuur.

Wat kunnen wij je bieden: een gezellig team dat in een maandelijks overleg onderling afstemt welke activiteiten we als vereniging gaan ontplooien. Iedereen kan naar eigen kennis en kunde haar/zijn inbreng hierbij leveren. Dit onderling overleg is altijd gemoedelijk en gaat natuurlijk gepaard met enige consumpties. Kortom, een leuk team dat op een vriendschappelijke manier met elkaar samenwerkt. Als mede-bestuurslid ben je in staat richting te geven aan de manier hoe wij als vereniging met elkaar omgaan. Als je meer informatie wilt kan je contact op nemen met een bestuurslid of een mailtje sturen naar bestuur@twortwat.nl.
 

Stefan, Michael, Olaf, Niels, Robin, Christopher
 
 

De auteurs en artikelen die wij hebben overwogen voor De Gouden Veer waren:

• Chris Talbot: Norwegian Farmhouse Ales
• Ben Uijtenhaak: Inductiebrouwen
• Eelco van der Snoek: Covid-19: Time4Kveik
• Jan Olijhoek: De gekroonde Valk
• Sebastiaan Tekelenburg: Hopteelt in de tuin
• Nick Oud: De zoektocht naar Sahti
• Pieter Hermans: Mijn iSpindel avontuur
• Din Boekestijn: verschillende brouwers zelfde passie

De mediacommissie heeft uiteindelijk Nick Oud uitgeroepen tot winnaar van De Gouden Veer. Met zijn artikel "De zoektocht naar Sahti" vertelt Nic ons hoe hij dit bijzondere bier probeert op een op een gezellig bierfestival en dan op zoek gaat naar dit bier. Zijn zoektocht brengt hem uiteindelijk naar Slovenië, waar hij het bier zelfs mocht meebrouwen, inclusief een 'Buena Vista concert' ter gelegenheid van zijn bezoek. Enkele leden hebben tijdens de clubavond van september 2019 ook mogen proeven van dit bier.

Dit vermakelijk artikel herinnert ons nieuwsgierig te blijven naar andere bieren en smaken. Namens de mediacommissie feliciteer ik Nick met het winnen van De Gouden Veer.

Allereerst iedereen een voorspoedig maar bovenal een gezond 2021 gewenst!

Saison was afgelopen jaar het kloonbier en ik heb er een 1^e prijs mee gewonnen. Normaal wordt er tijdens 1 van de clubavonden een kleine presentatie over het type gehouden (met soms een aantal commerciële voorbeelden om te proeven). Dit jaar is het door de omstandigheden niet verder gekomen dan een omschrijving van het type in het clubblad van maart. Daarom nu nog even dit stukje met mijn prijswinnend recept.

Toen ik in 2019 mijn eerste poging tot het brouwen van een ’Saison’ ondernam, was dat omdat dit biertype mij erg aanspreekt. Daarnaast is het altijd weer een uitdaging om een goed gelijkend maar vooral lekker bier naar type te brouwen.

Al een tijdje liep ik dus met dit idee rond, en als het dan buiten wat warmer wordt is het tijd om dit type te gaan brouwen. Het kan natuurlijk ook als het buiten –10 °C is maar dan moet je wel de beschikking over een goed verwarmbare gistkast hebben als je, zoals ik, in de schuur moet brouwen. Een Saison-gist doet het namelijk prima bij hogere temperaturen en dat zorgt ervoor dat het bier sneller en mooi uitvergist. Ook zorgen de hogere vergistingstemperaturen voor de juiste karakteristieken van het biertype. Het is een bier dat redelijk lang nodig heeft om volledig te vergisten. Dat komt omdat Saison-gisten zogenaamde ‘var. diastaticus’ gisten zijn. Deze kunnen ook de moeilijk vergistbare suikers, zoals maltotriose, d.m.v. enzymen opknippen en omzetten in alcohol en koolzuur. Deze gisten zijn ook echte stofgisten, ze vlokken maar heel langzaam uit en zijn daardoor ook in staat om heel lang door te gaan. Dat betekent dat je echt even geduld moet hebben alvorens te kunnen bottelen. Zelfs na het bottelen kan je het bier beter ook lang warm laten staan. Pas na ca. 10-12 weken vanaf brouwen komt het een echt op dronk.

Met het samenstellen van het recept heb ik de nodige recepten en literatuur erop nageslagen. Uiteindelijk besloot ik om naast pilsmout ook speltmout te gebruiken. Degene die wel eens een Duits ‘Dinkel’ bier (speltbier) geproefd heeft, herkent het ingrediënt meteen, het voegt iets kruidigs toe en zorgt bij de juiste balans voor meer complexiteit. Het is zeker geen standaardingrediënt voor deze bierstijl, maar wordt wel vaker gebruikt. Daarnaast nog ietsje tarwemout voor een iets friszure toets en een klein beetje havervlokken voor een zachter mondgevoel.

Bij de hopkeuze heb ik in mijn eerste brouwsel Styrian Celea als bitterhop/aromahop gebruikt, deze geeft bloem en citrusachtige indrukken. Daarnaast East Kent Golding als aromahop, deze geeft bloemige, kruidige, aardse indrukken. Dit zijn allen eigenschappen die goed in de stijl passen.

Bij het 2^e brouwsel heb ik de Styrian vervangen door Warrior omdat ik deze op voorraad had en deze hop geeft een zachte bitterheid en kruidige en citrus achtige aroma’s. Met name de bitterheid kan bij een bier met een laag eind SG al snel wat harder overkomen.

Het maischschema was er een om een goed vergistbaar wort te krijgen. 1 stap van 10min. op 56 °C, dit voor de havervlokken, en verder 50 min. op 63 °C en nog even 10min. op 72 °C voor de laatste restjes. Daarna verder verwarmen naar 78 °C voor het spoelen. Een var. Diastaticus gist eet uiteindelijk toch de meeste suikers op, dus het maischschema is van iets minder belang. Je wilt eigenlijk gewoon een goed vergistbaar wort. De meeste zoetbeleving bij een erg droog bier als een ’Saison’ komt van de esters die gevormd worden tijdens de vergisting. Mede daarom is de hogere vergistingstemperatuur hier belangrijk.

Na het brouwen heb ik het wort teruggekoeld en verdeeld over drie batches met de volgende gistsoorten, Wyeast French Saison, Wyeast Belgian Saison en Wyeast Farmhouse Ale. Deze drie laten vergisten in de vergistingskast op 24 °C en toen de temperatuur op laten lopen tijdens de hoofdvergisting tot 26 °C en deze toen vastgehouden. De vergisting verliep redelijk voorspoedig en uiteindelijk eindigden de drie bieren op resp. 1002, 1003 en 1010.

Het opsplitsen van batches doe ik wel vaker. Dat is het voordeel als je iets meer liters in 1 keer kan brouwen. Door het gebruik van verschillende gisten en/of wel of niet dryhoppen leer je heel veel en ook nog eens veel sneller. Daarnaast is het basiswort identiek en dus perfect voor een vergelijkend onderzoekje.

Het 1^e recept had een start SG van 1060. Achteraf een beetje te optimistisch want Saison gisten gaan ver door… erg ver. Een SG van 1000 of zelfs lager komt voor. Met een eind SG van ongeveer 1002 uiteindelijk dus een lekker ‘verfrissend’ biertje verkregen van ruim 7,6% + 0,3% bottelsuiker. De drie batches waren alle drie wel redelijk geslaagd, maar dit was toch niet de bedoeling. Te hoog in alcohol en ook vond ik de speltmout iets overheersend. Kortom, nog niet in balans. Daarnaast had ik het idee dat de vloeibare gisten het redelijk zwaar hadden gehad. Ik had weliswaar 2 smackpacks per batch toegevoegd maar hier geen starter mee gemaakt. Maar bij een start SG van 1060 op 30 liter had dit eigenlijk wel gemoeten. Dat vertaalt zich dan in een vergisting die moeilijker op gang komt, langer duurt en er kunnen gistingsnevenproducten in je bier komen die in de meeste stijlen ongewenst zijn.

Hier was dus ruimte voor verbetering…. Maar ja, eerst moest de voorraad geproefd en geanalyseerd worden en vooral de smaakontwikkeling is altijd weer interessant.

Toen bekend werd dat het kloonbier afgelopen jaar een ‘Saison’ was, hoefde ik eigenlijk alleen maar mijn recept aan te passen op die punten waar ik verbetering nodig vond.

De punten die aangepast heb t.o.v. het 1^e recept zijn:

• andere bitterhop,

• minder speltmout

• naast pils ook pale mout,

• andere gisten, ‘Mangrove Jack M29 French Saison’ en ‘Lallemand Belle Saison’ korrelgist i.p.v. de vloeibare ‘Wyeast’ gisten,

• lager start SG, nu 1042

• maischen op 64 °C i.p.v. 63 °C

• vergisten op 28 °C

Het brouwen ging voorspoedig en het gewenste start SG behaald, verdeeld over 2 batches, 1 met de M29 en 1 met de Belle Saison. Ook de vergisting verliep keurig volgens het boekje en beide bieren eindigde onder de 1001. Uiteindelijk gebotteld met 6 gram suiker per liter en zeker 4-6 weken warm laten staan.

De smaak was al veelbelovend, en uiteindelijk is het bier goed gelukt!

Het recept

Vergistbare ingrediënten

Hopgiften

Maischprofiel

Vergistingsprofiel

Neem een Saisongist naar keuze of splits de batch en experimenteer met verschillende gisten

Succes!
Stefan Hendriks

Ingredienten

Maisch

Temperatuur: 67 °C

Duur: 45 min

De kook

Duur koken: 60 min

De 3 g Magnum als First Wort Hop voor de kook tijdens filteren aan het wort toevoegen. Na afloop van de kook de wort tot 80 °C laten afkoelen en dan de whirlpool hop toevoegen: 13 g Galaxy en 26 g Citra hop. Dit 20 minuten laten staan. De wort afkoelen tot 18 °C en de korrelgist toevoegen. Laat de vergisting oplopen tot 19 °C. Als de vergisting halverwege is de temperatuur laten door stijgen tot 22 °C. Houd rekening met een stevige krausen, zorg dus voor voldoende head space.

Als de vergisting tegen het einde loopt de koudhop toevoegen, dit zal ongeveer op de 7^e dag van de vergisting zijn. Voeg dan 52 gr Galaxy en 78 gr Citra toe. Laat de koudhop oplossen en dan het bier afkoelen tot 1 tot 2 °C. Indien mogelijk niet langer dan 3 dagen koudhoppen.

Opmerkingen van de brouwer

Ik denk dat we begin 2016 voor het eerst 22 liter van dit bier hebben gebrouwen. We waren er net in geslaagd om een zeldzame batch Galaxy-hop te bemachtigen en het leek een goed idee om het te combineren met Citra hop in een NEIPA. Het doel van het bier was en is nog steeds om behoorlijk vol van smaak en aroma te zijn, en niet bang te zijn voor de agressieve karakter van Galaxy. Het is een vrij onbezonnen hop met harde bittereigenschappen; in combinatie met de sterke koudhop polyfenolen zorgt dit voor een zeer ‘groene’ ervaring bij jonge bieren. Vakkundig gebruik van de hop en een beetje geduld helpt om de tropische en romige natuur naar voren te brengen. In mijn ervaring zorgen de verschillende hopsoorten voor een waas of ‘troebelheid’ in het afgewerkte bier. Reken op een ondoorzichtige lichtgele romige / yoghurt-uiterlijk met een zachte, soepele body die leidt tot een scherpe afdronk. Aroma's moeten er uitspringen, smaken moeten volledig verzadigd zijn en als het goed wordt gebrouwen, moet het een mooie donzige witte schuimkraag hebben die lang aanhoudt.

Met betrekking tot een geschikt waterprofiel voor ESNW zou ik thuisbrouwers willen aanmoedigen om te experimenteren. Vraag het waterrapport op voor het gebied waar je woont, let specifiek op ppm's voor calcium, chloride, magnesium, natrium, sulfaat en bicarbonaat. In Cornwall hebben we overwegend zacht water, variërend van ‘matig zacht’ tot ‘zeer zacht’. Dit betekent in feite dat ppm's voor alle kationen en anionen erg laag zijn. Het betekent ook dat we een geweldige basiswaterbron hebben voor het bouwen van stijlprofielen. Ik ken een aantal brouwers die omgekeerde osmose-technieken gebruiken om hun water bijna volledig te demineraliseren, maar ik vind het leuk dat we het alleen door een sedimentfilter en vervolgens door een koolstoffilter laten lopen. Dit verwijdert alle roest of vuil van oude waterleidingen en ook het vluchtige, lage chloorgehalte dat wordt gebruikt om bacteriën te doden. Werken met het water in jouw omgeving is naar mijn mening een van de meest interessante onderdelen van het brouwen, vergelijkbaar met het concept van ‘terroir’ in de landbouw.

Bij dit bier richten we met de chloride tot ongeveer 230ppm, we laten sulfaat zitten op basisleidingniveau (10ppm), we verhogen natrium tot ongeveer 50ppm. Het natriumchloride wordt tijdens de kook toegevoegd en het calciumchloride aan het beslag. Door dit te doen, creëren we een zeer zacht mondgevoel, maar zonder het calciumgehalte tot boven de 100ppm te verhogen. U hoeft dit profiel echter niet te proberen imiteren, in feite zou ik het ook aanraden als uw basislijn aanvankelijk te veel afwijkt. Het is veel belangrijker om te werken met wat je hebt en van daaruit aan te passen.

Andere tips voor succes met een NEIPA zijn om je PH's te meten en corrigeren. Het beslag moet 5,2-5,3 pH zijn bij 20 °C, en 5-5,1 pH voor het koken, 4.9-5,05 pH nadien, na de fermentatie 4,3 pH, na de koudhop 4,5-4,8 pH. Zuurstof verpest je bier sneller dan wat dan ook. Om dit als thuisbrouwer te beperken is lastig. Ik adviseer een gesloten vergisting en vandaaruit gesloten overbrengen naar een vat voor de dry-hopping, geforceerd carboniseren en niet voor conditionering in flessen. Wacht tot de vergisting gereed is, koel af tot 15 °C en voeg de koudhop toe. Op deze manier voorkom je hopcreep. Hopcreep is iets wat we niet leuk vinden bij Verdant, het zorgt voor een verzwakt bier dat veel meer diacetyl heeft dan de gist kan op ruimen.

Op het YouTube kanaal van The Craft Beer Channel brouwen twee vrienden ook dit bier. Volg hun belevenissen in twee afleveringen:

1. We maken weer een homebrew, dit keer profiteren we van een aanbieding om Verdant Brewing Co’s eigen gist te gebruiken om een geweldige New England IPA te maken. Volg Jonny en Brad terwijl ze proberen het ultieme New England IPA-recept te brouwen met alleen basisapparatuur voor thuisbrouwers, en verneem de tips van James, hoofdbrouwer bij Verdant zelf (https://www.youtube.com/watch?v=8TvDaypgU5o)

2. Dit is de finale van het tweedelige avontuur homebrew New England IPA. Deze week experimenteren we met droge hop en CO₂-regulatoren, bestrijden we een absurde hittegolf en ontdekken we dat de Verdant-gist van Lallemand het meeste werk voor ons heeft gedaan. Krijg eindelijk de mening van Verdant-hoofdbrouwer James over ons IPA-recept uit New England (https://www.youtube.com/watch?v=fv5Mw7tOHig)

Hier de link naar de website van Craft Beer Channel zelf en het door hen gebruikte recept;

https://craftbeerchannel.com/lallemand-verdant-homebrew-new-england-ipa-recipe/

Bron

YouTube: https://vlaamshobbybrouwforum.be/forum/index.php?thread/11804-lallemand-verdant-ipa-gist-brouwcompetitie/

Lallemand heeft afgelopen jaar een nieuwe korrelgist uitgebracht, LalBrew® Verdant IPA is speciaal geselecteerd in samenwerking met de Verdant brouwerij in het Verenigd Koninkrijk, met name geschikt voor moutige en gehopte bieren. Duidelijke tonen van abrikoos, tropisch fruit en citrus geproduceerd door deze gist gaan goed samen met de aroma’s van de IPA’s. De vergistingsgraad is medium tot hoog wat resulteert in een zacht gebalanceerd moutprofiel met iets meer body dan we gewend zijn van bieren vergist met de  US West Coast stammen. Verdant brouwerij beschouwt deze gist als uniek en speciaal geschikt voor IPA’s.

• Bier Stijlen: NEIPA, Engelse IPA, American Pale Ale, Bitter, Sweet Stout en Zure bieren
• Aroma: abrikoos, tropisch fruit, citrus
• Vergistingstemperatuur: 18 - 23°C
• Vergistingsgraad: medium tot hoog
• Uitvlokking: gemiddeld
• Alcoholtolerantie: 10% ABV

Door: Douglas Felmann met korte inleiding van Dennis van Rijswijk

In mijn zoektocht naar noviteiten kwam ik terecht op de website van Craft Hardware (www.crafthardware.de). Deze Duitse website heeft een keur aan, zo op het oog in ieder geval, hoogwaardige brouwapparatuur en benodigdheden. Persoonlijk was ik erg gecharmeerd van de electrische BIAB oplossing, compleet met professionele tri-clamp koppelingen. Op de site stond ook een interessant blog bericht dat ik graag (met toestemming van Craft Hardware) met jullie deel.

Fermenteren in een NC-vat Deel 1: de grondbeginselen

De NC Keg Fermenter Blog Artikel Serie:

Deel 1: De basis

Deel 2: Temperatuurregeling

Deel 3: Drooghoppen

Voors en tegens van fermenteren in een NC-vat

Laten we, voordat we naar binnen, even stilstaan bij de vraag waarom we in een frisdrankvat zouden willen vergisten. De belangrijkste voordelen die ons te binnen schieten zijn:

1. Het is een duurzaam roestvrijstalen vat, goedkoop en ruim beschikbaar, nieuw en gebruikt...
2. Er is een brede opening aan de bovenkant om het schoonmaken te vergemakkelijken.
3. Er zijn twee "quick connect"-kleppen ingebouwd voor vloeistof en gas.
4. De meeste vaten hebben een drukbereik tot ongeveer 9 bar; de meeste deksels zijn voorzien van een ingebouwd overdrukventiel.
5. Ze passen in veel koelkasten en omgebouwde diepvriezers
6. Er is een grote variëteit aan hulpstukken en adapters beschikbaar
7. Ze kunnen dubbel gebruikt worden om vaten te serveren met een tapsysteem naar keuze.

1. Relatief kleine volumecapaciteit van 19L, gistingscapaciteit ca. 17L
2. Kleine uitlaatkleppen zijn gevoelig voor verstopping met hopdeeltjes en trub
3. Geen gistdumpingventiel

Wanneer ik grotere batches wil brouwen, gebruik ik twee vaten voor de fermentatie. Dat geeft je ook de kans om te experimenteren met verschillende giststammen en dryhop-profielen met hetzelfde wort.

Let op: ik beschouw de lange en slanke vorm van het vat niet als een negatief op de schaal van de eigen brouwerij. Grote brouwerijen kunnen de voorkeur geven aan bredere fermentoren om de hydrostatische druk op de wortkolom bij het brouwen van bier te minimaliseren, omdat de druk tijdens de fermentatie de neiging heeft om de esterontwikkeling van het fermenterende wort te verminderen. Voor een fermentor van deze grootte kan ik me niet voorstellen dat er drukproblemen zijn.

Aanbevolen apparatuur

• 19L NC-vat inclusief deksel met overdrukklep
• Gas ontkoppelen / afblazen buisadapter
• Kleine container voor afblaasbuis
• Sterk aanbevolen: koelkast of geconverteerde vriezer om de fermentor vast te houden, inclusief een regelaar met temperatuursonde (bijvoorbeeld een Inkbird)
• Sterk aanbevolen: drijvende dompelbuis
• Sterk aanbevolen: CO₂-tank met regelaar
• Optioneel: isolatiehuls of beschermbuis
• Optioneel: vatdeksel met extra ventiel
• Optioneel: roestvrijstalen vatenfilter voor dryhop
• Optioneel: spinderklep
• Optioneel: monsterneming, overdracht van de assemblage

Als je je afvraagt of je kunt gisten in een vat zonder CO₂-tank en -regelaar, is het korte antwoord ja. Maar je zult wel wat trucjes moeten gebruiken om het wort te rekken of je flessen te vullen.

Plaats de fermentor hoog op een tafel en sluit een buis met picknickkraan, bottelstaaf of overzetbuis aan die onder de bodem van het vat uitsteekt. Zo kunt u de zwaartekracht gebruiken om af te vullen. Om de stroming op gang te brengen, helpt het als er al wat druk in het vat wordt opgebouwd. Dit kan het beste gedaan worden met een spinklep voordat de vergisting eindigt. Anders moet je een hevel gebruiken. Uiteindelijk is het veel gemakkelijker om een CO₂-fles aan te sluiten op het vat, en ik neem aan dat de meeste brouwers die route zullen gebruiken.

Proces

1. Reinig en desinfecteer uw fust (fermentor). Als u een gebruikt vat hebt gekocht, raad ik u aan om alle O-ringen volledig te demonteren en te vervangen. Ik maak mijn vaten schoon met behulp van Chemipro Oxi en de Trident Keg Cleaner. U kunt ook de reinigingsvloeistof in het vat vullen en het vat met een lang hangende borstel schrobben. Vergeet niet de binnenkant van je dompelbuizen te reinigen, ook daarvoor zijn speciale borstels beschikbaar. Na een snelle spoeling vul ik het vat met 2L StarSan om te desinfecteren, sluit het vat, schud het en laat het rusten voordat het wordt weggegooid. Nu is het klaar voor gebruik.

2. Installeer de drijvende dompelbuis in het vat. Eigenlijk, doe dit voor het desinfecteren! Deze stap is eigenlijk optioneel, maar ik vind het een cruciale stap om frustratie bij het overzetten te voorkomen. Kort de roestvrijstalen vloeistofbuis ongeveer 3 cm in zodat deze boven de gist op de bodem blijft. Dit om verstoppingen te voorkomen (zie ook https://youtu.be/03w30Z8UiS4).

3. 

   Vul uw fermentor. U kunt de fermentor eigenlijk vullen met wort op bijna-kooktemperatuur, maar ik ga ervan uit dat u uw wort eerst al tot bijna-vergistingstemperatuur hebt afgekoeld. Meestal pomp ik het wort in het vat, zodat het van een hoogte kan spatten om de zuurstoftoevoer te bevorderen. Als ik het vulniveau tot 17L heb gemeten, sluit ik het vat en geef het een goede schudbeurt om meer zuurstof te geven. Als je een zeer krachtige vergisting verwacht, vul dan wat minder wort of verwacht dat er wat wort uit de luchtsluis wordt geduwd met de ‘krausen’ .

4. Vervolgens wilt u uw gist toevoegen. Als uw wort nog niet koud genoeg is, zet het dan eerst in uw gistingskoelkast om het af te koelen. Als u net klaar bent met het schudden van het wort om het van zuurstof te voorzien, wordt het behoorlijk schuimig, dus trek het ventiel open voordat u het deksel weer opent om uw gist te gieten.

5. 

   Plaats de fermentor in uw fermentatiekoelkast en sluit de afblaasbuis aan. Dit is meestal een eenvoudige polyethyleen buis die verbonden is met een gasafsluiter aan de gaszijde van het vat. Het andere uiteinde van uw buis gaat in een container of water of ontsmettingsmiddel. Er is altijd een kans op verstopping van de gasklep of buis. Die neemt toe bij een een krachtige fermentatie en inden men dryhopt, dus zorg ervoor dat uw fustdeksel een overdrukventiel heeft ingebouwd.

6. Plaats uw kamertemperatuursonde op, bij of in het vat zelf. Om de fermentatietemperatuur nauwkeurig te regelen, zult u de sonde op het vat willen plaatsen en er een stukje isolatie overheen willen plakken. U kunt hiervoor ook een speciaal gebouwde isolatiehuls gebruiken. Voor een comfortabelere oplossing plaatst u de sonde direct in het vat met behulp van de fustenthermosfeer. Lees meer over de temperatuurregeling in deel 2.

7. Dryhop in het vat kan op het moment van uw keuze. Ik plaats de hopkorrels graag in een roestvrijstalen vat-hopfilter en laat ze bovenin het vat vallen, terwijl ik tegelijkertijd met CO₂ aanwezige zuurstof wegdruk.

8. Proef het bier en controleer de voortgang van de gisting. Bemonstering gebeurt door de vloeistof uit het vat te halen. Je hebt druk nodig in het vat om het bier eruit te duwen. Een eenvoudige manier om dit te doen is de afblaasbuis los te koppelen gedurende 15-30 minuten (of minder tijdens een zeer actieve gisting).
   U kunt ook gewoon uw CO₂-fles op het vat aansluiten en een kleine hoeveelheid druk uitoefenen om de stroom te laten beginnen, 0,5 bar is meer dan genoeg. Sluit een stuk slang aan op een vloeistofkogelvergrendeling en klik de ontgrendeling op de vloeistofuitlaatklep van het vat. Bier moet onmiddellijk stromen, dus wees alert om de ontkoppeling te verwijderen om de stroom te stoppen als uw monster klaar is. Indien het bier niet vloeit, is het mogelijk dat uw inname verstopt is in het vat. Dit gebeurt zelden, maar wanneer dit het geval is kunt u met CO₂ de verstopping proberen te verwijderen door deze op de vloeibare kant te plaatsen

9. 

   Spunding” (optioneel). “Spunding” is het proces van fermenteren onder druk. Sommige brouwers doen dit gedurende de hele gistingsperiode met pilsbieren om de esters in het bier te onderdrukken. Als het doel is om eenvoudigweg CO₂ af te vangen en het carbonatieproces te beginnen, is het voldoende (en aantoonbaar beter bij gebruik van een biergist) om een “spunding-valve” aan te sluiten. Verwijder de afblaasbuis en sluit je “spunding-valve” aan. U zult het moeten aanpassen als de druk toeneemt, dus begin met het ventiel meestal open en sluit het stapsgewijs, waarbij u het goed in de gaten houdt! Ik stel mijn spinkraan graag vooraf in door hem eerst aan te sluiten op mijn CO₂-fles en de drukregelaar in te stellen op de door mij gewenste drukinstelling. Om dit zo te doen, sluit je het “spunding-valve” helemaal en open je het langzaam totdat je CO₂ hoort ontsnappen. Sluit hem nu aan op je vaatje en je bent klaar om te tappen.

10. Is de fermentatie voltooid? Tijd voor een “cold crash”. Je moet deze stap echt niet overslaan, vooral niet als je verstopping wilt voorkomen. Ik zet de vriezer meestal op 2 °C en laat hem minstens 24 uur zitten voordat ik hem overzet. Dit geeft genoeg tijd om de gewenste temperatuur te bereiken en de deeltjes te laten bezinken. Afhankelijk van uw koelcapaciteit kunt u het beter langer laten rusten voordat u het apparaat overzet. U kunt uw bier nu overgieten in een tweede vat, een schenkvat of zelfs in flessen met een tegendrukflesvuller of ongecarboniseerd in flessen voor de eindconditionering.
     

11. Overbrengen. Ik heb van andere gebruikers gehoord dat je het bier op de gistcake kunt laten staan en direct uit de fermentor kunt drinken, maar mijn experimenten met deze methode hebben niet gewerkt en ik vermoed dat de gistautolyse een probleem was. Tegenwoordig verplaats ik mijn afgetapte bier altijd naar een tweede vat als de gisting klaar is. Het tweede serveervat is volledig ontdaan van zuurstof met behulp van een Starsan flush (het vullen van het vat met Starsan en om het schuim vervolgens met CO₂ uit het vat te duwen). Je kan ook rechtstreeks vanuit de vergister flessen vullen: gebruik een eenvoudige transferbuis voor ongecarboniseerd bier of een tegendrukflesvuller voor afgewerkt bier.

12. Schoonmaak. Voor de laatste stap, maak je je fermentor schoon. Het is het beste om niet te lang te wachten en de dingen te laten drogen voordat je je vaatje uitspoelt. Ik spoel het vat graag uit met warm water en laat de vaatwasser dan minstens 10 minuten draaien met Chemipro Oxi zodra het vat leeg is.

Tot slot

• Dit is een vertaalde versie van de blogpost en er kunnen onvolkomenheden in staan. Het oorspronkelijke artikel vind je hier: https://www.crafthardware.de/en/blog/fermenting-in-an-nc-keg-the-basics/
• Douglas gaf aan  nog te werken aan de delen 2 en 3. Hopelijk zijn deze snel beschikbaar.
• Op www.crafthardware.de verkopen ze nieuwe NC-vaten die gebundeld zijn met alle onderdelen die je nodig hebt om de gisting te vergemakkelijken.

Afbeeldingen © Craft Hardware en gebruikt met toestemming

Brouwers die een alcoholarm bier willen brouwen (na al het geweld van december).

Reden: Als proef heeft de Noord-Hollandse Bierbrouwerij mij gevraagd om een bier (1 fust) te brouwen en te vergisten met de LA-01 gist. Deze gist produceert weinig alcohol doordat het alleen maar de suikers fructose, glucose en sucrose omzet in CO₂ en alcohol. Afhankelijk van de moutstort kom je na de hoofdvergisting uit op 0,5 tot 0,8% alcohol. Reken daar nog 0,3% bij van de navergisting op fles en je hebt een bier van rond de 0,8/1,1% alcohol.

Kans: De LA-01 gist is echter alleen in verpakkingen van 500 gram te verkrijgen. Dat heb ik voor 1 fust natuurlijk lang niet allemaal nodig. In overleg met mijn opdrachtgever mag ik de rest van de gist weggeven aan een ieder die er eens mee zouden willen vergisten. Dus grijp je kans NU!!

Vraag

Ik ben dus op zoek naar enthousiastelingen die ook een alcoholarm bier willen brouwen. Afhankelijk van het volume dat de deelnemers willen brouwen kan ik 10 tot 20 personen van gist voorzien (1 gram per liter wort).
Tip: Maak het jezelf niet te moeilijk. Neem 1 soort mout en brouw daar een bier mee met leuke hopsoorten. Ikzelf ga dit doen met 100% munich mout. Het zou leuk zijn als een paar van jullie bier gaan brouwen met alleen pilsmout, palemout, viennamout of een andere moutsoort die 100% gestort kan worden.

Doel

Het doel is om uiteindelijk te kijken wat iedere moutsoort doet met de basissmaak van zo’n laag alcoholisch bier. De meeste bieren in deze klasse smaken toch redelijk moutig maar de LA-01 gist zou een redelijk subtiele smaak moeten geven aan het bier (whatever that means 😉 ).

Natuurlijk is er een maar… Wij zouden graag van ieder bier dat met de verstrekte gist gebrouwen is 2 flesjes willen ontvangen met minimaal daarbij een vermelding van de gebruikte mout (of mouten met de onderlinge verhoudingen). De resultaten kunnen wij dan onderling vergelijken en aan de deelnemers terugkoppelen. Of wellicht zelfs een onderwerp van maken om op een clubavond te delen.

Interesse? Stuur dan een mail naar brewed@reasonable.nl met daarin de volgende gegevens:

• Jouw naam,
• Hoeveel liters je wilt gaan brouwen,
• Welke moutsoort je wilt gaan gebruiken (als dat al bekend is)

N.B. : Aangezien de gist verdeeld wordt vanuit een grote verpakking kan de gist NIET verzonden worden en zal dus in Hoofddorp opgehaald moeten worden.

Afwikkeling: Nadat de inschrijvingen binnen zijn gekomen, ik hou 1 week na het verschijnen van de Nieuwsflits aan, zal ik de verdere acties met de deelnemende brouwers afstemmen. Ik heb er zin in 😉.

Edwin de Redelijkheid
brewEd
 

Het formulier van pagina http://www.twortwat.nl/bericht werd ingevuld.

Beste Stijn,
 
Koop er zelf een, met brouwen stop je toch nooit meer en zo’n apparaat gaat een mensenleven mee.
 
Er zijn twee soorten moutmolens, schijvenmolens en walsenmolens. Hoewel er veel over gediscussieerd wordt en sommigen zweren bij bepaald type, kan je met beide molens een goed bier brouwen. Beide zijn instelbaar,  maar de schijvenmolen is eenvoudiger te verstellen. Beide molens zijn in principe handgedreven, dus echt ellebogenstoom, maar je beide modellen kan je op een boormachine aansluiten om het proces te versnellen.

Brouw je ongeveer 20 liter dan is dat niet echt een probleem en kan je het met de hand doen. De schijvenmolen is goedkoper en best betrouwbaar. De walsenmolen gaat na verloop van tijd verslijten. Een oplossing hiervoor is een rubber O-ring om een van de walsen te doen zodat deze de andere wals aandrijft via de O-ring. Met een schijvenmolen kan je heel fijn schroten, dit pas ik toe wanneer ik gebrande mouten moet schroten. Deze schroot ik dan apart.
 
Waar je voor gaat is puur persoonlijke voorkeur.

 
Op de website van ’t Wort Wat bestaat de mogelijkheid om reactie te geven en vragen te stellen. Sommige vragen en antwoorden willen we graag met een groter publiek delen. Want voor beginnende brouwers is het brouwproces soms niet duidelijk en roept het nog veel vragen op.
Het formulier van pagina http://www.twortwat.nl/bericht werd ingevuld.

Beste Tim,
 
Zolang je waterslot activiteit vertoont gewoon geduld houden, ik weet het is moeilijk maar dat is een belangrijke eigenschap bij het brouwen. Je weet pas zeker als je bier is uitvergist als je dit hebt gemeten en dat gedurende een paar dagen geen verandering meer optreedt in het Soortelijk Gewicht. Een goede stelregel is dat als er nog schuim op het bier staat de vergisting nog  bezig is. Gevaar van vaak meten is dat de deksel daarvoor open moet. Met het openen van de deksel komt er zuurstof bij je bier en dat is 1 van je grootste vijanden voor bier. Dus zo weinig mogelijk het vat openen. Ook de kans op een infectie neemt dan toe. Ik zelf laat meestal de SG dobber in mijn bier drijven zodat ik maar heel kort een klein beetje van de deksel hoef te openen om te kunnen zien wat de SG waarde is. Nog beter is een Ispindel of een variant daarvan zoals de Tilt te gebruiken. Dan kan je op afstand je vergistingsproces volgen en hoeft je vat niet meer opengemaakt te worden.  Brewfather heeft de meetwaardes van dit apparaat geïntegreerd in zijn app, zodat je aan je batch bier de meting van de Ispindel kan koppelen. Je hebt dan alle informatie van je brouwproces bij elkaar.  Brewfather is heel gemakkelijk in gebruik en is sinds kort ook volledig in het Nederlands (https://brewfather.app/).
 
Dat je bier zuur ruikt, ik vraag me af hoe je dit beoordeelt. Raak bij het brouwen niet te snel in paniek, het wordt altijd bier… Laat eerst de natuur zijn werk doen en neem de tijd voor de vergisting. Als het zuur is dan is het overduidelijk te proeven. De oorzaak is dan vaak een besmetting met een melkzuur bacterie. Dit is te voorkomen door je gistvat goed schoon te maken en te ontsmetten voordat het wort er in gaat. De korrelgist kan je het beste droog op de afgekoelde wort sprenkelen, daarmee sluit je fouten bij het maken van een giststarter uit. Vervolgens het gistvat gesloten laten en niet ongeduldig zijn. Een normale vergisting duurt vaak wel twee weken.

Reactie van Tim

Bedankt Theo voor je reactie. De rotte eieren geur is ook alweer weg. Was maar 1 dag tijdens dat het waterslot erg actief was. Nu lijkt alles weer normaal. Ik wacht rustig nog een week langer af, en meet daarna mijn SG.

Reactie van Theo

Rotte eieren geur is afkomstig van zwavelcomponenten dat is een stof die vrijkomt tijdens de vergisting. Dit is zeer kenmerkend voor ondergistende bieren zoals Pilsners.

Het nieuwe jaar is weer gestart, alles komt langzaam weer op gang. De voorbereidingen van de clubkampioenschappen zijn ook weer in gang gezet. Wij hebben voor 2021 de volgende 2 wedstrijdbieren uitgekozen:

• Porter (klasse B) Een echt Engels bier
  Porter is een oude biersoort. Het komt in tekst van rond 1730 al voor. Algemeen wordt aangenomen dat het zijn naam dankt aan de dragers (porters) in Londen die het veel gedronken zouden hebben. Er is echter ook een theorie dat het uit het Schots komt. Van oorsprong was het mengbier. In de pubs werd het uit drie verschillende vaten gemengd. In 1722 werd door Harwood begonnen met het in 1 vat bij de pub aan te leveren, mogelijk kreeg het toen de naam Porter. In de 18e eeuw was Porter in Engeland en Ierland een populair bier. Later werd het verdrongen door stout. Pas sinds een tiental jaren is men het weer beginnen te brouwen, vooral door de opkomst van kleinere brouwerijen.
  (Bron: Presentatie Porter en Stout door Nico Mes, oktober 2004.)

• Tripel (klasse C) Dit jaar ook in het project verbeter je eigen bier.
  De typeaanduiding Tripel komt uit Vlaanderen. De oorsprong van de term is onbekend. De twee belangrijkste theorieën zijn dat het woord Tripel de sterkte van het bier weergeeft. Hoe meer kruisen, hoe sterker het bier. Mogelijk verwijst het naar het alcoholpercentage, respectievelijk 3, 6 en 9%. Volgens Michael Jackson is de eerste Sterke Pale Ale die geassocieerd kan worden met deze aanduiding, gebrouwen in de vroege jaren 1930 door Hendrik Verlinden van “De Drie Linden” brouwerij te Brasschaat. In die tijd zochten brouwers naar een bier om te concurreren met de bleke lagers uit Zuid Duitsland.
  In 1932 heeft Verlinden voor eigen brouwerij een Sterke Pale Ale geproduceerd onder naam Witkap Pater. Dit bier is nu bekend onder de naam Witkap Tripel van brouwerij Slagmuylder in Ninove. Deze brouwer heeft het merk overgenomen na sluiting van de brouwerij “de Drie Linden”. Verlinden adviseerde in die tijd de paters van Westmalle, en zij kwamen met hun Tripel onder de naam Superbier. Het was een sterk blond bier en was zeer waarschijnlijk gebaseerd op een blond bier van de monniken. In 1956 werd het recept aangepast door broeder Thomas, de toenmalige het hoofdbrouwer van Westmalle. Er werd meer hop toegevoegd en het kreeg toen de naam Tripel. Het recept is sinds die tijd ongewijzigd gebleven. De stijl van Westmalle Tripel’s en de naam is op grote schaal gekopieerd, bijna iedere brouwer heeft een bier van dit type in zijn programma. Westmalle stond aan de basis en wordt wel “de Moeder van alle Tripels “ genoemd. (Bron: presentatie clubavond februari 2010 door Theo van Eijden.)

De kenmerken van deze bieren zijn:

Porter

Algemene kenmerken

• De Porter is (zeker van oorsprong) een echt Engels donker bovengistend bier met beperkt geroosterd karakter.

Uiterlijke kenmerken

• Licht tot donkerbruin van kleur. Helder tot licht wazig met een gebroken witte tot beige blijvende schuimkraag.

Geurassociaties

• Het geroosterde karakter is duidelijk en neigt naar chocolade. Heeft eventueel ook een normale moutgeur (karamelachtig, graanachtig, broodgeur, nootachtig en/of toffee-achtig). Zwak tot matig fruitig.

Smaak

• Een milde tot matige geroosterde moutsmaak, vaak met een chocoladekarakter. Karamel-, noten- en toffeesmaken zijn vaak duidelijk waarneembaar.

• Weinig hopsmaak, indien aanwezig is de hopsmaak afkomstig van Engelse hopsoorten.

• Normaal vrij ver uitgegist, met weinig fruitigheid.

Basissmaak

• Bitterig tot bitter zoetig, soms iets zoutig.

Body

• Medium

Mondgevoel

• Matig koolzuur, plakkerig, zwak metaal

Nasmaak

• Een droppige, cacao-achtige, bitterige tot bittere nasmaak met ook karamel, droog uitlopend.

Opmerkingen

• Porter heeft niet het wrange, metaalachtige, geroosterde karakter van een Irish Dry Stout, maar is wat ronder van smaak.

• Minder alcoholisch, fruitiger en droger dan Baltic Porter. Een Porter is voller en gebrander dan de Brown Ale.

Technische kenmerken

• Begin SG 1045 – 1060

• SVG 72 – 80%

• Alcoholpercentage 4,5 – 5,5 Vol%

• Kleur 50 – 90 EBC

• Bitterheid 25 – 40 EBU

• Koolzuurgehalte 4,0 – 6,0 gr/ltr

• Voorbeelden: Shepherd Neame Original, Fuller's London Porter, Meantime London, Samuel Smith Taddy, Nethergate Old Growler

Tripel

Algemene kenmerken

• Een Tripel is een complex blond Belgisch biertype met 7,5 tot 9,5 vol% alcohol.

Uiterlijke kenmerken

• Blond tot goud. Helder (tweeschijn is toegestaan). Stevige, stabiele, romige schuimkraag. Koolzuurgehalte is hoog.

Geurassociaties

• Complex met kruidige, fruitige en (niet scherpe) alcoholische aroma's. Hoparoma kan aanwezig zijn, maar overheerst niet. Dry-hopping is niet gebruikelijk. Licht moutig, aroma's van donkere of gebrande mouten horen niet thuis in een Tripel.

• Fruitigheid loopt uiteen van citrusachtig, banaanachtig tot ander fruit, maar neigt nooit naar oplosmiddelachtige esters. Kruidige fenolen afkomstig van de gist (kruidig, peperig, kruidnagelachtig) zijn waarneembaar, maar mogen niet overheersen.

• Toevoeging van kruiden (met name koriander) komt vaak voor, maar is niet vereist.

• De geur van een Tripel hoort mooi in balans te zijn. Niets mag overheersen.

• DMS en diacetyl mogen niet worden waargenomen.

Smaak

• Samenspel van kruidige, fruitige en alcoholische smaken, ondersteund door een zachte moutigheid. Hopbitterheid is goed in balans met de moutigheid en zoetheid.

• Geen donkere of gebrande mouten, oplosmiddelachtige smaken of diacetyl.

Basissmaak

• De basissmaak is zoetig, bitterig tot bitter.

Body

• Door het gebruik van tot 25% suiker in de stort is de body is relatief licht voor een bier met zoveel alcohol.

Mondgevoel

• Het mondgevoel is alcoholwarmend met veel koolzuurprikkeling. Een Tripel hoort niet samentrekkend te zijn. Een beetje plakkerigheid is toegestaan.

Nasmaak

• Esters, kruidigheid en moutigheid komen ook in de nasmaak voor. Door het hoge koolzuurgehalte is de nasmaak droog tot licht zoetig en redelijk bitter.

Opmerkingen

• Meest gebrouwen amateurbier. Droger en meer koolzuur dan Barley Wines.

Technische kenmerken

• Begin SG 1065 – 1080

• SVG 73 – 90%

• Alcoholpercentage 7,5 – 9,5 Vol%

• Kleur 10 – 24 EBC

• Bitterheid 15 – 40 EBU

• Koolzuurgehalte 5,5 – 7,0 gr/ltr

• Voorbeelden: Westmalle Tripel, Affligem Tripel, Chimay Wit

Aanmelden van de wedstrijdbieren

via de website zoals gebruikelijk, vanaf eind augustus

• Wedstrijdbieren: Porter en Tripel

• Verder de wedstrijdklasse A – C en lichte bieren van klasse V

• wedstrijdklasse B – D en donkere bieren van klasse V

Inleveren wedstrijdbieren op de clubavond van september.

Wij gaan ervan uit dat inleveren weer op de clubavond kan,

Keuring van de wedstrijdbieren.

Op de clubavond van oktober??

U zult wel denken bij het lezen van mijn column: 'past die titel nog wel bij het verhaal?' Er wordt even niet gebrouwen. Excuses zijn het koude weer, niet alles in huis, in afwachting zijn van gisten, geen aanspraak over je brouwen en geen proevers door de lockdown. Maar excuses… toch.

Ik dacht ook meer tijd te krijgen, maar helaas zijn er veel zaken die de aandacht vragen. Kortom, het gaat niet om tijd, maar om prioriteit. In het huidige blad zit in ieder geval een excuusverlagend presentje. Dat wordt dan ook gebruikt in mijn volgende brouwsel. De oproep van Edwin (ook in dit blad), daar ga ik zeker op in. Alleen nog even nadenken hoe het bier op de fles te pasteuriseren. En ik had al een gist voor een dubbel liggen, dus de excuses ga ik opzij schuiven. Er komt weer leven in de brouwerij!
 
Proost.

Met dit verslag geeft het bestuur van de Amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat! een overzicht van de gebeurtenissen van het verenigingsjaar 2020.

Het jaar 2020 is voor ’t Wort Wat! een jaar met afgelaste activiteiten geweest, door dat het SARS-COV-2 virus over de wereld raasde. Omdat ook Nederland niet werd ontzien, waren wij genoodzaakt veel activiteiten te annuleren. Waar mogelijk werden er activiteiten in afgeslankte vorm of online georganiseerd. Het bestuur bedankt eenieder die zich onder deze moeilijke omstandigheden het afgelopen jaar heeft ingezet voor onze vereniging.

Bestuursbeleid

Het ledental eind 2020 is 343 leden en donateurs. Gelijk aan vorig jaar willen we als vereniging eigenlijk niet meer groeien. Als bestuur richten we ons op beheersbaarheid qua grootte van het aantal leden. We hebben daarom onze promotieactiviteiten geminimaliseerd. We blijven nadruk leggen op het gezamenlijk brouwen, proeven en beoordelen van bier

De georganiseerde activiteiten dienen altijd in lijn te zijn met de doelstelling van de vereniging, wat bij oprichting vastgesteld is als: “het bevorderen van het zelf brouwen van bier, en het opbouwen en delen van kennis daarover”, dienen.

Wij hopen in 2021 meer activiteiten te kunnen organiseren zodra wij van het virus verlost zijn en de overheid het ons toestaat weer clubavonden en brouwdagen te organiseren.

Het bestuur in 2020

Tijdens de ALV op 28 maart 2020 zijn Theo van Eijden als bestuurslid en voorzitter en Walter Bakker als bestuurslid en penningmeester herkozen. Wim Groeneveld en Dennis van Rijswijk gekozen als bestuurslid algemeen.

Met deze samenstelling van het bestuur werden de taken in de maand maart als volgt verdeeld:

Leden

• Wij hebben dit jaar van 16 leden afscheid genomen, maar hebben een aanwas van 21 nieuwe leden. Ook hebben we afscheid genomen van 1 donateur.

• Op dit moment (peildatum: 31 december 2020) hebben we 332 leden waarvan 2 ereleden.

• Tevens hebben wij 11 donateurs binnen onze vereniging.

• De gemiddelde leeftijd van onze leden is 53 jaar, het jongste lid is 23 jaar oud en het oudste 83 jaar.

Clubavonden in 2020

Er zijn dit jaar 4 clubavonden gehouden waarvan een via streaming en een via een webinar.

• Jan Wurpel en Frank Huitema gaven een presentatie over gist.

• Algemene ledenvergadering met een pubquiz georganiseerd door Gery Uijtenhaak.

• Presentatie door Eimert van Maanen over de opkomst en ondergang van brouwerij de Gekroonde Valk en de opkomst van brouwerij Poesiat en Kater.
  Na deze presentatie nam Sophie de Boer het woord om uitleg te geven over de wedstrijd “brouw es een biertje voor je moeder” om een Export Stout te brouwen welke gekeurd zullen worden door vrouwen. Er zijn diverse prijzen te winnen welke beschikbaar worden gesteld door brouwerij Poesiat en Kater. (Gestreamd, max 25 leden aanwezig.)

• Bierpairing met presentaties en proeverij gepresenteerd door Daniël Eisinger en Gery Uijtenhaak, beide biersommeliers. Deze presentaties vonden plaats via een webinar. (Alleen toegang bij voorinschrijving.)

Commissie-activiteiten van het afgelopen jaar

• 1 gezamenlijke brouwdag georganiseerd door de brouwdagcommissie in Lisserbroek.

• Clubkampioenschappen georganiseerd. Keuring thuis door keurmeesters. Winnaars werd thuis hun prijzen uitgereikt door Jacques Stricker.

• Redactiecommissie verzorgde ons clubblad; oplage zat aan het eind van 2020 rond de 370 stuks in 11 edities.

Onze vereniging mag zich tevreden stellen met een groot aantal vrijwilligers, veertig leden dragen structureel een steentje bij aan de activiteiten van onze vereniging binnen een of meerdere commissie of anderszins. Dit is een aantal waar we als vereniging best trots op mogen zijn. Maar nog steeds is er een aantal commissies dat nieuwe actieve leden kan gebruiken. Ervaring leert dat dit vooral gezellige en soms leerzame bezigheden zijn.

Met het bovenstaande overzicht hoopt het bestuur jullie voldoende te hebben geïnformeerd over beleid en activiteiten in het afgelopen jaar. Wij hopen dat dit tijdens de Algemene Leden Vergadering jullie goedkeuring kan krijgen.

Namens het bestuur,
Erik Deelissen
Secretaris