5 artikelen uit het clubblad van September 2024

Terug naar overzicht

Van het bestuur, september 2024

tww september 2024
Door: Nico de Boer

Barbecue

We hebben de jaarlijkse BBQ weer achter ons, dit jaar een luxere BBQ dan anders in verband met ons 30 jarig jubileum. We hadden gelukkig prachtig weer, een feestelijke aangeklede locatie en 6 bieren van onze commerciële leden op tap. Want wie jarig is trakteert! Het bier viel in de smaak want alle 6 fusten zijn leeg of nagenoeg leeg. Ook de Braai en de salades vonden gretig aftrek; aan het einde van de avond was er niets meer over.

Voor mij is de BBQ ook de start van het brouwseizoen, immers de vakanties zijn dan voorbij en we kunnen weer brouwsels inplannen. Het eerste brouwsel staat inmiddels in de klimaatkast. Doel voor aankomend jaar is om meer te brouwen en dit doel ook te halen.

De Boerderij

Ook onze clubavondlocatie, de Boerderij, had deze maand wat te vieren: zij bestaan dit jaar 50 jaar en vierden dit met de heropening van de (verbouwde) Boerderij op 7 september en met een braderie waar ook 't Wort Wat! aanwezig was met een Bierproeverij, een Bierquiz en een Brouwdemo. De burgemeester, die bij de heropening aanwezig was, nam ook ruim de tijd om zich bij ons kraampje te laten informeren over de bierhobby en onze vereniging. En hoewel ze de geur van het wort niet lekker vond wist ze te vertellen dat ze wel goed tappen kan. Wellicht kunnen we haar eens voor een clubavond charteren, dan kan John Gouwerok een avondje rustig aan doen.

Polderbok

Op zondag 22 september a.s. wordt de polderbok ‘gelanceerd’ bij Klein Duimpje. Aanwezige leden krijgen 2 muntjes waar mee ze 2 keer een glas Polderbok kunnen halen aan de bar. Ben je de uitdaging aangegaan en heb je zelf een polderbok gebrouwen? Neem deze dan mee en wie weet wordt jouw recept de polderbok van 2025! Na de lancering is de polderbok ook te bestellen via de website.

Komende clubavond

Aankomende clubavond staat in het teken van deel 3 van de sensorische evaluatie. Het Maandbier is al bekend en dat is de Belvedere Blond van de Gekroonde Merlet. Let op, de Boerderij gaat ook met haar tijd mee en er kan alleen nog maar gepind worden!

Clubavond oktober

Alvast een vooruitblik naar de clubavond van oktober. We hebben iets nieuws bedacht: breng een bier, krijg een bier. We vragen iedereen twee flessen van een eigengebrouwen bier mee te nemen. Deze gaan we in groepjes proeven en evalueren. Als beloning krijgt ieder die een eigen bier heeft meegenomen een consumptiebon voor een gratis bier van de bar.

Nu we het over proeven hebben: vergeten jullie je ook niet in te schrijven voor de clubkampioenschappen?
Brouw ze en blijf gezond!
Nico

Terug naar overzicht

Van de excursiecommissie, september 2024

tww september 2024
Door: Martijn Aartsma

Excursie 2024

Ook dit jaar wordt de excursie gehouden en wel, zoals eerder aangekondigd, op vrijdag 11 oktober 2024. De excursie kost €95,65 per deelnemer, en aanmelden kan tot uiterlijk 3 oktober. Maar wacht niet te lang, want het zit op moment van schrijven al voor 65% vol. We vertrekken 11 oktober om 9:00 vanaf ons ‘thuishonk’ de Boerderij in Hoofddorp in een luxe touringcar richting Zeeland.

Mouterijbezoek de Swaen

Als eerste bezoeken wij mouterij De Swaen in Zeeland. Waarschijnlijk kennen alle amateurbrouwers de mouten van De Swaen. Zij behoort heden ten dage tot één van de grootste mouterijen ter wereld, en kent dan ook een rijke geschiedenis. We worden daar eerst ontvangen met koffie en thee, en genieten vervolgens van een presentatie over de historie van De Swaen en wat zij doen. Vervolgens worden we rondgeleid door een meestermouter emeritus. Deze rondleiding zal ongeveer 2 uur in beslag nemen. Ten slotte zullen we daar de lunch genieten, met na afloop een gevarieerde bierproeverij, uiteraard van bieren van hun partners/klanten, gebrouwen met mouten van De Swaen.

Boodschappen

Daarna vertrekken we richting het Belgische Hoogstraten, alwaar er tijd ingeruimd is om drankenhandel bierwinkel Bierparadijs te bezoeken. Bierparadijs heeft een zeer ruim aanbod van Belgische en internationale bieren, tegen zeer redelijke prijzen.

Brouwerijmuseum De Roos

Dan vervolgen wij onze weg richting Hilvarenbeek, alwaar we Brouwerijmuseum De Roos zullen bezoeken. De enige authentieke dorpsbrouwerij van Nederland. Opgericht in 1877 is dit nog altijd een werkende brouwerij. We worden daar met open armen ontvangen en kunnen ook daar genieten van een rondleiding en een proeverij. 

Diner

Eten

Het diner vindt plaats in Eetcafé De Mèrt, op loopafstand van De Roos. Het diner zal bestaan uit:

Voorgerecht: brood met smeersels.

Hoofdgerecht, keuze uit:

  • Saté van Kippendijen; satésaus, kroepoek, atjar, warme groentes en gefrituurde uitjes
  • Fish en Chips; lekkerbekjes, warme groentes en ravigottesaus

Beide hoofdgerechten worden geserveerd met friet en mayonaise.

Drinken

Inclusief: twee (speciaal)biertjes van de tap, frisdrank, koffie/thee of huiswijnen. Overige dranken/etenswaren zijn voor eigen rekening.

Naar huis

Na afloop zullen we moe maar voldaan onze weg terug vervolgen richting Hoofddorp. Naar schatting komen we rond 23:00 weer aan bij de Boerderij. Al met al belooft het weer een gezellige dag te worden, dus sluit je snel aan! Wacht niet te lang, want heel veel plaatsen zijn er niet meer! Aanmelden kan zoals gebruikelijk door in te loggen via de website. Ieder lid kan tot 3 introducées meenemen.

Samenvattend

  • Datum excursie: vrijdag 11 oktober 2024
  • Vertrektijd: 09:00 vanuit Hoofddorp (De Boerderij, Lutulistraat)
  • Bezoeken: Mouterij De Swaen, Brouwmuseum De Roos
  • Lunch: inbegrepen; lunch en bierproeverij bij De Swaen
  • Diner: inbegrepen; diner (keuzemenu) en 2 drankjes bij Eetcafé de Mèrt in Hilvarenbeek
  • Terugkeer: plm. 23:00 in Hoofddorp
  • Aanmelding sluit 3 oktober 2024 23:59
  • Kosten €95,65 per deelnemer
Terug naar overzicht

Help, er zit een kever in mijn mout!!

tww september 2024
Door: Theo van Eijden

In de witte moutemmer, waar ik mijn

Moutemmer met klanders
overtollige mout in bewaar, kwam ik een klein insect tegen. Bij nadere bestudering van mijn andere emmers, trof ik deze beestjes in meerdere emmers aan. Mijn vermoeden is dat iedereen die mouten voor langere tijd bewaart hier vroeg of laat mee te maken krijgt. Onderzoek op het wereldwijde web bracht me op het spoor van de graanklander. Bijgaand artikel is voor de verdere verduidelijking.

De graanklander (Sitophilus granarius) is een kever die behoort tot de snuitkevers (Curculionoidea). Een andere naam is graankalander, en de larve wordt wel korenworm genoemd. In het Engels heet het een wheat weevil.

De soort wordt 3 tot 5 millimeter lang en is bruin van kleur, het achterlijf is in de lengte gegroefd en heeft vier lichte vlekken. Het borststuk is bijna net zo groot als het achterlijf en ook heeft de kever de voor snuitkevers karakteristieke, slurf-achtige maar verharde snuitpunt. Ze hebben knotsvormige antennes, die halverwege geknikt zijn. Het halsschild is vrij groot, nauwelijks korter dan de dekschilden. Duidelijke verschillen van de graanklander ten opzichte van mais- en rijstklander zijn: bij een graanklander ontbreken vleugels en zijn de dekschilden aan elkaar gegroeid. In het halsschild van de graanklander zijn ovaalvormige putjes zichtbaar en bij de mais/rijst klanders zijn dat ronde putjes. De lijnen op de dekschilden van de graanklander zijn duidelijk gescheiden, bij de mais- en rijstklander liggen ze dicht bij elkaar en hebben ze twee paar oranje vlekken.


Klanders in het graan
Klanders in het graan
Er zijn wel meer soorten klanders, zoals de rijstklander (Sitophilus oryzae) en de maisklander (Sitophilus zeamais), die allemaal leven van de zaden van de plant. Ze leven van graan- of zetmeelhoudend voedsel, van graankorrels en mout tot koekjes. De graanklander heeft overigens voor de bestrijding het voordeel dat de soort niet kan vliegen, in tegenstelling tot de meeste andere soorten, die zich sneller kunnen verspreiden. Omdat een aantal van de lievelingsgewassen op wereldwijde schaal wordt geteeld door de mens, zijn enkele soorten berucht om hun schadelijkheid.

De graanklander komt, net als enkele andere klanders, wereldwijd voor en is al zo lang bekend in Nederland en België vanwege de graanhandel, dat de soort min of meer als inheems wordt beschouwd. De kevers kunnen, indien ze al te massaal voorkomen, graanvoorraden bederven door deze te bevuilen en deels op te eten. Bestrijding zoals met pesticiden is geen optie, dus het weggooien van besmette voorraden en goede hygiëne-maatregelen toepassen is de handigste manier om van een besmetting af te komen. Alle levensstadia van de kever kunnen overigens wel door diepvriezen en door verhitting worden beëindigd.

Tekening van graanklander
Tekening van graanklander
De vrouwtjes produceren per etmaal maar twee of drie eitjes; omdat klanders echter vrij lang leven kunnen ze wel een honderdtal eitjes leggen. Na een gaatje in een graan-, rijst- of maiskorrel te hebben geprikt wordt er een enkel ei in afgezet. Daarna wordt het gaatje weer dichtgemaakt met een door de kever geproduceerde ‘stopverf’. De larve eet zijn korrel van binnenuit op en verpopt na enkele weken in de korrel. Daarna boort de volgroeide kever zich naar buiten en verlaat de korrel, waarna de cyclus weer van voren af aan begint. Er zijn ongeveer 3 generaties per jaar.

Oplossing voor het bestrijden of voorkomen van deze beestjes is:

  • Houd kleine voorraden aan en maak regelmatig alle mout op.
  • Reinig/ontsmet de opslagbakken als deze gebruikt en leeg zijn.
  • Bewaar verschillende moutsoorten in aparte zakken en sluit deze goed af. Bij voorkeur vacuümsealen als je kleine hoeveelheden hebt.
  • Controleer regelmatig je voorraad op aanwezigheid van deze klanders

Bronnen

  • Wikipedia.
  • Illustratie door Des Helmore, gevonden op Wikipedia.
Terug naar overzicht

Van de gadgetcommissie, september 2024

tww september 2024
Door: Guus van der Veek

Inleiding

Het doel van de hervergistingdrukmeter is om de hervergisting op fles te volgen en om in te kunnen grijpen als de druk te hoog oploopt (>4 Bar) met het risico op ‘bommetjes’. Zoals beloofd tijdens de presentatie van het hervergistingdrukmeter project op een clubavond hierbij een update. Er zijn 3 opties waaruit gekozen kan worden:

  1. Dop met analoge meter.
    Dit is een analoge meter tot 10 Bar met een dop die op een beugelfles past.
    Analoge drukmeter

  2. Dop met digitale druksensor(s) en ESP32.
    Max. 4 druksensoren met een ESP32 welke inlogt op je thuisnetwerk, waardoor je de drukken op je tablet, PC of telefoon thuis kan uitlezen. Tevens kan je de gegevens middels een stream koppelen aan Brewfather (werkt overigens niet met de gratis Brewfather versie). Je krijgt dan in een grafiek het drukverloop te zien van de hervergisting.
    ESP32 met 4 sensoren

  3. Dop met digitale druksensor(s) en ESP32 display.
    Max. 4 druksensoren met een display, welke inlogt op je thuisnetwerk waardoor je de drukken niet alleen op het display kunt bekijken maar ook op je tablet, PC of telefoon thuis. Tevens kan je de gegevens middels een stream koppelen aan Brewfather (werkt niet met de gratis Brewfather versie). Je krijgt dan in een grafiek het drukverloop te zien van de hervergisting. Op de webinterface kan je onder- en bovenlimieten ingeven voor temperatuur en druk. De waarden kleuren rood als ze eronder of erboven zitten, de ingegeven waarden gelden voor alle aangesloten sensors.
    ESP32 met display

Koppeling met Brewfather (oranje lijn is het drukverloop, rood en groen zijn temperatuur en batterijpercentage).

Screenshot Brewfater

Voorbeeld van de druk/temperatuur uitlezing

Screenshot Brewfater

Wat kost dit nu (onder voorbehoud):

Analoge meter

€12,50

ESP32 met 1 sensor

€17,00

ESP32 met 4 sensors

€52,50

Display met 1 sensor

€30,00

Display met 4 sensors

€65,50

Een losse sensor kost

€12,00

Voorbeeld: stel je wilt een display met 2 sensors, dan wordt de prijs €30,00 + € 12,00 = €42,00. Leden moeten zelf een beugelfles met beugel (zonder dop), een USB kabel en een voeding verzorgen, deze worden niet meegeleverd.

Initieel worden er maximaal 4 sensors per lid verkocht. Na de eerste ronde kijken we of er behoefte is aan meer sensors. De applicatie leest max. 4 sensors uit, bij meer sensors moet er dus een ESP of ESP display met de extra sensors gekocht worden.

Hoe nu verder

Na het verschijnen van dit artikel in het clubblad van september wordt er een inschrijving gestart om een idee te krijgen hoeveel belangstelling er is voor de diverse opties. De gadgetcommissie wil met name Onno Lommerse bedanken voor het ontwikkelen van deze mooie applicatie en Nico van Kampen voor het opstarten hiervan.

PS: Je kan de gegevens van de sensors niet alleen aan Brewfather koppelen maar ook aan: Ubidots, MQTT, ThingSpeak en TCP. Hoe dit werkt wordt uitgelegd in de handleiding.

Terug naar overzicht

Mythe: Russian Imperial Stout

tww september 2024

Stout is een bierstijl met een lange geschiedenis. Vandaag de dag kennen we dit bier vooral als een donker en vaak gebrand bier, maar oorspronkelijk werd met “stout” alleen het sterkste bier uit het gamma van de brouwerij aangeduid, onafhankelijk van de kleur (en zelfs biersoort). In de loop der jaren verloor stout echter haar associatie met sterk bier, en werden er zoete en laagalcoholische varianten van gemaakt die erg populair waren in het naoorlogse België. Stout is al decennia lang opnieuw aan een flinke opmars bezig, dankzij de smaakvolle, bittere en gebrande bieren die tal van brouwerijen op de markt brengen.

Er is echter een deelcategorie die nog een stapje verder gaat: de Imperial Stouts, of Russian Imperial Stouts. Dit zijn de zware kleppers onder de stouts, donker en sterk alcoholisch, heerlijke degustatiebieren en stevige smaakbommen. Maar hoe komt deze biersoort nu eigenlijk aan haar naam?

De mythe

De mythe vertelt ons dat Russian Imperial Stout een bier was dat geëxporteerd werd naar het tsarenhof in Rusland, en dat het daarom sterk in alcohol moest zijn om de lange reis vanuit Engeland naar Rusland te overleven en te beletten dat het bier bevroor. Zoals met zoveel romantische biermythes klopt dit niet helemaal, maar is de ware toedracht minstens zo interessant!

Wat klopt er wel

Rusland en de Baltische staten waren een belangrijke exportmarkt voor Britse brouwers. Verschillende biersoorten werden naar Rusland geëxporteerd, maar de Londense porter-bieren namen een belangrijke plaats in. Porter mag gerust beschouwd worden als het eerste globale bier te wereld: in 1769 nam kapitein James Cook porter mee op zijn schip naar de Stille Oceaan, in 1788 werd het bier geëxporteerd naar Australië bij de oprichting van de eerste strafkoloniën en het werd in de jaren 1780 reeds verscheept met de East India Company naar Bombay, Madras en Calcutta, lang voor er van India Pale Ale sprake was. Porter was ook populair in de Verenigde Staten, Ierland, Canada, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en de Baltische Staten.
Porter bestond in diverse vormen, “mild” (jong) of “stale” (gerijpt), van licht alcoholisch tot de sterke “stout (porter)”, en al deze versies werden naar alle delen van de wereld verscheept, inclusief Rusland. Van Tsaar Peter De Grote van Rusland wordt verteld dat hij na een bezoek aan Londen in 1698 verliefd werd op alles wat Brits was, een hele hoop Britse ambachtslieden, van kappers tot scheepsbouwers, meenam naar Rusland, en ook de export van porter en stout naar zijn land zou hebben bevolen. Hoewel zijn favoriete drank brandewijn met peper was, was hij ook verzot op de donkere, sterke bieren. Ook Tsarina Catharina II zou bijzonder tuk geweest zijn op de sterkere “stout porter”.

RIS1

Maar porter, of het nu de stout porter of een minder alcoholische versie was, was niet het enige bier dat naar Rusland werd geëxporteerd. Grote brouwerijen in Burton-on-Trent, zoals Bass en Samuel Allsopp exporteerden al bier in de 18de eeuw naar Rusland, Polen en andere Noord-Europese landen.

Dit waren de zogenaamde Burton ales, vaak erg zoete, donkerbruine bieren die in eigen land minder in de smaak vielen door het hoge alcoholpercentage en de plakkerige zoetigheid, maar erg populair waren in de Baltische staten en van de jaren 1740 tot begin jaren 1820 in massa naar steden zoals Riga, Danzig en Sint Petersburg werden verscheept. De Russische en Baltische regio was voor de brouwers uit de bierregio Burton-on-Trent zelfs hun grootste en belangrijkste markt.
In 1822 begon de Russische regering echter zeer hoge importtaksen te heffen op alle Britse goederen: textiel, glas, kaas, maar ook op bier, waarmee de handel van bier van Groot-Brittannië naar Rusland volledig vernield werd. Voor veel brouwerijen uit Burton-on-Trent betekende dit zelfs de doodsteek. Om de Russen toch van bier te voorzien, werden er plaatselijk brouwerijen opgericht.

RIS2

Porter (en stout porter) uit Engeland was echter bijzonder populair en genoot een groot aanzien. Het werd in Rusland niet door de arme bevolking gedronken, zoals in Engeland, maar door welgestelde en vaak adellijke mensen. Russische porter-drinkers telden dus heel wat invloedrijke mensen in hun midden, en het gevoel heerste dat het best wel mogelijk was om goed bier te brouwen in Rusland, maar porter hoorde daar niet bij. De Russisch-gebrouwen porter werd beschouwd als minderwaardig ten opzichte van de Britse, omdat men geloofde dat alleen het water uit de Thames kon gebruikt worden om goede porter te maken. De Russische porter had ook niet zo’n beste reputatie: een Engelse schrijver meldde in 1841 dat het “spul dat in Sint Petersburg geproduceerd wordt onder de naam porter niet veel beter is dan het spoelwater van schoensmeer”. Onder druk van de invloedrijke porterliefhebbers werd deze bierstijl vrijgesteld van de hoge importtaks die wel gold voor andere bieren.

Het gevolg was dat de export van porter naar Rusland bleef bestaan, daar waar die voor andere bieren compleet stil viel. Het gevolg hiervan was tweevuldig: de brouwerijen uit Burton-on-Trent moesten op zoek naar een nieuwe markt voor hun bier (wat ze ook vonden in de vorm van blond bier naar India toen de East India Company de banden met George Hodgson’s Bow Brewery had verbroken), en voor de Londense porterbrouwerijen was het een stimulans om de Russische markt te blijven behouden. Zij legden zich dan ook extra toe op deze handel met beduidend sterkere en meer kwalitatieve “stout” porters.

RIS4

Vooral de Londense porterbrouwerij Barclay Perkins legde zich toe op de handel naar Rusland en verwierf praktisch het monopolie op de bierexport naar Rusland. Het was de sterkste stout porter van Barclay Perkins die aan het Keizerlijk (Imperial) hof van de Russische Tsaar werd verkocht, en hierdoor werd de stijl stilaan bekend als Russian Imperial Stout.
Conclusie: Porter werd dus in veel variërende alcoholpercentages geëxporteerd naar Rusland, maar het was de sterkste versie, de stout porter, die aan het hof van de Tsaar werd verkocht en de naam Russian Imperial Stout meekreeg. Het hoge alcoholpercentage op zich was brouwtechnisch gezien helemaal geen noodzaak om het bier in goede staat van Engeland naar Rusland te krijgen.

RIS5

Bron

Zie website; http://obad.be/index.html
 

Terug naar overzicht